0176
III. 16. 17.
BOLESŁAW IV KĘDZIERZAWY (ż MARYA); MIESZKO III STARY.
161
Dokument, aczkolwiek go podejrzywano o podrobienie1), uchodzi dziś słusznie za niewątpliwie autentyczny2), i stwierdza przez to istnienie w owym czasie drugiej żony Kędzierzawego imieniem Marya.
Dalszych wiarogodnych o niej wiadomości nie posiadamy żadnych. Kilka szczegółów przekazał o niej Długosz 3). Kronikarz ten. któremu archiwum kapituły krakowskiej było dostępnem, mógł snadno z przytoczonego poprzednio dokumentu, w temże archiwum przechowanego, dowiedzieć się o jej imieniu; jakoż w istocie, opisując śmierć Bolesława Kędzierzawego, nazywa pozostałą po nim wdowę, drugą żonę, Marya. Na innein jednak miejscu, opisując zaślubmy z drugą żoną, daje jej imię Heleny. Tego rodzaju usterki i sprzeczności zdarzały się Długoszowi często *) i dlatego nie ma powodu przywiązywać do imienia Heleny jakiegokolwiek znaczenia, zwłaszcza, iż nastąpiło tu prawdopodobnie pomieszanie jej z żoną Kazimierza Sprawiedliwego, Heleną {III. 22.). Dalsza wiadomość, że Marya (Helena) była córką ks. przemyskiego Rościsława, nie jest nigdzie poświadczoną i zdaje się bym kombinacyą kronikarza. Mniemanie Linniczenki5), jakoby Długosz miał wiadomość o imieniu ojca Maryi, a tylko błędnie uczynił go księciem przemyskim zamiast wielkim księciem kijowskim, jakoby więc Marya była córką Rościsława Mścisławica, nie ma dostatecznej podstawy.
Również bez poparcia w źródłach jest przekaz Długosza1), jakoby zaślubiny Bolesława z Maryą nastąpiły roku 1160.
Co do daty śmierci możemy tylko tyle na podstawie przytoczonego poprzednio dokumentu stwierdzić, że nie może ona wyprzedzać roku 1168. Czy Marya przeżyła męża, jak podaje Długosz2 3 4), stwierdzić nie można.
17. Mieszko III Stary.
Synem Krzywoustego z Salomei nazywa go Ortliebs), kładąc go po Bolesławie Kędzierzawym. Katu proximus po tymże Bolesławie mieni go Kadłubek1), za nim Kron. Wielk.5), Chroń. Pol.6), Chroń, prine. Pol. u>) i in. Niezależnie od nich nazywa go też bratem młodszym (frater iunior) w stosunku do Kędzierzawego Winc. Praskii:i). Przytoczone powyżej {III. 16) źródła polskie, wyliczające synów Krzywoustego, kładą go stale po Bolesławie, z wyjątkiem tylko Rocz. Małop.7 8 9), którego błąd w tej mierze wykazaliśmy poprzednio {III. 14.), i który zresztą na innein miejscu15) sam go prostuje, podając wyraźnie, iż Mieszko urodził się po Bolesławie.
Liczbę porządkową tercius daje mu już Kadłubek111); tamże17) znajduje się też i przydomek Stary {senex), powtórzony u Mierzwy1*), i w wielu innych źródłach, między innemi także w lirom Wielk.19). która zarazem tłomaczy powód tego nazwania: ob gravitatem morum senez est appellatus. Przydomek Magnus, oznaczający bądź to seniorat krakowski, bądź starszeństwo wieku w stosunku do syna jego tego samego imienia {IV. 7.), nadaje mu zapiska strzelnieńska20).
Datę urodzin Mieszka podaną mamy dopiero u Długosza 21) pod r. 1161, niewątpliwie błędnie, skoro już z końcem r. 1140 lub początkiem 1141 jest żonaty. W nowszej nauce, z wyjątkiem Grunhagenaodrzucono ją powszechnie, przyjmując natomiast przez kombinacyą bądź to rok 1121 (redukeya daty Długoszowej o 10 lat)-’3), bądź 1121 —1128 21), bądź 11232-’). I te daty są błędne, skoro bowiem Bolesław Kędzierzawy urodził się r. 1125 {III. 16.), to młodszy jego brat Mieszko nie mógł przyjść wcześniej na świat, jak dopiero 1126 r. Poświadczony przez Ortlieba 2<1) fakt, że Mieszko z końcem r. 1140 jest żonaty, w niczem nie sprzeciwia
21
Boh. II. 419. — 14) Mon. Pol. III. 152. 153. — 15) Ibid. III. 158. 159. — l«) Ibid. II. 378. — 17) Ibid. II. 430. 432. 444. —
1) Liske w Przew. nauk. i lit. 1875, 292. — 2) Kętrzyński, Stud. nad dokum. XII w. 4. — a) Hist. Pol. II. 56.
83. — 4) Zeissberg, Poln. Geschichtschr. 325 i n. — 5) Wzaimn. otnosz. 62. — *>) Hist. Pol. II. 56. — ") Ibid. II. 83. —
Mon. Pol. II. 4. — 9) Ibid. II. 378. — H>) ibid. II. 526. — U) Ibid. III. 634. — 12) Ibid. III. 479. — 13) Font. rer.
18) Ibid. II. 429. — 19) Ibid. II. 508. 526. — 20) Kod. dypl. Wielk. I. nr. 125. — 21) Hist. Pol. I. 543. — 22) Schles.
Reg. 20, który przyjmuje rok 1130 na podstawie Kromera! — 23) Wagilewicz, Geneal. 55. — 24) Małecki, Testam. Bolesł.
Krzyw., Przew. nauk. i lit. 1876, 20 uw. 1. — 25) Smolka, Mieszko Stary 531; Perlbach, Preuss.-Poln. Stud. I. 0. — 2G) Mon.
Pol. II. 4.
Balzer, Genealogia Piastów.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
00042 01 76 przed zapadnięciem nocy wdzierał się gdzieś na najniedostę-pniejsze szczyty. On się popr
00042 01 — 80 — przez dolanie odpowiednio ciepłego lub chłodnego mleka, byleby niezbyt gorącego lub
00042 01 72 myśl nam przychodzi, żeśmy się nagle o wieków kilka wstecz cofnęli. Oto na tle jasnej, d
00042 01 80 wiele jest wyższą od temperatury zewnętrznego powietrza, to wentylacya tam będzie równie
00042 01 72 cały śniegiem, niby białą oponą, łódka, chociaż osłonięta, jednak śnieg i do niej
00042 01 39 Łowiec podkrada się pod zasłoną krzewów i drzew. Im więcej się zmniejsza przestrzeń międ
00042 01 - 78 j ze sernikiem i tłuszczem, a obie te częśc rzemieni ąją się znowu w organiczne podsta
00042 01 82 średnicy walca. Krążek ten ponacinać w kilkunastu miejscach na 2 cm. od brzegu, a brzegi
00042 01 78 LICZBY A ĆODZINY usłyszał wyrok śmierci od Piłata, o szóstej, czyli na Sextę, ponieważ P
00042 01 70 gowskiego. Fałszerze ci postąpili zgodnie ze swym „świątobliwym" kodeksem.7)
00042 01 80 go nam zaleciły, kochanek Justyny będzie i w Warszawie kochany. Kazano mi siedzieć i słu
00042 01 84 — Raul miał zaledwie siedm lat, kiedy opuściłem Francyą, teraz z pewno
00042 01 „Ty, co pozorną gładkość za szczęście pokładasz I urodziwe ciało mężem być powiadasz, Mylis
00042 01 76 camerarius Yissogrodiensis fidelis noster, atque exposuit, qualiter Privilegium
00042 01 soironwmflftWMMJWMmp* fmeimmwmupm&rnmpromm^otriwg^ ro hutomunosirmmnmęm amonemTm»ói».s
00042 01 & TmerćiddłoA R T Y K V L VIII. ^ fiaty a Koronnepn es odięae Kuple c
00042 01 Ap. ( 40 ) Ap. rym używali miłego pokoju. (Jmarł on r. ś. 2720. Ten Aoda postępek byłb
00042 01 Ob. ( 46 ) Ob. um Agipti a Fobis. Bóg oddalił od ludu swego obelgę Egiptu, która zasadzała
więcej podobnych podstron