Skanowanie 11 01 17 06 (31)

Odpowiedzi na pytania szczegółowe

■MiLUII*

iiiiiil:

IMllUmiS

Bema:

• Czy przychodzą do głowy okropne myśli, mimo że ze wszystkich sil próbuje nie dopuszczać ich do siebie?

• Czy musi wielokrotnie sprawdzać rzeczy, choć już raz zostało to uczynione (np. wyłączenie światła, kuchenki, zakręcenie kranu, zamknięcie drzwi itp.)?

• Czy musi wielokrotnie układać, dotykać lub liczyć różne rzeczy?

6. (a) W zaburzeniach pod postacią somatyczną

objawy fizykalne nie podlegają świadomej kontroli, tj. pojawiają się w sposób niezamierzony (w przeciwieństwie do udawanych lub umyślnie „produkowanych" objawów w zaburzeniu pozorowanym lub symulacji). Podstawową różnicą między zaburzeniem pozorowanym a symulacją jest motywacja pacjenta do symulowania objawów. W zaburzeniu pozorowanym (zespół Munchhausena) pacjent jest nastawiony na uzyskanie pierwotnej wewnętrznej korzyści, jaką jest przyjęcie roli chorego, tzn. że jego jedynym celem jest to, aby byl traktowany jak pacjent i przyjęty do szpitala. W przypadku symulacji pacjent skupia się na wtórnych zewnętrznych korzyściach wynikających z rozpoznania choroby, np. na przewidywanym zwolnieniu ze służby wojskowej lub uniknięciu procesu karnego.

(b) Do najczęstszych zaburzeń pod postacią somatyczną należą zaburzenie somaty-zacyjne i zaburzenie hipochondryczne.

W zaburzeniu somatyzacyjnym pacjent wyraża zaniepokojenie licznymi objawami somatycznymi, podczas gdy w zaburzeniu hipochondrycznym błędnie interpretuje prawidłowe doznania z ciała, co prowadzi do przekonania, że może mieć poważną i postępującą chorobę somatyczną.

7. (a) Majaczenie, otępienie oraz zespól amne

styczny to trzy najczęstsze zaburzenia, w których występuje zakłócenie czynności poznawczych. Majaczenie jest ostrym zaburzeniem świadomości, z upośledzeniem czynności poznawczych. Otępienie charakteryzuje się różnorodnymi deficytami poznawczymi, łącznie z zaburzeniami pamięci, bez zaburzeń świadomości. Zespół amnestyczny cechuje się zaburzeniem pamięci, bez istotnych zmian w zakresie innych funkcji poznawczych. Inne czynniki różnicujące majaczenie i otępienie przedstawiono na ryc. 9.7.

(b) Postępowanie w majaczeniu drżennym

- zob. ryc. 7.1.

8. (a) Zespół uzależnienia od alkoholu charaktery

zuje się grupą objawów podmiotowych i przedmiotowych występujących u osób intensywnie pijących. Po raz pierwszy opisali go Edwards i Gross (1976). Obejmuje on:

• ograniczenie repertuaru picia,

• przypisywanie zwiększonego znaczenia piciu,

• zwiększoną tolerancję na alkohol,

• objawy abstynencyjne,

• picie alkoholu w celu złagodzenia lub uniknięcia objawów abstynencyjnych,

• subiektywne doświadczanie przymusu picia,

• szybki nawrót objawów uzależnienia w razie przerwania abstynencji.

Szczegółowy opis wymienionych cech przedstawiono na ryc. 10.4

9. (a) O zaburzeniu osobowości można mówić

wtedy, gdy występują utrwalone takie jej cechy, które są sztywne i utrudniają prawidłowe przystosowanie, są przyczyną znacznego cierpienia i zakłócają funkcjonowanie. Nie ulegają one większym zmianom w miarę upływu czasu. Cechy osobowości to trwale wzorce rozumienia siebie i otoczenia. myślenia o otoczeniu i sobie samym oraz wzorce relacji z otoczeniem. Ujawniają się one w różnorodnych sytuacjach w życiu osobistym i społecznym.

(b) Na podstawie ogólnych cech podobieństwa klasyfikacja DSM-IV wyróżnia trzy odrębne grupy (skupienia) osobowości. Do grupy B należą: zaburzenie osobowości graniczne oraz antysocjalne, histrioniczne i narcystyczne; grupa ta obejmuje przypadki ze skłonnością do dramatyzowania, teatralności, nadmiernie emocjonalne i niestałe. Grupa A obejmuje zaburzenia osobowości paranoiczne, schizoidalne oraz schizotypo-we; obejmuje przypadki sprawiające wrażenie dziwnych lub ekscentrycznych. Grupa C

- do której należą zaburzenia osobowości unikające, zależne i obsesyjno-kompulsyjne (anankastyczne) - obejmuje przypadki cechujące się lękliwością i nieśmiałością.

10. (a) Aby można było rozpoznać jadłowstręt psychiczny, muszą być obecne wszystkie wymienione kryteria:

Odpowiedzi na pytania szczegółowe

• mała masa ciała (BMI < 17,5 kg/m^z),

• zamierzona utrata masy ciała (ograniczenie kaloryczności pokarmów, wymioty, ćwiczenia fizyczne itp.),

• idea nadwartościowa: chorobliwa obawa przed otyłością, narzucenie sobie niskiego progu masy ciała.

• zaburzenia hormonalne (zatrzymanie miesiączkowania, podwyższone stężenie kortyzolu i hormonu wzrostu itp.).

(b) Uporczywe wymioty mogą prowadzić do następujących zaburzeń elektrolitowych:

• hipokaliemia,

• hipochloremia,

• zasadowica,

• hiponatremia,

• hipomagnezemia.

11. (a) Cyklotymia jest zaburzeniem przewlekłym,

które charakteryzuje się wahaniami nastroju - od łagodnego podwyższenia nastroju do łagodnej depresji. Żaden z tych epizodów nie jest wystarczająco nasilony ani nie trwa dostatecznie długo, aby spełniał kryteria epizodu hipomanii lub depresji.

(b) U osób w wieku podeszłym obserwuje się zwiększoną wrażliwość na leki działające na ośrodkowy układ nerwowy. Z tego powodu w czasie terapii trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi często występują wyraźne objawy niepożądane. Należą do nich:

• objawy związane z działaniem antycho-linergicznym: suchość w jamie ustnej, zaparcia, zatrzymanie moczu, zaburzenia widzenia,

• objawy związane z blokowaniem receptorów n-adrenergicznych: hipotonia orto-statyczna (zawroty głowy, omdlenia),

• objawy związane z blokowaniem receptorów histaminowych: przyrost masy ciała, nadmierna sedacja,

• działania kardiotoksyczne: wydłużenie odstępu QT, zaburzenia rytmu serca.

12. (a) Pojęcie „psychoruchowe" oznacza aktyw

ność ruchową pacjenta w następstwie procesów psychicznych. Przykłady pobudzenia psychoruchowego:

• niemożność usiedzenia w miejscu,

• niespokojne ruchy rąk, ściskanie i wykręcanie rąk,

• częste wstawanie z miejsca, chodzenie po pokoju,

• nadmierna gestykulacja,

• zachowania agresywne lub gwałtowne.

(b) Najczęstsze przyczyny ostrego podniecenia psychoruchowego to: schizofrenia, psychozy spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych, mania, zatrucie alkoholem lub innymi substancjami, zespół abstynencyjny po odstawieniu alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych, otępienie, majaczenie (spowodowane czynnikami organicznymi), upośledzenie umysłowe oraz zaburzenia osobowości.

13. (a) Atypowe leki przeciwpsychotyczne zo

stały początkowo tak właśnie nazwane, ponieważ w badaniach na zwierzętach nie wywoływały katalepsji (zespołu pozapira-midowego), częstej po typowych lekach przeciwpsychotycznych. Większość neuroleptyków atypowych prawie nie działa na układ pozapiramidowy.'Pierwszym lekiem atypowym była klozapina. Obecnie pojęcie „atypowy" ma szersze znaczenie. Odnosi się także do działania tych leków na objawy zarówno pozytywne, jak i negatywne. Większość obecnie stosowanych leków atypowych blokuje receptory serotoninowe 5 HT-2A.

(b) Zob. ryc. 27.10. Pozapiramidowe objawy niepożądane leków przeciwpsychotycznych i ich leczenie.

14. (a) Przygnębienie poporodowe, depresja popo

rodowa i psychoza poporodowa.

(b) • Przygnębienie poporodowe występuje

u jednej na dwie kobiety po porodzie.

• Depresja poporodowa - u jednej na osiem kobiet po urodzeniu dziecka.

• Psychoza poporodowa występuje u jednej na 500 kobiet po urodzeniu dziecka.

(c) Epizod psychozy poporodowej charakteryzuje się nagłym początkiem, zwykle między 4. dniem a 3. tygodniem po urodzeniu dziecka. Często rozpoczyna się bezsennością, niepokojem i chwiejnością emocjonalną, później pojawiają się podejrzliwość

i wyraźne zaburzenia świadomości z objawami psychotycznymi. Obraz kliniczny jest niestały, w ciągu krótkiego czasu zmieniają się objawy i ich ciężkość. W 80% przypadków obraz przypomina zaburzenia nastroju (depresję lub manię) z urojeniami i omamami.

343

Skanowanie 11 01 17 06 (31)

Skanowanie 11 01 17 06 (31)

Skanowanie 11 01 17 06 (31)

Skanowanie 11 01 17 06 (31)