P1120443 resize
282 UGON JAN ŁUKA
sktch)". Mielibyśmy tu zatem do czynienia z ozdobą, której ideą zapożyczo-no z południa, podobnie jak popielnic domkowych i twarzowych.
Sprawą genezy popielnic twarzowych, wklepujących w okresie halsztackim na terytorium Europy północnej (Niemcy środkowe. Skandynawia i Pomorze), poruszano już niejednokrotnie. G. Kossinna. a za nim N. Aberg i C. Engel przyjmowali. śe popielnice twarzowe (także i domkowe) skan-
kłdtorr pomorskiej:
• — ■en ■ Wr. a — «im ■ wu
dynawslde stały się wzorem dla analogicznych naczyń znanych w Niemczech środkowych i na Pomorzu. Jednakże badania O. Monteliusa oraz sze-r*eu późniejszych badaczy, m. in. C. Brohofana. J. Kostrzew ?kiego. dowiodły pochodzenie południowe lego rodzaju naczyń, ściślej mówiąc etruskie, gdzie znane są one nieco wcześniej (od X w.). W związku z tym nasuwa się myśl, ze idea popielnic twarzowych została przeniesiona z Italii właśnie drogą nad la baką oraz na dalszym odcinku nadmorską. Przemawia za tym m.in. fakt. że na drodze tej występuje jedna z grup popielnic domkowych i twa-
» J. K •••trzewiki. Prączinki do pognania kultury probóie skrzynkowych mmsamaj opoki etami. .Pragi. ArcheoL’*. R. 1: 1920 z. 3—4. s. 127. 128.
nowych (irodkowootamitcka), a także zauważony prwa \V. A. Bruima*' przykład oddziaływani* grupy pomorskiej ma środkowonlemlecką. potwierdzony na naczyniu z Rietmcck, Kr. Herbst, w zach.-pn. Brandenburgii, na którym śledzimy obecność przekłutych uch.
Przedstawione uwagi o wzroście znaczenia bursztynu znad ujścia Wisły w okresie halsztackim uzyskują dodatkowy, ważki argument w poatact wzmianki źródłowej, zapisanej przez Pliniusza w jego Hisfori naturalnej, przytoczonej za Pytheasem z Marsylii (IV w.p.n.e). którego dzieło, do dziś nie zachowane, było znane Pliniuszowi. Według tego przekazu Pythes* miał dopłynąć do ujść Laby i do Skandynawii, jeśli nawet nie do ujścia Wisły i Sambii**, a który ponadto wymienia lud Enetów osiadły nad dalekim Morzem Północnym przy ujściu rzeki Eridanoa. Za Identyfikacją Erl-dnnos z Wisłą opowiedział się ostatnio B. Biliński**. Ponieważ w świetle przytoczonych materiałów archeologicznych wynika. ±e niektóre artykuły wymiany towarowej, np. paciorki szklane czy muszle Kauri. są skoncentrowane u ujścia Wisły, że idea popielnic domkowych i twarzowych przyjął* się również na tym terenie — można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, iż stało aią to w wyniku wzrostu znaczenia bursztynu jako artykułu wymiennego, co pośrednio mogłoby z kolei przemawiać za słusznością stanowiska tych badaczy, którzy identyfikują Wisłą (lub Rad unią) z Eridanos. Dodajmy jeszcze, że liczba wyrobów (paciorków) bursztynowych niepomiernie wzrosła na samym Pomorzu w porównaniu np. z młodszą epoką brązu (por. mapą), mimo że — jak wiadomo — bursztyn z powodu słabej odporności szybko ulega korozji na skutek utleniania (groby skrzynkowe w zasadzie tworzyły komory, w których bursztyn zawieszony na wolno stojących popielnicach był narażony na zetkniącie sią z tlenem).
:l W. A. Brunn. Ole Kultur der Hausurnemgrabsrfsldsr fn MiUridmlKhland rur friihcn Etscmeit. „Jahrcsschrsft fUr dłc Vor*cschichtc der »achsŁch-thUrin*ftsch«r LAnder”. i. 30: 1030. a. 04.
B R. Knapowskł. Zagadnienia chronologii I zasiągu podróży ddkryiociydl Pi-trasa z Marsylii, Poznać 1058. s. 23. 24.
■ Por . przypis 15.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
P1120440 resize 276 ŁJBOM JAN LUKA Ryt 1. Kolkowo. pow. LąborH. Popielnica twarzowo s kolczykami brą
P1120445 resize 286 U»N MN ŁUKA 286 U»N MN ŁUKA 140 141. tao UL Ul 123. UL UL 130. m. im 130. 131. 1
P1120445 resize 286 U»N MN ŁUKA 286 U»N MN ŁUKA 140 141. tao UL Ul 123. UL UL 130. m. im 130. 131. 1
19933 P1120405 resize r^iniają aa<; one obrządkiem i stosunkowo bogatszym wyposażeniem**. Odnośni
19933 P1120405 resize r^iniają aa<; one obrządkiem i stosunkowo bogatszym wyposażeniem**. Odnośni
P1120405 resize r^iniają aa<; one obrządkiem i stosunkowo bogatszym wyposażeniem**. Odnośnie do f
DSC09 (9) nej harmonii sfer. Mielibyśmy zatem do czynienia z pewnego rodzaju systemem kosmologiczny
P1120439 resize LSON JAN LUKA UWAGI O NIEKTÓRYCH KONTAKTACH POMORZA WSCHODNIEGO Z BASENEM MORZA ŚRÓD
P1120444 resize LEON JAN IW* Mapa 1 Stanowisk* kultury pomorskiej na Pontonu Gdańskim, na któiych oć
P1120407 resize 18 OKOIOA 18 OKOIOA * S»obu lur * po: (na cmentarzy dL C/ ■ o
17352 P1120498 resize 206 DTSXOSn I POLEMIKI nic tudyyrh w bczpośrednich kontaktach z regionami o wy
P1120441 resize ftztynu pochodzenia bałtyckiego wykonana soaUla asyryjska statuetka s IX w jxn.e.1 N
więcej podobnych podstron