32 FRANCISZEK KRZYSZTAŁOWICZ
od czasu do czasu. Badania zaś bakteriologiczne płynu pęcherzowego lub cieczy surowiczej, wyciśniętej z rumieni, pouczyły mię wielokrotnie, że tę chorobę wielopostaciową należy uważać za jedną z postaci chorobnych, powstających na tle zakażenia paciorkowcami (pyodermitis słreptogenes).
Ale chociażby nawet czynnik etjologiczny tej sprawy był ustalony na pewno, to jednak bylibyśmy zmuszeni przyjmować także działanie jakiejś przyczyny usposabiającej do zakażenia, jako czynnik, wpływający na postać choroby. Należy wskazać na to, o czem na początku wspomniałem, że wszystkie zaburzenia odżywiania ustroju lub przemiany materji w najszerszem znaczeniu, zboczenia krążenia krwi, czy to miejscowe czy ogólne, charłactwa, zatrucia różnego rodzaju, skazy, zaburzenie wewnętrznego wydzielania, że wszystkie te ogolne zboczenia w ustroju są powodem łatwiejszego zakażenia, ale mają także wpływ na jakość i rozmiar rozszerzania się sprawy.
Dokładne spostrzeżenia różnych postaci zboczeń w skórze na tle zakażenia przez paciorkowce wskazują, że do n.ch należy też rumień wysiękowy wielopostaciowy (erythema exsudati-vum multiforme), który tworzy dotąd odrębną jednostkę chorobną w odróżnieniu od rumienia zwyczajnego (erythema), bo tem mianem określano „ „ „ . . ., , , , każde zaczerwienienie skóry, z rożnych
Rys. 9. Rumień wysiękowy pęcherzowy (erythema cxsu-
dativum bullosum) kończyn dolnych. przyczyn pOWStałe. DlategO AU ^PITZ
a później UNNA przyjęli dla tych ostatnich określenie: erythanthema (wykwit czerwony), a nazwę rumienia radzili zatrzymać tylko dla dobrze określone j jednostki rumienia wysiękowego (Rys. 9).
Sposób występowania i przebieg choroby przemawia za tem, że ta jednostka chorobną należy do schorzeń zakaźnych i to nie tylko skóry, ale całego ustroju. Tak częsty związek rumienia wysiękowego z zapaleniem gardła i gośćcem stawowym tem bardziej wskazuje na to przypuszczenie. Ujemny wynik badań bakterjologicznych nie może tego zapatrywania obalić, zwłaszcza, że istnieją i potwierdzenia dodatnie przez znalezienie paciorkowców zwłaszcza w postaciach rumienia pęcherzowego (erythema bullosum). Przypadek KARWACKIEGO i ZALESKIEGO K. rumienia wysiękowego, z którego wyhodowano prątki wrzecionowate (może dodatkowo), a wśród przebiegu którego wystąpiły objawy ogólne, przemawia także za naturą zakaźną. BERNHARDT R. po-