0140
N. N.
125
5. N. N.
Losy trzeciej córki Włodzisława Hermana z Judyty Maryi określa Gall1 2) w sposób następujący: ter-dam vero sue gentis ąuidam sibi counivit. Ustęp ten wprowadzano zazwyczaj w związek z dalszemi wiadomościami Galla -’), że Świętobor (Swatobor). ks. pomorski, był krewnym (conmnguineus) Bolesława Krzywoustego, jak nie mniej, że Świętopełk, inny ks. pomorski, był temuż Bolesławowi genere propingttua; przyezem biorąc wzgląd na wspólność etnograficzną Polaków i Pomorzan, wnioskowano, że zwrot sue gentis gnidom odnosi się do jednego z owych książąt pomorskich, jako współplemiennych z Polakami, a więc, iż mężem rzeczonej córki Włodzisława Hermana był bądź to Świętobor3), bądź też Świętopełk4). Oba przypuszczenia uważam za nieuzasadnione. Gall, jakkolwiek o etnograficznej wspólności Polski i Pomorzan musiał mieć wiadomość, nigdzie jej jednakowoż nie podnosi, a owszem, wyrażając się o Pomorzu i Pomorzanach, używa zawsze zwrotów, przeciwstawiających bardzo dosadnie kraj ten i lud Polsce i Polakom. Przeciwstawia tedy naprzód oba kraje jako osobne jednostki polityczne5 6), oba ludy jako różniące się wiarą, skąd też Pomorzanie otrzymują nazwę: gentile* H pagani7 8), genu incredula *); przypisuje im wrodzoną skłonność do wiarołomstwa (natura! is perfidia) !h, wreszcie ogólnie mówi o nich: larbari, e.rercifus barbarorum, nacio barbarorum, regio barbarorum, a nawet: barbaronnn gentilium ferocissima nacio "’). Wobec tych właściwości terminologicznych Galla trudno przypuścić, ażeby w tym jedynym, bliżej nas tu obchodzącym wypadku, kronikarz przypomniał sobie etnograficzna, wspólność Polski i Pomorza, i z tego punktu widzenia określił osobę małżonka córki Ilermanowej; mniemam też, że gdyby mu nawet o to chodziło, byłby się wyraził jaśniej i dokładniej. Ustęp: sue gentis guidam, jeżeli ma czego dowodzić, dowodzi tedy raczej przeciwieństwa: że mężem jej nie był żaden książę pomorski.
Do tego samego wyniku dojdziemy też, rozpatrzywszy rzecz z innego stanowiska. Wiadomo, jak mętną i niepewną jest genealogia najstarszych książąt pomorskich: wielce jednak prawdopodobnem jest zdanie, że wspomniany powyżej Świętopełk był synem wspomnianego tamże Świetobora11), Gall bowiem zarówno Święto-bora, jak i Świętopełka mieni krewnymi Krzywoustego, a o Święloborze wyraża się1'-), iż jego potomstwo (potomek) nie dotrzymał wierności Polsce (cuius progmies nungaam Jidelilatem Polonia doininis obserirtdt), po< zem w dalszym ciągu opowiada K’j, jak Świętopełk wobec Krzywoustego wierność swoje złamał (sed postea nunguam iuratam sibi Jidelitatem retinuit). O tymże Świętopełku podaje następnie Gall "1, opisując wyprawę pomorską z r. 1112, że zmuszony był oddać Bolesławowi swego syna pierworodnego jako zakładnika. Niektórzy mniemają 15). że owym synem był Subisław I. Okażemy niżej (IV. 11.), że przypuszczenie to nie jest pe-wnem, wszakże przyjmując je nawet jako uzasadnione, doszlibyśmy do następującego wyniku: Dając Subisła-wowi około dziesięć lat życia (jeżeli nie więcej) w chwili, w której go oddawano jako zakładnika, a Świętopełkowi przynajmniej piętnaście, kiedy mu się urodził Subisław, wypadnie, że możliwie najpóźniejszą datą urodzin Subisława może być rok 1102, a Świętopełka 1087, czyli innemi słowy, że Świętobor musiał być żonaty najpóźniej r. 1080, a Świętopełk najpóźniej r. 1101 1,;). Córka Włodzisława Hermana, o której tu mowa> a która nie urodziła się wcześniej jak r. 1091, nie mogła tedy być żoną Świetobora, który się ożenił co najmniej na pięć lat przed jej urodzeniem, ani nawet żoną Świętopełka, w takim bowiem razie musiałaby wyjść zań najpóźniej w dziesiątym roku życia, a w jedenastym stać się matką. I z tego wiec względu przypuszczenie o małżeństwie jej z Święloborem czy Świętopełkiem nie wytrzymuje krytyki. (Por. też II. 1.).
Mon. Pol. I. 429. — 2) Ibid. I. 447. 482. — 3) Naruszewicz, Ilist. nar. pot. II. 118 mr. Ii, który jednak gdzie
indziej (II. 95.) przypuszcza, żc mężem jej był jakiś magnat polski. — 4) Bielowski w Mon. Pol. I. 429 uw. 2; Wagilewicz,
Geneal. 42. — a) Jbloniam a Pomoranis .... Iibenavit, Mon. Pol. I. 416; Pomorani contra Poloniam in snperbimn sunt erecti. ii) id. I,
460 ; amfinium Polonio et Pomeranie, ibid. I. 463 i t. p. — 6) Ibid. I. 421. — ") Ibid. I. 430. 440. 450. 456. 457. 459. 464. 484. —
8) Ibid. I. 400. — ‘fi Ibid. I. 458. — 10) Ibid. I. 464. 447.436.394. — H) Por. Quandt, Zur Urgeschichte der Pomoranen,
Bałt. Stud. XXII. 157. 181. — 12) Mon. Pol. I. 447. — 13) Ibid. I. 482. — 14) Ibid. I. 483. — 15) Quandt, Zur lirgesch.
d. Pomoranen 157. — 16) Quandt, ibid. 157 przyjmuje daty o wiele, jeszcze wcześniejsze (zresztą bardzo możliwe): Świętopełk
urodzony około 1070, Subisław około 1100.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
00022 01 36 Ponieważ wiatr na chwilę ustał, więc zdawało się Rojowi, że ognisko samo przygaśnie. Tym
00022 01 — 40 — się o wartości mleka, nie czekając 24 godzin, do czego się jest zmuszonym przy użyci
00022 01 34 dajmy do tego szum skrzydeł orlich lub sępich, cała postać tak rycerska a straszna, a ni
00022 01 36 też w domu własnym, w kole rodzinnem, Rumunka nie jest tą pracowitą czarodziejką, z pod
00022 01 36 W końcu o godz. 91/2 upragniony sternik przybywa i Virgo rusza dalej ku Tromso, ziemi ob
00022 01 21 Na pożywienie głuszca składają się w czasie toku i porą zimową iglice sosnowe, jodłowe l
00022 01 38 DEMONOLOGJA POLITYCZNA rych obyczajach religijnych, widzi nietylko zabór polityczny, lec
00022 01 30 Miszna w traktacie Nedarim III, 1 uczy: „Można powiedzieć: wszelki ślub, który uczynię,
00022 01 40 Podolskiego, napierał się ustąpienia mu tej fortecy pogranicznej, z swoją partyą uchylić
00022 01 - 42 — I Póki żyję, nikt nie dowie się o niśj. I w
00022 01 XVII str. io i 13 jest już poprawnie Różanym Ogrodem nazwany. Dalej w wyrażeniu na str. 21:
00022 01 3o wszystkim, do których należy, osobliwie jednak Wielmożnych i urodzonych Dygnita-rzów, Ur
00022 01 17Kazimierz I, zwany Mnich. Naruszewicz, po wielu poszukiwaniach, zaprzeczył mnicho-stwo Ka
00022 01 Conci!. Nicenum Ad. 4. M i ^ XartinutDcl iius. Societ. lefu presby-terlib.4. Di-Magi&n
00022 01 4210. Piec i sposoby ogrzania go. Kto ze względu na zdrowie i na oszczędność chleb u siebie
00022 01 Ab. ( 2 ) Ab. » ciśniony z najwyborniejszych woni, i » wylany na głowę Aarona spływa o
00022 01 -Na. ( iO ) Na. nasamprzód do oblężenia Tyrn miast
więcej podobnych podstron