polski2

Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu Materiai ćwiczeniowy z języka polskiego

Poziom podstawowy

8. Interesujący eksperyment zaproponował łódzki polonista, który dokonał parafrazy dwóch pierwszych rozdziałów księgi Hioba. Ożywia więc tekst Biblii, przenosząc wydarzenia opisywane w księdze Hioba we współczesne realia. Zamiast jarzm i wielbłądów pojawiają się karty kredytowe i promocje. Poprzez porzucenie archaicznej scenografii udało się przekonać młodych czytelników, że Biblia opowiada nie tylko o jakimś prehistorycznym Hiobie, ale o nich samych i ich dylematach.

9. Mniej wygórowane ambicje mieli autorzy „Dobrej czytanki według świętego zioma

Janka"’, wspomnianej w „Uwagach” Komisji. Tłumaczenie autorstwa Garfielda i Trooskafki na współczesny slang młodzieżowy zdradza związki językowe z kulturą hip-hopową. Znajdziemy tam wyrażenia typowe dla grupy współczesnej młodzieży, która tę subkulturę uważa za własną. Ewangeliczne zaprawdę, zaprawdę to bez kiru, bez kitu albo ścierny, bez ścierny. Zamiast powiadam ci mamy puszczam ci nauczyciel to belfer, wejść to <

się, zbliżać się to poginać, rozumieć tb czaić itd. Pojawia się też nieszczęsna impra. która w ocenie Komisji zupełnie nie nadaje się do wyrażenia tego, czym były gody w Kanie.

10. Wszystkie przytoczone przykłady nie dotyczą jednak - co ważne - pojęć uważanych za religijne, a więc opisujących rzeczywistość nadprzyrodzoną. Dokładna analiza tekstu prowadzi do wniosków' zaskakujących. W hip-hopow'ym tłumaczeniu zachowano takie pojęcia jak Duch, Boże Królestwo. Syn Człowieczy, zbawienie czy wierzyć. Pozostawiono także niektóre biblizmy {..arodzićsię z wody i z Ducha, narodzić się na nowo, dawać wiarę, wywyższyć węża na pustyni, mieć życie wieczne) oraz typowo kościelne terminy, jak uczynki czy świadectwo. Jak widać, tekst przetłumaczono jedynie w jego warstwie fabularnej i scenograficznej, zasadniczo pozbawionej pojęć religijnych.

11. Owszem, biblijne opowiadanie nie zostało wyrażone w stylu wysokim, który uważamy za odpowiedni. W pewnym fragmencie czytamy np., że Jezus se glebnął (położył się), a w innym Samarytanka pyta Jezusa: Pogięło cię?. Rozumiem, że takie zabiegi w odniesieniu do tekstu natchnionego mogą wywoływać dezaprobatę. Czy jednak słusznie? Intencją autorów tłumaczenia nie było zapewne zbanalizowanie świętego tekstu. W „Uwagach”

Komisji czytamy, że w tłumaczeniu Biblii zasadą jest stylistyczna, treściowa i emocjonalna

wierność tekstowi oryginalnemu. Jednak najważniejsza jest przecież wierność treściowa, a ta -moim zdaniem - została przez Garfielda i Trooskafkę zachowana.

12. Oba przytoczone przykłady ilustrują tendencję współczesnej translatoryki biblijnej, choć zapewne równie daleko posunięte eksperymenty językowe należą do rzadkości. Należy

treściowego i teologicznego

bowiem dążyć do nawiązania językowego, a tym samym -continuum między światem biblijnym i współczesnym. Nie znaczy to oczywiście, że na ambonę należy teraz bezzwłocznie wprowadzić slang, wyrażenia kolokwialne i zachwianą

składnię. Nie można jednak także popadać w przeciwną skrajność - konserwować i utrwalać język religijny jako święty, czyli nienaruszalny.

13.1 dobrze się dzieje, że zamiast błogosławionych mamy szczęśliwych, a zamiast miłować się zwyczajne kochać. Dlaczego? Bo kochać i być szczęśliwym to coś normalnego, ludzkiego, a więc osiągalnego, a być błogosławionym i miłować - to słowa nie z tego świata, a więc opisujące coś, co wydaje się niedostępne. Któż z nas zdolny jest miłować, skoro miłowani jak najczęściej słyszymy - jest czynnością Boga?

14. Dlaczego księga, która opisuje historię naszego zbawienia, nie jawi się nam jako na tyle ciekawa, by po nią sięgnąć? Przecież wiemy, że jest ciekawa. Jest w mej - mówiąc w dużym skrócie -1 kryminał, i melodramat. Historie piękne i tragiczne. Może są źle napisane?

15. Ideałem by było nie tylko w⁷ ogóle czytać Biblię, ale sięgać do wydań najlepszwch. krytycznych, bogatych w objaśnienia, a może nawet w oryginale. Do tego się jednak dorasta. Zanim dorośniemy - różne trawestacje, parafrazy, opowieści biblijne, Biblie w obrazkach, Biblie w^r wersji komiksowej mogą posłużyć za Biblię pierwszego kontaktu.

Opracowano na podstawie- ks. A. Draguła. Biblia pierwszego kontaktu, „Tygodnik Powszechny” nr 47/2005.