page0065

EPOKI HEGLA I BRANISSA. 59

elastyczność ich systemów pozwalała mu wkładać do nich najrozmaitsze formułki logiczne, oraz, że jego własny system bardzo podobny do Sofistyki starożytnćj. Ta więc predylekcya zaciemniła tak dalece sąd Hegla, że Sokratesa, największą postać w historyi ducha greckiego, wsunął jak prostego szeregowca pomiędzy Sofistów, a im samym, najzaciętszym przeciwnikom Sokratesa, przyznał zaszczyt, że rozpoczęli epokę nową w dziejach filozofii.

Z uczniów Hegla przytoczę dwóch: Branissa i Zellera. Braniss był pełnym zdolności nadzwyczajnych, niestety genialności swojej użył na duchową akrobatykę niemnićj śmiałą od tej, którą mistrz zadziwiał niegdyś Europę. Jego podziały, dawnićj przez słuchaczów jego bardzo podziwiane, później gruntownćj i sprawiedliwćj krytyce poddane przez Edwarda Zellera, opierają się na założeniu , może nie zupełnie mylnem, ale przesadnem, jakoby przez historyą filozofii greckiej szły dwa prądy, idealizm i realizm, a w każdej epoce te prądy miały swoich świadomych i koniecznych przedstawicieli. Gdyby poprzestał na takićj afirmacyi ogólnćj, byłby niewątpliwie w prawdzie, bo nie ulega wątpliwości, że w ludzkości całej i w każdym narodzie takie dwa prądy istniały od początku. Zawsze jedne umysły skłaniały się do realizmu, drugie do idealizmu. Jednakże Braniss różnicę między idealizmem a realizmem u Greków usiłował wytłumaczyć za pomocą pewnych znamion szczepowych, właściwych Jończykom i Doryjczykom. Tamci mieli być z natury swojćj dla przyrodzonych przymiotów zwolennikami realizmu lub ma-teryalizmu, a zaś przeciwnie Doryjczycy mieli posiadać wybitna tendencyą do idealizmu. Stąd pierwszą epokę, sięgającą mnićj więcej do Sokratesa, podzielił najprzód na dwa prądy, realistyczny i idealistyczny, a potem w każdym z nich tak uporządkował różne systemy, że realizm uosobiony w trzech myślicielach, Anaxyman-drze, Anaxymenesie i Heraklicie, przed którymi stoi jako prolog hipoteza Talesa, a po nich jako epilog przychodzi system Dio-genesa z Apolonii. Równolegle z tym prądem realistycznym idzie prąd idealistyczny, mający także trzech myślicieli, z których każdy jest z osobna, antytezą do jednego z trzech filozofów joń-skich. Anaxymandrowi odpowiada Pitagoras, Anaxymenesowi Xenofanes, Heraklitowi Parmenides. Przed nimi stoi jako prolog starożytny Ferekides, równolegle z faksem, a jak kierunek joński streszczony w Diogenesie, tak filozofia dorycka doczekała się koniecznego epilogu w Empedoklesie, poecie sycylijskim. Druga

http://rcin.org.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
teoria literatury2 czych i ich różnych kierunkach, * jako swoisty do nich „wstęp", „prolegomen
Systemy wyborcze krajach; należą do nich wspomniane już Kuwejt i Bahrajn, aczkolwiek w pierwszym z t
^mnsakq^^jDezpieczeństw^J Diagram użycia — system bankowy 1.    Klient wkłada do ATM
gruntów, co pozwoli na objęcie ich system windykacji podobnym jak opłaty i
page0024 14 dzeniach buduje on cały swój systemat. »Rozumie się...« jest nieco lekkomyślne. Sądzimy,
page0029 19 Bolesława, zkąd później i herb ich mianowany został Boleszczyoem. Otoz kasztelan Wiski B
page0034 24 Umieściwszy taki guzik świecący w pewnej odległości od oczu, na 4 do 8 cali, nieco wyżej
page0036 32 dają światła własnego, zatem ich widmo jest w gruncie rzeczy widmem słonecznem z tą tylk
page0044 44 jak ci pierwsi poszukiwacze złota, którzy poszli go szukać do Klondyke w Alasce. Ich ene
page0044 42 XENOFONT. i przyjaciel poetów, zaprasza! ich do swojej stolicy i cieszył się, że Pindar,
page0059 55 własnego od zamarznięcia. Oczywiście i inne systemy słoneczne ulegną takiemu samemu loso
page0064 54 ASYRJA MIESZKAŃCY ASYRJI. Jak w Babilonji tak i w Asyrji Semici przyszli do gotowego. Pi
page0067 EPOKI ZELLERA. PODZIAŁ AUTORA. 614 ■ wpływów, tyle rozmaitych prób przerabiania obcych poję
page0067 KIERUNKI I METODOLOGIA BADAN. TERMINOLOGIA Powiązanie przebudowy systemu imion polskich z r
page0092 81Reprezentacyjny system — Rcpsold tu mogące, do systemu reprezentacyjnego. Nawet wybory po
skanuj0036 2 LXXIl ŚWIATOPOGLĄD PROZY SCHULZA coraz dalszych — cały ich system: między starym obycza
na dz z pol023 48 czyń miały różne barwy, a u schyłku epoki brązu rozpowszechnił się zwyczaj ich „gr

więcej podobnych podstron