{0/

215

kierunek przemieszczenia elektronów

Q«H

inne kwasy alkanowe mają moc zbliżoną do mocy kwasu octowego - świadczy to o tym. że wpływ grupy węglowodorowej na kwasowość kwasów karboksylowych nic jest duży. Wynikiem jest tu kwas mrówkowy, którego stała dysocjacji jest orawie 10-krotnie większa od stałej dysocjacji kwasu octowego . dalszych homologów (dośw. 3.22 p. 2). Jest on więc kwasem mocniejszym od pozostałych kwasów alkanowych, niemniej rdnak zalicza się w dalszym ciągu do kwasów słabych.

Bardzo istotnie zmienia się w szeregu homologicznym kwasów alkanowych rozpuszczalność w wodzie. Kwasy o najkrótszych łańcuchach - mrówkowy i octowy mieszają się z wodą bez ograniczeń, ale w przypadku dalszych homologów rozpuszczalność maleje bardzo szybko ze wzrostem długości łańcucha. Doświadczenie 3.20 wykazało, żc kwas stearynowy, którego łańcuch zawiera 18 atomów węgla, jest praktycznie nierozpuszczalny w wodzie, ale reaguje z roztworem NaOH, tworząc rozpuszczalną sól.

Reakcje tworzenia soli kwasów karboksylowych obejmują tyl->:o atom wodoru grupy karboksylowej pozostała jej część nie -lega zmianie. Istnieje jednak wiele reakcji, w których wyniku podstawieniu ulega cała grupa -OH, będąca częścią grupy karboksylowej. Należą do nich między innymi: reakcja z alkoholami (reakcja estryfikacji - paragraf 3.6.1) oraz reakcja z amoniakiem lub aminami (reakcja tworzenia amidów paragraf

REAKCJE PODSTAWIENIA GRUPY -OH

Trzeci typ reakcji kwasów obejmuje także przemianę grupy • arbonylowej. Przykładem takiego procesu jest redukcja (uwodornienie) kwasu do odpowiedniego aldehydu, a następnie alkoholu (symbol [Hj nad strzałką schematu reakcji oznacza proces redukcji):

REDUKCJA KWASÓW KARBOKSYLOWYCH

v is karboksylowy

R—C    >    R—Cif -

H

aldehyd

alkohol l-rzędowy

Ol