Scan03
30 Grzegorz Pyszczek
uniwersytecie, wojsku, stowarzyszeniu społecznym. Układ trzeci to „ma-krostruktura społeczna działająca pośrednio i we wczesnym okresie kul-turalizacji nicpostrzegalnie dla podmiotu. Od niej jednak zależą role i pozycje osób w pierwszym i drugim układzie kultury. Może ona wpływać stymulująco i restrykcyjnie na przepływ treści symbolicznych. Może wreszcie w usymbolizowanej formie - jako miasto rodzinne, naród i ojczyzna, klasa, państwo - wejść do świadomości podmiotu, już niejako rama symbolicznych procesów, ale jako ich treść. (...) Trzeci układ służy wyłącznie komunikowaniu symboli i wartości przez publikacje, reprodukcje, nuty, transmisje w środkach masowych. Komunikowanie w tym układzie realizuje się w sposób pośredni, bez osobistych kontaktów nadawcy i odbiorcy”1.
Są to prawie te same co w Socjologii kultury sformułowania, pojawiają się jednak inne akcenty, wyraźnie widoczne w omawianiu układu trzeciego. Przybiera on postać układu dominującego nad pozostałymi, determinującego zarówno ich treść, jak i formę. W obydwu powyższych wersjach koncepcji, lokalny układ kultury można, jak sądzę, identyfikować z układem drugim. Jest on tożsamy z kontaktem bezpośrednim, ale zinstytucjonalizowanym. Układ ten funkcjonując pod silnym wpływem układu trzeciego, wpływa jednocześnie na odbiór i recepcje jego treści.
Cztery układy kultury
Źródłem obydwu powyższych klasyfikacji jest inna, mniej znana, lecz bardzo istotna dla problematyki społeczności lokalnych praca, w której Antonina Kłoskowska analizowała życic kulturalne w społeczności lokalnej. Społeczne ramy kultury2 są podsumowaniem badań nad kulturą, nad jej odbiorcami, instytucjami i kanałami przekazu w ramach społeczności lokalnej. Miejscem badań był Bełchatów. W pracy tej autorka wyróżniła trzy podstawowe układy kultury, funkcjonujące w ramach społeczności lokalnej3. Ich charakterystyka, mimo podobieństw do opisanych powyżej, jest jednak nieco inna.
Układ pierwszy uznała za analogiczny do opisywanego przez Roberta Rcdfielda4 typu wyizolowanej od świata zewnętrznego, zamkniętej w sobie społeczności wiejskiej, posiadającej i kultywującej własną kulturę ludową. Kłoskowska pisze, iż w ramach tego układu można „znaleźć elementy o charakterze ściśle lokalnym, swoiste, dające się całkowicie zamknąć w ramach społeczności i zbliżone do typu kultury ludowej. Ich układ stanowi pierwszą warstwę kultury badanej społeczności”5.
Poza Redfieldowski idealny typ zamkniętej społeczności lokalnej wykracza drugi, wyróżniony przez Kłoskowską, układ kultury. Trzeba od razu zaznaczyć, iż w praktyce funkcjonowanie pierwszego i drugiego układu ściśle się ze sobą zazębia, choć pierwszy układ jest z reguły historycznie starszy. Kłoskowska pisze, iż układ drugi to
„lokalna sieć ponadlokalncj organizacji życia kulturalnego. W układzie tym wyraża się rola lokalnej społeczności jako aparatu organizacji zaspokojenia potrzeb kulturalnych, jak i jej ograniczenie i zależności od szerszego schematu stosunków globalnego społeczeństwa. (...) Instytucje te jednak nic są samowystarczalne i samorządne; stanowią fragment szerszej, ponadlokalncj sieci. Są inspirowane z zewnątrz, z zewnątrz periodycznie zasilane i z zewnątrz kontrolowane”6.
Układ trzeci związany jest z przynależnością mieszkańców lokalnej społeczności do szerszego, ponadlokalnego społeczeństwa typu regionalnego, narodowego, bądź też globalnego.
„Układ czynności kulturalnych, który się w niej zamyka, na terenie badanej społeczności nosi charakter czysto rcccptywny, ściśle bierny w odróżnieniu od obu poprzednich, zaś w odróżnieniu od drugiego polega on na stałym, nic zaś tylko periodycznym zasilaniu ze źródeł pozalokalnych. Mieści się tutaj zwłaszcza odbiór wszystkich treści przekazywanych przez środki masowego komunikowania, z których społeczność korzysta”7.
Zasadnicza różnica między tą klasyfikacją a opisanymi poprzednio zawiera się w charakterystyce układu drugiego. W Socjologii kultury jest on widziany jako forma przekazu bezpośredniego, ale sformalizowanego i zinstytucjonalizowanego, w Społecznych ramach kultury ma charakter oddziaływania lokalnego, jest jednak w tym oddziaływaniu niesamodzielny. Musi się odwoływać do wsparcia materialnego, programowego i edukacyjnego ze strony czynników pozalokalnych.
W takim sformułowaniu udaje się uchwycić pewną istotną okoliczność, natury historycznej, mającą jednak nieustannie trwające konsek-
Tamże, s. 188.
A. Kłoskowska, Społeczne ramy kultury, PWN, Warszawa 1972.
Tamże, s. 60-61.
R. Rcdficld, The Little Community, and Peasant .Society and Cul turę, Univcrsity of Chicago Press, Chicago 1962.
A. Kłoskowska, Społeczne ramy kultury, s. 61.
Tamże, s. 61.
Tamże, s. 61.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Scan02 28 Grzegorz Pyszczek niny Kłoskowskicj. Zainteresowanie społecznością lokalną było, co prawda
Scan04 32 Grzegorz Pyszczek wencje dla funkcjonowania teraźniejszych społeczności lokalnych. Społecz
Studenci nauk społecznych, podgrupy ekonomicznej i administracyjnejstan na 30.11.2007 UNIWERSYTET
posmodernizm teksty polskich autorów 5 30 Grzegorz Dz/am <ki bvć rozumiany jako paradoks przysz
ITYTUT INFORMACJI NAUKOWEJ STUDIÓW BIBLIOLOGICZNYCH UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO STOWARZYSZENIE
30.11.2014 r.. Uniwersytet Ekonomiczny, sala 21 OB 820 - 950, 1000 — 1130 — Podate
102 103 (2) Białostockie Stowarzyszenie Społeczno Profilaktyki AIDS 15-C-i-D Biolyswk u. Źu-awa 14&n
Grzegorz Bartoszewicz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wykorzystanie metod zarządzania procesowego
Poznań, 30.06.2010 r. UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI Kierownik Ka
GRZEGORZ ŁĘCICKI Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Instytut Edukacji Medialnej
ul. Królewska 1 30-045 Kraków Krakowie Małopolskie Stowarzyszenie Rzeczoznawców Majątkowych 30-045
OTWARTE WYKŁADY I PANELE DYSKUSYJNE 31 MARCA 2016, godz. 11.30 -13.00 UNIWERSYTET GDAŃSKI Wydział Na
Scan030 30 J. Stein Angela Fawcett, Rod Nicolson i Paul Dean (1996) wykazali, że osoby / dysleksją w
Scan05 34 Grzegorz Pyszczek „Od drugiej klasy już czytałem namiętnie książki. Wtedy zacząłem wychodz
więcej podobnych podstron