skanuj0033 (9)

100 5. Zasoby i walory turystyczne

i El Alamejn (Egipt), dla Polaków miejsca bitew o Monte Cassino (Włochy) oraz pod Grunwaldem, dla Francuzów i Niemców pole bitwy pod Verdun (Francja), a dla Amerykanów pola bitew pod Gettysburgiem, Saratogą, Savannah i Atlantą (Stany Zjednoczone). W celu podniesienia atrakcyjności dawnych pól bitewnych często są organizowane inscenizacje przebiegu działań militarnych, z zachowaniem faktycznych ruchów wojsk, ze statystami w historycznych mundurach, z imitowanymi salwami artylerii itp. (imprezy tego typu są organizowane np. w Waterloo oraz na polach bitew z czasów wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych). Obok Europy i Ameryki Północnej tego typu turystyka rozwinęła się w niektórych rejonach Oceanu Spokojnego (atol Trak, wyspy Guam, Okinawa, Saipan i Tinian) oraz w Azji Południowo-Wschodniej (np. w Tajlandii atrakcją jest znany z literatury i filmu most na rzece Kwai, a w Wietnamie pole bitwy pod Dien Bień Phu oraz miejsca starć z Amerykanami na terytorium byłego Wietnamu Południowego).

W Polsce największym obiektem obronnym jest zespół schronów Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego. Cennymi walorami o charakterze historyczno-woj-skowym są m.in.: twierdze niemieckie w Kłodzku i Srebrnej Górze, zespół fortów rosyjskich w okolicach Modlina, w Osowcu-Twierdzy, Dęblinie i w Warszawie (Cytadela), zespoły fortów austriackich w Krakowie i Przemyślu, kwatera niemiecka z lat II wojny światowej w Gierłoży (koło Kętrzyna), obwarowania średniowieczne Paczkowa, liczne zamki krzyżackie (zwłaszcza w Malborku, Kwidzynie, Gniewie, Pasłęku i Bytowie) oraz Zamość.

Z zainteresowaniem turystów wydarzeniami wojennymi wiąże się coraz częstsze zainteresowanie odwiedzaniem miejsc martyrologii. Tzw. turystyka martyro-logiczna przybrała największe rozmiary w Izraelu i jest związana z zagładą Żydów podczas U wojny światowej. Do częściej odwiedzanych miejsc należą tereny obozu koncentracyjnego Auschwitz w Oświęcimiu oraz obozy zagłady w Birkenau (Brzezinka) w Oświęcimiu, w Treblince i na Majdanku, getto w Warszawie i dzielnica Kazimierz w Krakowie (Polska), jak również miasto-twierdza Terezin (Czechy). Również dla innych narodów dotkniętych II wojną światową miejsca martyrologii są ważnym celem odwiedzin turystów. Położona na Oceanie Spokojnym wyspa Saipan (Mariany Północne) jest np. masowo odwiedzana przez turystów z Japonii pragnących uczcić miejsce samobójczej śmierci ludności cywilnej latem 1944 r.

Zgodnie z opinią T. Lijewskiego i in. [1985] celem ruchu turystycznego są często miejsca związane ze sławnymi postaciami związanymi z literaturą, sztuką czy polityką. Na ogół są to miejsca urodzenia lub dłuższego pobytu sławnych ludzi, jak również miejsca ich spoczynku po śmierci. Przykładem mogą być: Żelazowa Wola w Polsce (miejsce związane z F. Chopinem), Praga w Czechach (F. Kafka), Jasna Polana pod Moskwą (L. Tołstoj), Mount Vemon w amerykańskim stanie Wirginia (J. Waszyngton), Uljanowsk oraz Moskwa w Rosji (miejsce urodzin i pochowania W. Lenina) itd. Jednym z miejsc szczególnie chętnie odwiedzanym przez turystów zainteresowanych tym typem walorów jest Paryż, a w