94299101

FIZYOLOGIA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH KOBIECYCH 675

mlecznych. Gruczoły te powiększają się w ciąży; towarzyszy temu przekrwienie, które ujawnia się znacznem rozszerzeniem przeświecających przez skórę naczyń żylnych. Zrazy gruczołowe powiększają się, obwódka dokoła brodawki zabarwia się ciemniej, gruczoły Montgomery‘ego w obwódce przerastają i wypuklają się ponad powierzchnią skóry. Uciskając sutek wygnieść możemy z niego ciecz lepką, zrazu przeźroczystą (klej), w której pod koniec ciąży zjawia się domieszka płynu żółtego, układającego się w przeźroczystym kleju w postaci kul i pasm. Płyn taki zebrany w większej ilości w probówce dzieli się na dwie części, gdyż domieszka żółta, którą tworzą kule tłuszczu, wypływa na powierzchnię. Wydzielinę taką nazywamy siarą (colostrum).

W pierwszych dwóch dniach po porodzie wydziela gruczoł mleczny, podobnie jak w ostatnich dniacli przed poróctem, siarę.

Okołotrzemeg^dniaro^^c^na^i^w^^ehna^^e^^^rpr niektórych kobiet czynnost^arozpoczyna si^^ow^iTrDTespostrzeżenie; siara przechodzi stopniowo w mleko. U większości położnic jednak początek wydzielania mleka jest nagłym. Sutek obrzmiewa, staje się twardym, bolesnym, a płyn wygnieciony lub wyciągnięty z niego jest wówczas wodnisty, białawy, do mleka rozcieńczonego wodą podobny; ustępuje on szybko miejsca właściwemu mleku. Rozpoczęta w ten lub inny sposób produkcya mleka trwa cały szereg miesięcy, o ile przykłada się dziecko do piersi lub w inny sposób stara się o to, żeby pokarm wypływał na zewnątrz. W przeciwnym razie już po paru dniach ilość wydzieliny zmniejsza się, a wkrótce po-tem gruczoł zawiesza zugełnie swoją czynność.

Karmienie trwa około 9 miesięcy. U niektórych kobiet gruczoł mleczny kończy produkcyą mleka już wcześniej, u bardzo wielu natomiast może funkcyonować w pełni przez iy_a roku i dłużej. Z prawidłowo zbudowanego i pracującego sutka nie wypływa mleko dobrowolnie, tylko wówczas, jeśli n. p. dziecko ssie. U niektórych jednak kobiet aparat z mięśni gładkich, zaciskający przewody w brodawce, nie działa dostatecznie. U tych spostrzegamy dobrowolne wypływanie pokarmu ęgalaktorrhea).

Histogeneza mleka dowodzi, że płyn ten jest wydzieliną gruczołową. Badanie drobnowidowe poucza, że w komórkach nabłonkowych, które jedną warstwą pokrywają ściany gronek gruczołowych, gromadzi się tłuszcz i to zrazu w bardzo drobniutkich kulkach w sąsiedztwie jądra, w znacznie większych w tej części

43*

94299101

94299101

94299101

94299101