0244
222
Badanie skorupy ziemskiej.
zkąd pow stają na powierzchni ziemi zagłębienia lejkowate, które w Karścic mają nazwę dolin, a posiadają zwykle ói) do 100 metrów średnicy przj głębokości 7 do 8 metrów. Inny rodzaj podobnych dolin powstaje przez zawalanie się pieczar, utworzonych wokutek rozpuszczania przez wodę krążącą wr rozpadlinach skały. Doliny takie schodzą głębiej i mają ściany spa-dzistsze; często linijnem swem uporządkowaniem wskazują przebieg wód podziemnych, jak np. w różnych miejscach zwrotnikowej okolicy karstowej Alta Verapez w Gwatemali, a wtedy razem tworzą szczególną, jakby niezupełną dolinę, która wprawdzie ciągnie się w pewnym kierunku, ale bieg jej jest wciąż zakłócany przegrodami oddzielnych lejków. Niekiedy też w końcu takiego pasma zagłębień lejkowatych występuje na powierzchnię ziemi znaczna rzeka, która poprzednio miała bieg podziemny i może znowu przejdzie w podziemną, skoro na drodze stanie pasmo gór wapiennych.
Tak osobliwy bieg rzek ogranicza się jedynie do okolic wapiennych, albo, mówiąc ogólniej, do obszarów' zajętych przez pokłady rozpuszczalne. Gdzie występują pokłady nierozpuszczalne, rzęki zachow ują bieg wyłącznie nadziemny, który od źródeł aż do ujścia toczy się w ogólności ze spadkiem coraz łagodniejszym. Prosty ten przebieg linji spadku zakłócają najczęściej w różnych miejscach przeskoki, ale choćby nawet wygładzone zostały stopnie takie, które wyrażają się w' wodospadach, progach i nagłych zmianach szybkości, to linja spadku nie pozostałaby trwale stateczną, wr górnym bowiem biegu rzeka wxiąż łożysko swe pogłębia, w biegu zaś dolnym z powodu tworzenia się delty zwolna je wydłuża i podnosi. Zmienność w biegu rzek ztąd nadto pochodzi, że łożysko swe często na boki przesuwają, tworzą pętlice, albo też idą za warstwami łatwiej erozji ulegają-cemi, a ztąd odchylenia doznają.
Szybkość pędu rzeki jest z powodu tarcia najznaczniejsza wpośrodku i słabnie zarówno w miarę zbliżania się do dna, jak i ku brzegom. Z drugiej jednak strony jest tem większa, im silniejszy jest spadek i im obfitsza jest ilość unoszonej wody. Podobnież siła uderzenia wody odpow iada jej szybkości. Woda bardzo powrolnie płynąca poruszać jest w stanie muł tylko; poruszanie drobnego piasku wymaga szybkości przynajmniej 0,2 metra na sek., małe kamyki wielkości jaja gołębiego toczone są po gruncie przy szybkości 1,6 metra, przy szybkości 2 metrów wroda przesuwa i kamienie większe. Naprzemian tworzą się po obu brzegach rzeki ławice żwiru, które zwolna w dół wędrują, a pomiędzy niemi wije się kręto prąd rzeki, jej koryto najgłębsze. Kamyki ulegają po drodze stoczeniu, zużywają się; im dalej wędrują, tem stają się mniejsze, aż wreszcie ścierają się zupełnie.
żwir toczy się tylko po dnie łożyska, cząstki natomiast mułu płyną ku dołowi z wodą, gdy ta dosyć szybko bieży. Żwir i muł przenoszą się najobficiej podczas przyboru rzeki, pierwszy ztąd, że wtedy największa jest siła uderzenia wody, drugi zaś dla tego, że gwałtowne ulewy i podmywanie
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
00075 01 142 wszystko się zbierało na jedno szczęśliwie jako w Tatrach różne prądy do jednego źródła
00075 01 — 146 — nieść ser do piwnicy, mającej 10° ciepła i 95" wilgotności. Przez pierwszy tyd
00075 01 140 odkupował i do szkoły dawał, a ztąd w jego dzień da-wają dziatki do szkoły i Gregorjank
00075 01 128 muślinową zasłonę, jak nieszczęśliwe czują się w otoczeniu bezmyślnych kobiet
00075 01 146 Powietrze napełniłoby się dawno gazami, powstające-mi przy gniciu różnych ciał organicz
00075 01 130 powierzchnia jest spożytkowana i ma swoje przeznaczenie. Pozostaje jeszcze obszerne mie
00075 01 72 silnym, długim, prostym wykuwa w urwistych brzegach wód. Ganeczki te ciągną się w kierun
00075 01 144 białkowatych niesłychanie szybko się rozmnażają i mają własność rozłożenia cukru na alk
00075 01 I44 SEANS BEZWIEDNY zapraszam cię ja, pan młody, wraz na gody do gospody. PANNA MŁODA
00075 01 138 Ponieważ mamy tu wyraźne stwierdzenie pedagogicznej wartości haggady i ponieważ liczne
00075 01 150 Julian uważnie jćj się przypatrywał. Zdawał się ją poznawać, jednakowoż nie dowierzał o
00075 01 mi laty i z te mi znakami jako lekarze wynaleźli i opisali dziecięcia szukano. Naleziono u
00075 01 XXII. O NOWEMMIESCIEI JEGO PRZYWILEIACH. Nowemiasto leży nad rzeczką Soną powiecie Pułtuski
00075 01 — 76 —Leszek Biały. i Kroniki Ruskie imię Leszka kilkakrotnie wspominają jako dzielnego i s
00075 01 Korony Tolptiey, Ci tydv P«3«śl» im po cbiebjie p;3?sc po pieniąci 2upc?
00075 01 Pi. ( 112 )Pi. się uczuciem radości, podziwieuia i czułości, które powinno było wzniecić&nb
00075 (2b96bc67222a673a4490d97d7317e6 74 Hembree & Zimmer We define the actual covariance of a
Skrypt PKM 1 00075 150 R0ZWłĘZ3n*e 2Mtg(y+ p0 + = 22500 [N]. Obliczanie naprężco <r, = ^ = 88,4 [
więcej podobnych podstron