00088 01
170 PORA ROKU W GRAŻYNIE
świeci, to jednak księżyc pośród dnia białego nieraz całemi godzinami widnieje na niebie.
Jedyną wskazówką bezpośrednią o porze roku w Grażynie są wiersze:
Cichość dokoła, zamek we śnie leży;
Co za dziw, północ, jesienią noc długa,
Za cóż dotychczas u) Litawora wieży Lampa jak gwiazda między krat<ł mruga?
Ale wskazówek pośrednich jest mnóstwo, bardziej nawet ścisłych, niż powyższa wskazówka bezpośrednia. Mickiewicz w przypiskach powiada, że Litwini mieli właściwy sobie sposób oznaczania pór roku, miesięcy i godzin. Tedy w całym poemacie używa tego sposobu, który zresztą pod względem poetyckim jest konieczny. Artysta, malując krajobraz, nie umieszcza pod nim daty, ale wyraża ją w barwie liści, w rodzaju kwiatów i momencie ich rozwoju oraz za pomocą różnych innych szczegółów, zaczerpniętych z obserwacji. Tern właśnie różni się protokuł od dzieła sztuki.
Otóż zaraz na wstępie Grażyny Mickiewicz wyrażeniem „a miesiąc wysoko" daje nam pierwszą cechę znamienną jesieni i to późnej, kiedy nocą słońce grąży się głęboko pod ziemią a księżyc wysoko występuje na niebo. Wiąże się to z położeniem Pasa Zwierzyńcowego, po którym krąży i słońce i księżyc. Ten pierścień z brylantem słonecznym i szmaragdem księżycowym w dzień jesienny mniej się odchyla od poziomu a w noc jesienną więcej.
To odchylenie nocne musi być już znaczne, gdyż Mickiewicz wspomina bliskie przymrozki, wprowadzając następujący obraz: •
Tak W noc miesięczną wyglądają świetnie Na czole Ponar zasadzone hory,
Gdy z nich oskubie wicher szaty letnie,
A rosa-jasne zwieszając bisiory,
Nagle się mrozem w szron perłowy zetnie;
Błędnym przechodniom zdają się u wniścia Lasy ze srebra a z ^rt/sz/aia liścia.
Litawor nie posiadał kalendarza. Ale miał go w przyrodzie. Ma Rymwidowi wyznaczyć termin wyprawy. Już każe mu czynić przygotowania:
A sikoro słońce z Szczorsowskiej granicy Pierwszym promieniem grób Mendoga draśnie,
* Wszyscy staniecie na Lidz\iej ulicy,
Czekać mię rzeźwo, zbrojno i zapaśnie.
Szczorse, dziedzictwo starożytnej rodziny litewskiej Chrep-towiczów, znajdowało się na wschód od Nowogródka, a właśnie Litaworowy
Zamek na barkach nowogrodzkiej góry Od miesięcznego brał pozłotę blasku.
Pod Nowogródkiem, pisze Mickiewicz, jest góra, którą dotąd zowią Mendogową i która ma być grobem tego bohatera.
Słońce nie wschodzi zawsze w jednem miejscu. Od zimy do lata wschodzi codziennie bardziej na północ, od lata do zimy bardziej na południe. Gdy więc przesuwając swoje wschody od granicy Szczorsów na południe pierwszy raz podczas wschodu draśnie górę Mendogową, wojsko Litaworowe ma stanąć w peł-nem pogotowiu.
Ale to określenie terminu jest zbyt lokalne, wystarczające dla nowogródczan. Ci, którzy mieszkaliby dalej na wschód za górą Mendogową, nie mogliby tego uważać dla siebie za wskazówkę. Toteż dla nich jest inna, ogólniejsza. Litawor powiada dalej:
Wprzód więc, nim zajdą siedmiorakie gwiazdy,
Ruszymy...
Gwiazdami siedmiorakiemi są Plejady. Eratostenes nazywa tę konstelację Plejadą siedmiogwiezdną (IIXeiaę ejrcaarepoę). Arat mówi o Plejadach Siedmiodrożnych albo Siedmiotorych. Eurypides na początku Ifigenji w Aulidzie taki umieszcza djalog:
AGAMEMNON
Jakaż to gwiazda sunie?
_
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Skrypt PKM 1 00088 176 Dla montażu napiszemy A0 , A0_Ąo Zatem 1 1 +i c„ = ć; c2 lub ctCi C° Cj
00088 01 168 Tenże ks. biskup w sierpniu poświęcił w Kościeliskiej Dolinie tablicę pamiątkową na pam
00088 01 — 172 — Do czego służy maślanka? i która użyteczniejsza słodka czy kwaśna? &nbs
00088 01 166 dząc z Bieńka, nadął się trefniś siedząc, i poważnym o-dezwał się głosem : — Znajcież
00088 01 150 wtedy harem matki i zaczynają uczęszczać do szkóf; obowiązani są od tej chwili zachowyw
00088 01 85 na łąkach, ścierniskach i zagonach polnych. Rychłym rankiem i późnym wieczorem zewsząd s
00088 01 170 — głównie roślinami, sól jest największym przyśnią* kiem. Tam dzieci liżą kamyk solny z
00088 01 164 całego szeregu tysiącoleci pozostali sobą. Przecież średniowiecze nie narzuciło im obrz
00088 01 176 od tjcb, którzy podejrzenie takie rzacili na niego. On ma czyste sumienie. Sędzia szybk
00088 01 —0-°* I T 64 który jeśli opaczny będzie, gdy za zdaniem ce-sarskiem w tej mierze się pójdz
00088 01 169 tes. Yerum tamen quod praedictl cives et incolae dictos agros colentes de quólibet,&nbs
00088 01 *7$ - Zwierciadło ,ttitV?fc«ct>) tb tumulcie 3
00088 01 ( 132 ) El. leżeli do liczby siedmdziesiąt starszych w Izraelu, którzy byli powinni wspiera
00088 01 Pó. ( 138 ) Po. zali ją wydrukować w Londynie z niektóremi przydatkami, któro są mniej
00088 e23747bf2be5db3f0ee3295fd07ac7 87A Very Simple Set of Process Control Rules Table 3. New &
Skrypt PKM 1 00088 176 Dla montażu napiszemy A0 , A0_Ąo Zatem 1 1 +i c„ = ć; c2 lub ctCi C° Cj
Karty pracy 6 latki 00088 1 .Pomaluj pola z literami: k-czerwone,r-szare,a-rażowe,s-niebieskie, n-zi
Elementarz Marian?lski 00088 Idą i ladą roWtmi&oj do {edynjJd. dyl/u, Ttd>ołml amr tu pme/i
więcej podobnych podstron