SCX 3200 140511273401

niewielkie, ale mają istotny wpływ na brzmienie organów. Powodują one zmiany początkowej fazy rozwoju dźwięku zestawów głosów — jak wiadomo z badań w zakresie akustyki muzycznej, ta faza ma decydujące znaczenie dla ukształtowania barwy dźwięku. Wyjaśnić należy dodatkowo, że przy grze na pojedynczych głosach rozregulowanie wentyli nie ma wpływu na barwę dźwięku — opisany problem występuje dopiero przy użyciu zestawów głosów.

Największą precyzję gry uzyskuje się w organach wyposażonych w wiatrownie tonowe oraz w mechaniczną trakturę gry. Ze względu na bezpośrednie mechaniczne powiązanie klawisza z wentylem wpuszczającym powietrze do piszczałek istnieje możliwość grania bez opóźnień występujących w innych typach trak-tury. Dodatkowo, przy różnej artykulacji przy grze wentyle otwierają się w różny sposób. Wywiera to wpływ na kształtowanie się wspomnianej już początkowej fazy rozwoju dźwięku, co wynika z różnego zadęcia piszczałki przy różnym sposobie wpuszczania powietrza przez wentyl. Wiatrownie tonowe w powiązaniu z trakturą mechaniczną stwarzają grającemu najbardziej dogodne warunki — warto zauważyć, że wśród najlepszych organów pochodzących z różnych epok zdecydowaną większość stanowią organy wyposażone w wiatrownie tonowe i mechaniczną trakturę gry.

Zalety organów tego typu zostają ujawnione najbardziej w przypadku instrumentów małych lub średnich rozmiarów (do ca 40 głosów). Opór mechanizmu traktury przy grze jest wtedy niewielki, ze względu na nieduże rozmiary traktury i związaną z tym niewielką liczbę elementów przenoszących ruch. Możliwa jest również bez większych ograniczeń, w przypadku organów średnich rozmiarów, gra przy użyciu czysto mechanicznych połączeń klawiatur.

Zaznaczyć należy, że w czasach obecnych nie istnieją poważne przeszkody przy konstruowaniu traktury mechanicznej w organach o nawet bardzo dużych rozmiarach. Postępy poczynione w ostatnich dziesiątkach lat sprawiły, że możliwe jest prowadzenie manuałowej traktury mechanicznej na odległość ca 20 metrów, w organach o wielkości dochodzącej do 100 głosów. Problemy występują natomiast również jeszcze dzisiaj przy konstrukcji połączeń klawiatur, zwłaszcza połączeń klawiatur manuałowych.

We współczesnym budownictwie organowym stosuje się w razie konieczności połączenia działające na zasadzie elektrycznej.

W dziewiętnastowiecznym budownictwie organowym przeszkody wynikłe w dużych organach ze wzrastania w sposób niedopuszczalny oporu traktury w dużych organach przezwyciężono przez wprowadzenie dźwigni Barkera. Dźwignia Barkera znalazła powszechne zastosowanie w organach epoki romantycznej. W większości przypadków dźwignię stosowano tylko w trakturze tego manuału, do którego następowało łączenie wszystkich innych manuałów.

Dźwignia Barkera posiada zalety, których nie posiadają systemy elektryczne i pneumatyczne. Dzięki temu, że grający ma wpływ na ruch klapy w komorze wiatrowej dźwigni, możliwe jest w związku z tym dość precyzyjne przeniesienie ruchu klawisza na wentyl w wiatrowni. Albert Schweitzer w książce „Deutsche und franzósische Orgelbaukunst" zwraca uwagę na tę właściwość dźwigni Barkera. Wprowadzenie dźwigni Barkera do budownictwa organowego umożliwiło w swoim czasie rozwój wirtuozerii na wielkich organach, zgodnie z estetycznymi wymogami epoki romantycznej. Generacja wielkich organistów francuskich epoki romantycznej związana jest z instrumentami budowanymi przy użyciu dźwigni.

Dźwignię Barkera spotkać można również w organach na terenie Polski — m.in. w słynnych organach w Leżajsku, w far-nym kościele w Poznaniu, w garnizonowym kościele w Warszawie. Ze względu na opisane wyżej zalety dźwigni Barkera, nie należy jej usuwać z organów w celu wprowadzenia na jej miejsce systemów elektrycznych lub elektropneumatycznych, mniej zadowalających od strony artystycznej.

Zupełnie osobna kwestia wynika w związku z perspektywą budowy dźwigni Barkera w organach nowych. Dźwignia stanowi element duży rozmiarami i nie zawsze możliwe jest znalezienie dla niej miejsca. Dodatkowo, uwzględniając wysoki poziom precyzji współczesnej traktury gry, dźwignia Barkera staje się potrzebna dopiero w organach bardzo dużych i w warunkach, kiedy traktura musi być z konieczności skomplikowana. Przeprowadzone ostatnio w Holandii udane próby budowania nowych, wielkich organów przy zastosowaniu dźwigni Barkera wskazują na celowość stosowania tego urządzenia również w

79

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
21691 strh i Właściwe czasy osuszania, dogrzewania i dosuszania mają istotny wpływ na dalszy przebi
slajd0 I Wymienione czynniki mają § istotny wpływ na jakość rozwoju fizycznego w ciągu ca
41704 slajd0 I Wymienione czynniki mają § istotny wpływ na jakość rozwoju fizycznego w ciągu&n
opakowania i mają istotny wpływ na jakość towarów. Zarówno przebieg procesu produkcji może wywierać
31 (226) mają istotny wpływ na stan naszego zdrowia. Prawdopodobnie depresja właśnie stanowi istotne
Eikozanoidy mają istotny wpływ na układ sercowo-naczyniowy i regulację ciśnienia krwi. Obniżają
TC200 2 ot CUPOZtĄCZCOSCYLOGRAMY UWAGI: 1.    Elementy oznaczone znakiem V mają istot
50986 skanuj0002 (171) widoczny był niewielki, ale znamienny statystycznie wpływ na parametry farmak
strh i Właściwe czasy osuszania, dogrzewania i dosuszania mają istotny wpływ na dalszy przebieg doj
SCX 3200 140511140404 strumentu, istotną nie tylko dla jego wyglądu lecz również dla kształtowania
SCX 3200 140511140404 strumentu, istotną nie tylko dla jego wyglądu lecz również dla kształtowania
SCX 3200 140511145300 Rys. 6 Drewniana piszczałka wargowa — przekrój nowania wymiarów instrumentu w
SCX 3200 140511162604 sposób naturalny nie krócej niż 7 lat. Wybór gatunku drewna w odniesieniu do
SCX 3200 140511195505 Rys. 16 Elementy mechanicznej traktury gry — kątowmni. Sposób zamocowania kąt

więcej podobnych podstron