148
demii Krakowskiej i usposobienie uczonych ludzi jwpd. należy. Przygody krajowe, odmiana rządu, ani wdzięczności , którą mieć winniśmy, ani jego zasług zmniejszyć nie mogą. Szanujemy w nim pierwszego emeryta, szanujemy tę szczęśliwą zdatność i gorliwość o rozszerzenie i ugruntowanie światła. Wyznaczony do urządzenia eduka-cyi wyznaję, iż jego rady używałem, a jego dobroć jej udzielała. W dniu otwarcia gimnazyum doniosłem mu o tej uroczystości. Dziś przynoszę prospekt dawanych lekcyj, raczysz jwpd. przyjąć go za dowód uszanowania,;z któ-rem i t. d.
Miło mi zasłużyć na dobre świadectwo tak światłego męża; całe jednak usiłowanie moje ogranicza się tylko być pomocnym dobrej sprawie i usłużyć jwpd. w przedmiotach ważnej oświecenia powszechnego pracy, która mu gotuje miejsce w historyi naszego czasu. Jeżeli z tej strony zasłużę na jego świadectwo, że w tej pracy ulżyłem mu ciężaru choć na jedne uncyą, będę się miał za szczęśliwego, bo mię do tego skłoniła rzetelna wdzięczność za tyle dowodów przychylności jwpd., którą smutny stan mój cieszyć raczysz, i wysoki szacunek dla jego gorliwości, z którą około najrzetelniejszego dobra swych rodaków pracujesz.
30.
List Michała Murawiewa zastępcy ministra oświecenia <lo Tadeusza Czackiego
posyłając mu reskrypt imperatora a Petersburga 31 lipca
1805 r. pod N. 446 (tłumaczony z Rosyjskiego).
Najjaśniejszy imperator z szczególniejszćm ukontentowaniem patrzy na usiłowanie jwpd. z jakiem dopełniasz przyjętego przez siebie urzędu wizytatora szkół, przykładając się tyle do ich dobra. Jwpd. dowiesz się o tern z najwyższego do siebie reskryptu, który tu przyłączam. Proszę zawierzyć uczuciom rzetelnego poszanowania i przychylności, z jaką mam honor zostawać i t. d.
z Rosyjskiego).
Mości panie Czacki, tajny konsyliami!
Ministeryum publicznego oświecenia podało mi ustawy dla gimnazyum Wołyńskiego, które większą część utrzymania swego ma mieć z dochodów od sum ofiarowanych na ten koniec przez szlachtę, duchowieństwo i inne oraz towarzystwa szczególne. Jak pierwszy rys tych ustaw lak i ofiary dla dobra szkół poczynione są owocem gorliwego starania wmpana, za które oświadczając mu moje zupełną wdzięczność, poruczam, abyś uwiadomił o mojem ukontentowaniu towarzystwa i osoby, które do pomienionych ofiar przyłożyły się.
Na oryginale podpisano własną jego imperatorskiej mości ręką: Aleksander.
St. Petersburg 29 Iipca 1805 r.
Konlrasygnował zastępca ministra oświecenia."
Michał Murawiew.
Z Petersburga 14 listopada 1805 r. N. 667.
Zaszczyciłeś mię jw. pan dóbr. przesłaniem doniesienia, z jak okazałą uroczystością rzuciłeś na ziemio Wołyńską nasiona przyszłych Aten. Czytając mowę jego przy tej uroczystości miana, napawałem się słodyczą równą tej, jaką się nasycali starożytni Grecy, dając oklask Herodo-towi czytającemu wpośród nich księgi Dziejów imionami muz oznaczone. Wiodącym między sobą spór, że natura zmordowana wydawaniem wielkich gieniuszów spoczywa w naszym wieku, wskażę na gieniusz Czackiego, który na Parnasie Polskim wskrzesza muzy obumarłe w Atyce. Któryż bowiem znakomitszy być może gieniusz nad len, co przynosi oświecenie współczesnym i następnym pokoleniom współobywatelów swoich? Takiemto spoglądam o-kiem na prace i usiłowania jw. pana d., które nacechowane być mają wieczną pamięcią i powszechną wdzięcznością. Dąż jw! pan dóbr. do zamierzonego celu, rozkrzewiając