003 01
3
się nad główną rzeką, powodując raczej zakładanie osad na uboczu, nad jeziorami, z których prawie wszystkie bez wyjątku połączone z Dźwiną przez jej dopływy, zadośćczyniły możliwościom handlu zamiennego, prowadzonego na Dźwinie, a jednocześnie dawały pewną rękojmię bezpieczeństwa dzięki odległości od głównego szlaku. Zresztą, jak widzieliśmy, nad-jeziorny charakter najdawniejszych osiedli dziśnieńsko-brasław-skich całkowicie stwierdzają akta. Wobec tego trafne porównanie prof. Staniewicza, że rzeki były oknami puszczy, skorygujemy dla naddźwinia przez: „jeziora i rzeki były oknami puszczy”; obramowania jezior były pierwszym etapem ekspansji człowieka w głąb otaczających je zwartym wieńcem puszcz.
Rolę jezior uwydatnia też prof. H. Łowmiański, wskazując np. na gęste skupienia pierwotnego osadnictwa nad jeziorami mazurskiemi, Inflant i Litwy, zwracając przytem uwagę na bardzo ciekawy i ważny czynnik fizjograficzny: puszcze, które pokrywały zwartą masą niezaludnione tereny, nie sięgały jednak bezpośrednio brzegów rzek i jezior, czemu stały na przeszkodzie wiosenne wylewy, niszczące wegetację leśną. Pewna więc przestrzeń nadwodna stanowiła wolny od puszcz teren o charakterze łąk, co dawało możność osadnikom bez uciążliwego karczunku odrazu uprawiać pasterstwo i rolnictwo, unikając nieprzyjaznego sobie leśnego żywiołu i wszczynając z nim walkę dopiero w miarę przyrostu ludności, a zatem i konieczności zwiększania przestrzeni uprawnych 3).
Należy uczynić jeszcze jedno spostrzeżenie, dotyczące naszego brasławsko-dziśnieńskiego terenu, jeśli podzielimy go na części wschodnią i zachodnią wzdłuż konwencjonalnej linji Druja, Nowy Pohost, Szarkowszczyzna 1). Gdy się przecina koleją ■wąskotorową zachodni odcinek naszego terenu po linji Dukszty, Brasław, Druja, lub w dowolnych punktach przejeżdża furmanką przez zachodnie gminy powiatu brasławskiego, to nawet roztargnionemu obserwatorowi rzuci się w oczy krajobraz, jak powiedzielibyśmy, całkiem opanowany przez człowieka mimo wielką chaotyczność jego rzeźby: okolica prawie bezleśna, oborane naokoło nieduże kępy drzew lub pojedyńcze ich okazy, wyzyskany każdy kłaczek ziemi, każdy pagóreczek, poniechane zaledwie miejsca, absolutnie do rolnictwa się nie 'nadające, — bagna, torfowiska, żwirowiska, strome zbocza lub
Patrz mapę na końcu książki.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Foto(003) +~ d d. tr ep 6-i C- c * W i I i E i i i • • 99 9 i r § i; ;z^ux4Wknue.4
image 003 Włodzimierz Zi en i u tyczANTENYPodstawy połowę Wydawnictwa Komunikacji i Łączności Warsza
003 01 I * I I 0 Gdzie autor wyznaje swe zakłopotanie—Autorowie poważni i humoryści—Co jest
003 01 I CZĘSC DRUGA. Kościół i Trybunał ROZDZIAŁ I. Zwierzęta bożki — Idealizm i materyalizm —
003 01 / # % ■CZĘŚĆ TRZECIA. tT. Człowiek bawi się. % ROZDZIAŁ I. Polowanie. — Jego pochodzenie i
003 01 Wstęp. Odjazd z Neapolu. Życie na okręcie. dokąd skierowaną była nasza wyprawa. Pakunków mamy
003 01 Przedmowa. Ubogie na ogół piśmiennictwo polskie w zakresie nauk przyrodniczych nie odpowiada
003 01 B. DYAKOWSKINASZ LASI JEGO MIESZKAŃCY Z LICZNEMI RYSUNKAMI F. JABŁCZYNSKIEGO I INNYCH WYDANIE
003 01 ROZDZIAŁ I. POTWORY GŁĘRI. — PRZEDHISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE ZYCIE W MORZACH. d ławy szkolnej
003 01 H. W. G. HYRST.PRZYGOOY MYŚLIWYCH I PODRÓŻNIKÓW. opracowała E.
IMG 131114 02 #0.O. bO l €lAjx^Q^JS2^ — ~ f 003 cn IbrocHs>K
Rachunkowość zarządcza (003) Przy orientacji rynkowej przedsiębiorstw rachunek kosztów pełnych przes
róża s WIDESCREEN Staćn UU Siali Alk *1X00*003
więcej podobnych podstron