drać w wiilwiw pijkwi jego dany, zamkniętej w połaci brzydkiego ftftOML
•.W Mfłytacj faraweji niewolniotcj postulat piękna fizycznego i morał. wgo dobra subiektywnie klasowo uwarunkowany i klasowo ograniczony, w praktyce spolecżeóww klasowego nigdy ntnej społecznie nie realizowany;.
obiektywnie stał ssę ważnym osiągnięciem w historii myśli wychowawczej. Zahsolutyaowany i społecznie poszerzony, jest on trwałym osiągnięciem staro* żytnej myśli pedagogicznej**■ (k Biliński. Aaiyrznt krytycy antycznego t^orfą s,292}.
Przede wszystkim należy to odnieść do Atcńczyków, którym chodziło
0 pełny rozwój oskeasśd ludzkiej, gdyż Spartanir dbali o wychowanie byc m głównie ze względu na to, by wychować silnego żołnierza, obrońcę ' państwu.
Dragi moment ważny w tyciu starożytnych Greków, a więc i w wychowaniu młodzieży, to ago mistyka, szlachetne współza wodni ctwo i jednostek,
1 zespołów w różnych dziedzinach tycia, w dążeniu do n a j wspanialszych osią-■■**.*> wyróżnień, do wieńca olimpijskiego.
Wymienione powyżej podstawowe założenia ukształtowały program szkolenia młodego Greka w formę obejmującą wychowanie fizyczneł ml i lfklliżla^i prsty czym w Atenach obydwa te kierunki długo utrzymywały rów nOWajjfc mamo udiy wających się pociąray od V wieku głosów krytyki na temat przypisywania zbyt wielkiej wagi ćwiczeniom sportowym.
Początkową naukę pobierali chłopcy w szkole/gramatysty (IfMmianrtjW który uczył ich czytać, pisać i udzielał podstawowych wiadomość?:z rachunków; jako materiał do pisania służyły dzieciom tabliczki drewniane powlekane woskiem fil. 19). Po opanowaniu umiejętności czytania zapoznawała się miodzie* grecka z literaturą: czytano i uczono się na pamięć wyjątków z dzieł Homera, bajek Eaopa; w miarę wzbogacania się literatury rozszerzał fC program: czytano dzieła Hrmjnda. poezję Solona. Teognisa ze względu na jtj treść dydaktyczno społeczną, uczono się hymnów, które odśpiewywane byty podczas uroczywoiń religijnych Z tych względów ważna była rola li ugiegO nauczyciela kiśmryUtf —bo—mer;; i. Uczył on chłopców gry na lirze czy kl-
“*w, przy której tonach śpiewano — solowo lub chóralnie — pieśni poetów. Trzecim elementem konieczny dis pełnego wykształcenia było wychowanie fizyczne- Chłopcy pod kierunkiem nauczyciela gimnastyki czy trenera, 1/aśMj {(wtłwflśg) ćwiczyli się w pskstrseh i gimnazjonach w biegach, skokach, rzucaniu dyskiem i włócznią. Spośród nich wychodzili przyszli zwycięzcy w igrzyskach olimpijskich łub innych agonach sportowych.
Prawdopodobnie w IV wieku p. n. c. powstała w Atenach instytucja awans dębią, stanowiąca formę przysposobienia wtykowego. Fśrfais obowią sywała wszystkich obywateli ateńskicn od 18 roku życia. Ćwiczenia fizyczne odbywały się pod kierunkiem paidotiyby, a szkoleniem wojskowym kserował instruk\or,jdidaskaloiProgram zajęć obejmował takie fritaiśs w poezji i muzyce, gdyż efebowie zobowiązani byli do brania udziału w uroczystościach państwowych. Efebowie składali przysięgę, ze nie zhańbią powierzonej im broni, żc nic opuszczą w potrzebie swoich towarzyszy, że będą bronić domowych ołtarzy, co znaczyło: granic państwa. Po roku ćwiczeń pełnili służbę w garnizonach i na placówkach w stanicach, w paar granicznym Attyki.
Tego rodzaju organizacje przygotowujące młodzież do żyda były i w innych państwach. W r. 1853 znaleziono na Krecie napis w dialekcie doryckim. który jak się okazało, jest tekstem przysięgi, jaką złożyło 180 chłopców grupy tzw. agelaiosów (rfdżkc), kiedy opuszczali swoją jednostkę, ogd* (łyżką). Dokument ten, pochodzący z małego miasteczka Dreros, daje pojędc, jak mogła wyglądać przysięga w większych, bardziej zagrożonych, miastach* •państwach. Tekst ten brzmi:
Przysięgam na Hrtlię w Prytancion i na Znn* Zgromadzeń. i na Atenę Poliż* i na Apolb na Pytyjskiego, i Lero. i Artem ń. i Alf, • Afrodytę. 1 Hmnni. i Hrlna, i Uaaań, i FoiniŁn. i Amfionę, • Ziemię. i InnoM [Niebo], i aa fcnWhr i heroiny, i trywiia i mU. i wącihboędw i boginie, Se nigdy w będę dobrze uapeeobiany wobec Lyttińw w Mn tęamób ani ibwem ani czynem, ani norą ani dniem, niliaoist przyczynię ariami LyfriSw wszelkiego możliwego xla; że nigdy nic zdradzę miana Drrrińw i Knnwsó* ani też nir zdradzę nieprzyjaciołom obywał rli a Dreros i Kwowoa. ani nie będę w—sywal buntu, lec* będę przeciw mkicm buntownika, ani nie będę wcsywM apaku w mieftrie ani poaa mi—rm. ani Mo pn>*ą»*t do takiego. JeSli *ai forim rię o spiiknch. wydam je ą—ujma wsody «Mą. Jeżeli tego nir cimnyww, niech wszyscy bogowie i boginie, na hż|ń puMtńsa na — *k gniewają, i niechaj ja — i moje mienie zginie tslniair. mech pole nic mmmt piano ani drzewo owoców, ani Sona niechaj nie rodzi; niech te* a wojny nie wMcę ■scsęiliwi*. JeZeb **1 dntray wm przysięgi, niech hngmdr będą ad lsńnwi i udziela ' i—ntiiąu isl
ganz — wazyólfcśch boądw. Se i—cpośacwb w nriańscu Kam—bar—Mb Habatas aacoebabów
zaakarSf w Radrit, Jridi osi Me aabowiąSą Onaady wąeroamycb debto do atsSaMa lej ramej przysięgi, ktńra mybny złożyli- Przyri^zm takie przekazać tradyrje frr— kraju Dreridw przyszłym pokoleniom. aaprzyMęgać je i Ich pra—raegać. a jeżeli Milałowte w naw^ li< g« manii będą godzić w byt mi—■ Dredów a powodu naszego mywało—. in asy. psoańa— nścy naszej Gromady, dla niej walczyć będziemy- Pi osiągamy wndritńamrihiwłMa mać Ja, kiedy wyrośnie, kto aari rit oaaMd. riwk pbd pą ■— Moza—.
M