0316

czyć tylko przypuszczeniem, iż zmarła na krótko przedtem ^{1 2}). Datę dzienną jej śmierci podaje Nekr. Strzeln. '-’) pod 21 lutego: Constancia ducissa; a Nekr. klaszt. św. Winc.³) pod 23 lutego: Consłancia ducissa Cuiaiie et Lancicłe. Obie daty są prawie identyczne, i dlatego nawzajem się popierają, zwłaszcza, że zachodzą w źródłach, zgoła od siebie niezależnych; trafniejszą jest niewątpliwie data Nekr. Strzeln. jako miejscowego; późniejsza o dwa dni data Nekr. klaszt. św. Winc. spowodowaną została niewątpliwie późniejszem dojściem wiadomości o tym wypadku na Śląsk. Z czego wynika, że śmierć Konstancyi przypada na dzień 21 lutego 1257 roku.

3. Eufrozyna.

Pod r. 1261 opowiada Kron. Wielk.^{4 5}) o buncie, który podnieśli synowie Kazimierza I, Leszko i Zie-momysł, przeciw ojcu, pod pozorem, iż macocha (obiecta causa contra nocercam suam) godzi na ich życie. Ponieważ Leszko i Ziemomysł byli synami Kazimierza z Konstancyi (VII. 1. 2.), przeto wynika stąd, że Kazimierz po śmierci drugiej żony poślubił jeszcze inną, trzecią z rzędu. Ze w istocie tak było, stwierdza kilka dokumentów, wydanych już po śmierci Kazimierza, jako to: dokument z r. 1274 p, wystawiony przez Effro-sina, dei gracia Lancicie et Cuiauie ducissa, trzy dokumenty z r. 1273 ⁶), 1275 ⁷) i 1292 ^{8 9}), w których znajdują się wzmianki o Eufrozynie , nazywanej księżną łęczycką łub kujawską, z dodatkiem, że była matką Włodzi-sława Łokietka (VII. 4.)\ wreszcie najdokładniej inny dokument z r. 1292^!l), wystawiony przez Eufrosinu, dei gracia Kidacie, Lanchicie et Sgradie relicta illustris principis ducis Kazimiri, dictarum terraruin ąuondam domini et heredis. Wzmianki te potwierdzają nietylko przekaz Kron. Wielk. o istnieniu trzeciej żony Kazimierza, ale wyjaśniają zarazem, jakiem było jej imię, obalając przez to mniemanie dawniejsze, jakoby się nazywała Heleną¹⁰; lub Salomeą¹¹).

Długosz¹²) wiedział z Kron. Wielk. o tej żonie Kazimierza, ale jak jego źródło, tak i on nie podał jej imienia; natomiast dodał inny szczegół, Kroniką Wielk. nieuzasadniony, że była to córka Świętopełka pomorskiego. Wiadomość tę powtarzała cała późniejsza historyografia aż do najnowszych niemal czasów¹³), prostując ją chyba przypuszczeniem, również zgoła nieuzasadnionem, że mogła to być także córka Sambora II¹⁴). Podanie Długosza jest prostą kombinacyą, opartą na innej wiadomości Kron. Wielk.¹⁵), według której Kazimierz I zbliżył się politycznie r. 1259 do Świętopełka, co już wystarczyło Długoszowi do przypuszczenia, że ożenił się z jego córką¹⁰). Hipoteza Długosza upada jednak jako niemożliwa wobec faktu, że Eufrozyna, owdowiawszy po Kazimierzu, wyszła za Mszczuja II pomorskiego; gdybyśmy ją przyjęli, musielibyśmy tedy twierdzić, że Mszczuj ożenił się z rodzoną siostrą, co jest rzeczą niemożliwą¹⁷). Ze pierwsza żona Świętopełka nazywała się Eufrozyna¹³), z tego nie można wyprowadzać koniecznego wniosku, jakoby Eufrozyna, żona Kazimierza, musiała być jego córką.

Ważną wskazówkę do wyjaśnienia sprawy pochodzenia Eufrozyny podaje przedewszystkiem bulla papieża Benedykta XII z r. I338¹⁰), udzielająca dyspenzy do małżeństwa między Konradem I ks. oleśnickim, a Eufemią, córką Włodzisława ks. kozielskiego, wspominająca, iż w sprawie tej interweniował u stolicy papieskiej (zmarły już podówczas) Włodzisław Łokietek, dicti ducis Cozlensis consanguineus propinguus. Jakim

1

Na co trafnie zwrócili już uwagę Ulanowski, Szkice kryt. z XfII w. w Rozpr. Akad. Umiej. Wydz. hist.-filoz. XX.

2

68. 69; Perlbach, Preuss. - Poln. Stud. I. 14. Podana kilkakrotnie przez Kętrzyńskiego (Mon. Pol. V. 670. 679. 727) błędna

3

data śmierci Konstancyi 1268 r., została przez niego samego cofniętą, ibid V. 1014. — 2) Mon. Pol. V. 727. — 3) Ibid. V.

4

679. — 4) Ibid. II. 587. — 3) Kod dypl. Pol. II. nr. 478. — 6) Kod. dypl. Wielk. I. nr. 450. — 7) Kod. dypl. Pol. II.

5

nr. 458. — 8) Ibid. II. nr. 142. — 9) Kod. dypl. Wielk. II. nr. 688. — 1°) Tak Naruszewicz, Hist. nar. poi. IV. 44 uw. 5.

6

przez nieporozumienie rzekomo za Hubnerem, Geneal. Tabeli. I. nr. 94 i 197, który jednak Helenę, córkę (sic) Świętopełka II,

7

daje za żonę nie Kazimierzowi, ale Włodzislawowi Odonicowi (IV. 12.). — U) Tak Kozłowski, Dzieje Mazow. tabl. geneal.

8

1 tutaj zachodzi nieporozumienie, gdyż Salomea była żoną Ziemomysła kujawskiego, syna Kazimierza I (VII. 2.). — 12) Hist.

9

Pol. II. 381. — 13) Naruszewicz, Hist. nar. poi. IV. 60. 91; Kozłowski, Dzieje Mazow. tabl. geneal Oględnie wyraża się

10

Per łbach, Preuss.-Poln. Stud. I. 14, że pochodzenie jej nieznane. — 14) Naruszewicz, Hist. nar. poi. IV. 91. — 15) Mon.

11

Pol. II. 582. — 16) Zwrócił na to uwagę Ulanowski, Studya kryt. w Rozpr. Akad. Umiej. Wydz. hist.-filoz. XX. 88. —

12

17)    Szereg innych dowodów pośrednich, przemawiających przeciw twierdzeniu Długosza, zob. u Ulanowskiego, ibid. 87. 88. —

13

18)    Cohn, Stammtafeln, tabl. 148. — 19) Theiner, Mon. Pol. I. nr. 808.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
VI. 10. KAZIMIERZ I (ż. JADWIGA, KONSTANCYA). 297 Przyjmując, że Kazimierz nie ożenił się rychlej od
VI. 10. KAZIMIERZ I (ż. EUFROZYNA). 301 raciborski są synowcami Łokietka, to ojcowie ich Mieszko I,
VI. 10. KAZIMIERZ I. 29B szcie i pismo niniejszego ustępu jest to samo, co i w pierwszej, najstarsze
VI. 10. KAZIMIERZ I. 29B szcie i pismo niniejszego ustępu jest to samo, co i w pierwszej, najstarsze
VI. 10. KAZIMIERZ I (ż. JADWIGA). 295 się zaprzeczyć x); z drugiej zaś strony jasną jest rzeczą, że.
VI. 10. KAZIMIERZ I (ż. JADWIGA). 295 się zaprzeczyć x); z drugiej zaś strony jasną jest rzeczą, że.
45 (147) przyczyny choroby nie są znane (istnieją na razie tylko przypuszczenia czy hipotezy na ten
10    Wstęp co do których można było przypuszczać, iż mają charakter miejski. W sumie
298 KAZIMIERZ I (ż. KONSTANCYA). VI. 10. ręczynach Kazimierza z jakąkolwiek córką Henryka II; zaczem
•500 KAZIMIERZ I (i. EUFROZYNA). VI. 10. mógł być tytuł owego bliskiego pokrewieństwa między

więcej podobnych podstron