P1170523

Należy podkreślić, że wartość średniej dla cmentarzy^, epoki żelaza jest bardzo bliska wielkości modułull rzędu dla rozkładu wczesnej epoki żelaza w jego wariancie nuA

wczesnej epoki zcuiza w jegu »«■**»«* ou¹ (a więc tym, z konstrukcji którego cmentarzyska zostały wyk'' Zbieżność ta wydaje się nieprzypadkowa, zwłaszcza jeśli jZj pełną tozłączność zbiorów będących podstawą tych wyfc^*-nocześnie odnosząc lokalizację cmentarzysk wobec |§Pi I II rzędu można stwierdzić, że znakomita większość z się w strefie ich krawędzi (tyc. 6). Prawdopodobne jest*    j

ize zasiedlenia i systemie kontroli terenu cmentarzyska j markerów podziału czy swoistych .Jcamieni granicznych", yJ ’ korzystanie cmentarzy stwierdzono już wcześniej np. do społeczności neolitycznych. Sugestię taką maże potwio^^ ność par „punktów sklejonych” - blisko obok siebie nych cmentarzysk o tej samej chronologii. Cmentarze fc Irnwanf* nSwnnrwtfmft nrrtrf cacinHiiiare cnnlf*l. i

kowane równocześnie przez sąsiadujące społeczności, byfyk nocześnie wyznacznikiem granic należącego do każdegoz^

rytorium. Akt lokacji takiego „świadectwa własności" Im* efektem autonomicznej decyzji danej społeczności (choć przypadków - zapewne sprowokowanej przez podobne (W sąsiadów). W ten sposób poprzez złożenie prochów prmftj,. tymizował on prawo do ziemi; kolejne pochówki prawo (o a* j nawiały i potwierdzały.

Rola skarbów w strukturze osadnictwa

Ostatnią kategorią zdarzeń, jaką uwzględniono w propen nym obrazie struktur osadnictwa wczenej epoki żelaza natą, [ Wolin, są skarby. Pewną niedogodnością jest tutaj bn* pewnej lokalizacji większości tego typu znalezisk. Okolicatfćai uniemożliwia jednak podjęcia próby określenia ich retajdop stałych elementów tworzących omawianą strukturę.

Na wstępie podkreślić należy zróżnicowany charfałr bów znanych z wyspy Wolin. Większość z nich posiadacśair niepodjętych depozytów tezauryzacyjnych, wobec czego d r datność w rozważaniach nad strukturą osadnictwa jest ogać na. Wyjątowy charakter posiada natomiast seria znakmiifc drąbia. Wszystkie tamtejsze odkrycia - zespoły oraz pojtdtc przedmioty - były ewidentnymi depozytami bagiennymi Fic odkrywania podczas ekploatacji torfu, w odstępach kilku-aj li kunastoletnich, wskazuje zaś, że akt ich depozycji mialctafc cykliczny, a nie jednorazowy. Topienie w wodzie czy przedmiotów wykonanych z brązu w wyniku powtaraimdc łań uznawane jest za przejaw zabiegów magicznych, as «* dokonywania takich czynności - za sakralne (Makiemaft*

1980, s. 75, przyp. 60, s. 77).

Odnosząc lokalizację znalezisk kodrąbsłdch do wyznsatf poligonów należy zauważyć, że związane z nimi odkryta W w strefie znajdującej się u zbiegu trzech poligonów 0 nęA ? ryc. 6). Okoliczność taka wskazywałaby bezpośrednio np** lokalne znaczenie tego miejsca. Wydaje się, że możliwi nawet przypisanie mu funkcji szczególnej w skali całej »)$ ’ co może wskazywać „eksterytorialna” lokalizacja w sroad’¹ stref kontrolowanych przez mniejsze społeczności. W wf* zapewniony byłby tam wolny i równy dostęp dli tf&Sr* Takie wyłączenie z domeny partykularnych wpływó»o?* możli wienie zawłaszczenia tego miejsca musi podkreśl* ' znaczenie dla kultuiy duchowej, dowodzi też poczucia całej populacji zamieszkującej wówczas Wyspę Wolin Model woliński.

Przedstawiony model struktury osadniczej z definKTP

■

delem”, tj. prezentuje pewien obraz uproszczony i (ryc. 6). Trudno przecież dowodzić, że obszary pr*yp^c"¹’^. branym zdarzeniom miały w istocie formę regularnych*”

czy sześciokątóc rżysk wymagała poszczególnych ujęcie jest we wn ni odkryć znany!

Rozpoznaniel przestrzennych b ologicznej warunj strowane pra wid do całości proce; czego itd.

Proponowany tury osadnictwa jl jaką z powodzeń me z klasyczną d tra wyższego rzę* niższego rzędu, a jchtle(Nowosiel! się, że odległość < w przedziale 3-7 portu przewyższa ton 1976, s. 57 -osadnicze mogą v ęji). Zauważa się wskazywać na dzi 1976, s. 54-55; K rozwinąć i uszczej Wato odwołać woju osadnictwa, j; hzując osadnictwo kiego w mikroregi faza pierwsza (iruc teryzuje się dowal kryteriami preferenc stu demograficzny osadnictwa. Faza tm demograficznej i roJ co doptowadziało <■ osadniczych, a taki Ostoja-Zagóiski 199 wyraźnej stabilizacja Zagórski 1993, s. 32 cja osadnictwa w ri pojawiających się w tych (Ostoja-Zagórsł Zbliżmy podzia jąc osadnictwo ludne sce. faza pierwsza m ne. związane z małym ślonej ekumeny. Stal trwale cmentarzyska, kich osiedlach obron stałe zamieszkane pur on okres lateński, chi rolnych. rozbiciem nr rozproszonego trybu ś Osadnictwo na V ponow anego przez łi nikający zeń podział winien być u pros zez nie materiałów nie a inicjalnej i fazy ekspi