ZL Cr 2

chromowe ze względu na dużą ilość powstających w stopie węglików (rys. 5.21) nie zawiera węgla wolnego (grafitu). Mimo to daje się ono obrabiać i wykazuje stosunkowo dobre własności mechaniczne (rys. 5.22).

W żeliwie chromowym o małych zawartościach Cr występują podwójne węgliki żelazochromowe, a przy większych zawartościach tego składnika występuje tylko węglik chromu. W stopach żelaza Cr ogranicza zakres występowania fazy y. W wyniku tego oddziaływania, w zależności od za-

1500i—r /

1400 ^Ł-/Nr

⁷⁰⁰o 0.2 o,4 0,6 0.8 1,0 1.2 i,4 16 1.8 Rys. 5.20. Wpływ Cr na równowagę faz ukła-

240

C, % Cr, %

Rys. 5.21 (z lewej). Schematyczny wykres struktur w^r żeliwie chromowym

w temperaturze otoczenia

Rys. 5.22 (z prawej). Wpływ Cr na własności mechaniczne żeliwa

•

W celu polepszenia niektórych własności żeliwa chromowego stosuje

wartości Cr oraz innych uszlachetniających dodatków w stopie, można uzyskać różne struktury. I tak przy 25-K30% Cr w żeliwie osnowę stanowi stabilny ferryt, przy Cr ^ 24% osnowę stanowi perlit, a przy wprowadzaniu dodatku lO-i-15% Ni występuje stabilny austenit. Własności tych trzech gatunków żeliwa wysokochromowego podano na rys. 5.23.

się często dodatek Si oraz podwyższa się zawartość węgla, nawet do 0,3% (rys. 5.24). Zmiany własności mechanicznych żeliwa wysokochromowego w wysokich temperaturach, zależnie od struktury tego stopu, podano na rys. 5.25, 5.26 i 5.27. Żeliwo wysokochromowe często obrabiane jest cieplnie (wygrzewanie w temperaturze 1000°C i studzenie w powietrzu). Dla zwiększenia hartowności tego stopu stosuje się przeważnie dodatek Mo.

Struktura żeliwa wysokochromowego w wysokich temperaturach jest niestabilna. Zmiana struktury odlewów powoduje oczywiście zmiany własności tworzywa, głównie twardości i plastyczności. Po dłuższym okresie

120