SDC13257
łsl I
»0 I I ♦
madzcnia faktów i na szerszą skalą może być niezbyt widoczny. Zawsze jednak przychodzi w końcu moment, że wiedza szczegółowa jest już tak obfita i kompletna, że wystarczy postawić tylko jeden krok, by wznieść się nagle ponad zbiór nie uporządkowanych dotychczas danych i dostrzec istniejące wśród nich prawidłowości. Póki znany badaczom materiał naukowy z jakiejś dziedziny zawiera zbyt wielkie luki, postawienie owego kroku na wyższy stopień bywa zbyt trudne nawet dla jednostek szczególnie utalentowanych; kiedy zaś owe luki się zapełnią, do podobnych skojarzeń i uogólnień mogą dojść niezależnie od siebie różni przedstawiciele nauki.
Tak właśnie było z powstaniem językoznawstwa w latach 1816-1821. Trud wielu zapomnianych dziś uczonych XVII i XVIII w., którzy nierzadko poświęcali całe życie na zbieranie wiadomości o budowie i dziejach języków i w końcu stawali bezradni wobec nawału słów i form gramatycznych, nie poszedł na mamę. Właśnie na podstawie ich drobiazgowej wiedzy lingwiści dziewiętnastowieczni stworzyli swoją niezawisłą od innych naukę.
Sto kilkadziesiąt lat, jakie nas dzisiaj dzielą od tamtej chwili, wydają się nam bardzo krótkim okresem. Uświadamiając to sobie nie można zaprzeczyć, że językoznawstwo jest nauką młodą. W każdym razie nie wypada go inaczej ocenić w porównaniu z naukami takimi, jak matematyka, fizyka, biologia, logika czy historia, które powstały jeszcze w starożytności. Nie zapominajmy jednak, że wiele nauk, zwłaszcza społecznych, bez których nie potrafimy sobie dziś wyobrazić wiedzy o człowieku, ukształtowało się nie wcześniej, jak na wspomnianym już przełomie XVIII i XIX w. Zobaczymy później, że właśnie z nimi językoznawstwo ma wiele punktów stycznych1. Tymczasem miejmy na uwadze, że powstanie naszej specjalności nie jest czymś niezawisłym od ogólnego rozwoju nauki, ale wynika z prawidłowości, jakie przechodziła i nadal przechodzi cała humanistyka.
2. Okres językoznawstwa historycznego
Usamodzielnione w ten sposób językoznawstwo ukształtowało się około 1820 r. w czterech podstawowych zakresach badawczych. Są nimi: językoznawstwo opisowe w tradycyjnym ujęciu opisowym znanym już od czasów Paniniego i Dioni-zjusza Traka, językoznawstwo szczegółowe o nastawieniu historycznym czy nawet hi8toryczno-filologicznym jak u Grimma, następnie historyczno-porównaw-cze zapoczątkowane przez Boppa, i opisowo-porównawcze, które właściwie zainicjował Humboldt. Wzajemny ich stosunek do siebie można przedstawić w formie schematu (s. 14).
Jednocześnie warto dodać, że językoznawstwo historyczno-porównawcze z uwagi na swoje nastawienie bywa nazywane genetycznym, a opisowo-porów-nawczc typologicznym.
Zob. dalej, s. 18-33.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
skanuj0006 poniżej (od góry): — ruch na świeżym powietrzu może być wspierany przez
Scan080220081443 3 Wstrząs (cz.l) Definicja - zapotrzebowanie tkanek organizmu na tlen nie może być
Nalewki zdrowotne101 53 NALEWKAMELISOWA MELI SA - roślina rosnąca dziko na polach, ale może być hodo
Ponieważ naprężenie normalne o> dla warunków jak na rys. la może być przedstawione za pomocą wzor
Konfiguracja środowiskaZainstaluj platformę JavaTM2 na swoim komputerze! Może być zainstalowana na
Część III: Termodynamika układów biologicznych układu na jednym poziomie może być traktowany jako ca
Zatrudnianie na zastępstwo ■ Czy zatrudnienie pracownika na tzw. zastępstwo może być poprzedzone umo
GSES 11. Przyrost rzeczywisty ludności, jego elementy. Wzrost lub ubytek zaludnienia na danym obsza
OBIEKTY ZŁOŻONE Na ogół obiekt może być traktowany jako system złożony z bloków funkcjonalnych, międ
Klasyfikacja znaków na opakowaniach Znak może być wyrażony w postaci: 1. napisu (wyrazy, skróty,
mającymi wpływ na zakup, korzystne może być równieżzapewnienie współpracy miedzy działami
Scan10230 Służebność - jest prawem jedynie na nieruchomości. (Przykładem może być możliwość zrobieni
50 I 8. Przyczyną wystąpienia reakcji alergicznej ii typu może być: a. Przewlekły
więcej podobnych podstron