01301

13

wzrastając nawet w proporcji geometrycznej wobec równolegle

działających dwóch czynników, — przyrostu ludności i wy-

#

jaławiania starych gruntów uprawnych. Nie należy przytem myśleć, że eksploatacji rolnej podlegały tylko puszcze, z których wyrąbano uprzednio materjał budulcowy. Czytamy np. skargę Missuny z r. 1700, że poddani x. x. karmelitów głę-bockich rujnują jego puszczę Świlską „z barciami, pszczołami i miodami,... wyrąbali niemało puszczy borowej i ziemie te na pasznie poorali, co czynili od inkursji moskiewskiej aż do tego czasu, na którym gruncie co rok więcej 100 beczek różnego wysiewają zboża...”²⁵). Tychże x. x. karmelitów z doniesienia Rypińskich ostro karci w r. 1728 wojewoda połocki, hr. Den-hof: „gwałty, inwazje czynicie w gruntach, lasach i puszczach, pasieki rozrabiacie i zasiewacie,... a też barci niemało z pszczołami i bez pszczół popaliliście i poniszczyliście,... cudzopańcom asygnacje wydajecie jamy kopać, węgle palić i grunt zgodny na lada psować pozwalacie..." ^2G). Tego rodzaju rozróbki leśne znane więc były pod ogólnem mianem lad i pasiek, pojęć wielce zbliżonych, a niekiedy identycznych, znajdujemy bowiem parokrotnie zwrot: „lady alias pasieki"²⁷). Pod pasieką wśród innych znaczeń tego wyrazu należy rozumieć niewielkie pole wśród lasu, otoczone drzewem powałowem. Ladą nazywano narzędzie do wydobywania z ziemi pni z korzeniami, względnie przestrzeń po wyciętym lesie, zamienioną na pole orne, lub łąkę. Ze przekształcanie lad i pasiek na grunta orne wymagało wielkiego nakładu pracy, większego nawet niż trzebienie zagajników i zarośli, widać np. z tego, że inwentarz maj. Cia-pin, oddając poddanym na rozróbkę lady i starzyny, nie żąda za to w pierwszym roku zasiewu t. zw. doli, czyli czwartej części urodzaju, natomiast zaznacza, że „ci, co zarośla trzebią, to i w pierwszym roku dać powinni”²⁸).

Wprowadziliśmy tu nowe pojęcie „starzyny". Były to orne grunta z pod lasów, porzucone i na nowo porośnięte, bezgnojny bowiem sposób uprawy rolnej szybko wyjaławiał lady i pasieki, zmuszając do zajmowania coraz to nowych przestrzeni leśnych. Zresztą, w pewnych okresach do powstawania starzyn przyczy-niały się klęski polityczne; w tej mierze mamy bardzo ciekawe świadectwo. Skarżą w roku 1763 Mirscy starostę brasławskiego Hylzena, że ich majątki Zawierzę i Obabje „zdawna w swych granicach niewzruszone ...zostawały, póki w ojczyźnie zupełny zostawał pokój,... za nastąpieniem zaś w W. X. Lit. inkursji,

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ćwiczenia grafomotoryczne cz1 00021 Połącz kolejno kropki, a następnie dokończ i pokoloruj obrazek w
0002101 34 byśmy po niej zejść mogli. A jednak tak było. I pomimo to pełzałem po niej prawie bez ob
0002101 — 38 — źać, ażeby mleko było poprzednio dobrze zmieszane, żeby piany na wierzchu nie było i
0002101 32 ty na siebie wilczą skórę a. będziesz równie straszny (1).“ I ztei to obrazy padł ofiarą
0002101 34 drżąc o swe mienie i życie, a dukaty swe zakopywał w garnkach pod ogniskiem swej chaty.
0002101 38 tkaniny, to znów składał ją podwójnie i t. d. Różnica pomiędzy cyframi, znalezionemi w t
0002101 34 O godz. 8-ej dzwonek obiadowy zgromadza nas znów przy stolo i w.eczór przepędzamy wśród
0002101 POD CZAREM PIEŚNI.
0002101 - 36 — nego powietrza członkowie rodziny wybladli, chorowici. Matka dziwi się, że kiedy inn
0002101 40 obsadzona, jest zarazem najgorętszą częścią pieca. W tym celu bochenki blizko otworu będ
0002101 36 DUSZA W CZASIE SNU na tradycji pojęć chrześcijańskich jest oparty następujący ustęp Dzia
0002101 28 Nawet tradycja biblijna przekazała nam szczegóły o tym prastarym prawie plemiennym. Nim
0002101 XVI przekład łaciński Gentiusa, wydany w Amsterdamie w roku 1651, p. t. „Saadi Musladini, R
0002101 35 ować, z tym bespieczeństwem iakoby każdy z nich na pomienione jarmarki iadąc, idąc, 
0002101 Korany *Pol(kiey.    9 fney btałeygfowy i&ototy Usenetley fługi fwoiey f
0002101 nmCYHNAIUZ BIBLIJNY. Aa.    Aa. AARON (imię które znaczy) Góra mocna. Syn Am
0002101 ( 8 ) Na. re ją charakteryzują, jako też zatwardziałość większej częśei następców tego mona

więcej podobnych podstron