page0074

64 ASYRJA

Po śmierci Asarhaddona, na wyraźny jego rozkaz, dwaj synowie podzielili się olbrzymiem państwem. Starszy AŚŚURBANIPAL (ryc. 142), u Greków Sardanapalem, w Biblji Asenapparem zwany (668—626), objął naczelną władzę nad Asyrją, Egiptem i Syrją, podczas gdy młodszy Samaśśumukin (668—647) zarządzał w zależności od brata Babilonją. Ta zależność, jak również mieszanie się Aśśurbanipala w sprawy Elamu, do którego zawsze rościli sobie pretensje królowie babilońscy, sprawiły, że Samaśśumukin postanowił zrzucić z siebie niepożądane opiekuństwo brata. W tym celu (r. 650) porozumiał się z wszystkimi wrogami Asyrji: z Elamem, z Chaldeą, z Aramejczykami, ze Syrją, Palestyną i północno-zachodnią Arabją. Ale szeroko pomyślana koalicja zawiodła. Gdy przyszło do czynu, podniosły się na zachodzie tylko Tyr, Akkó, niektóre plemiona arabskie i, jak się zdaje, Jerozolima. U Elami-tów wybuchła wojna domowa. Aśśurbanipal zdobył naprzód Babilon, który na nowo zburzył, i gdzie Samaśśumukin z rozpaczy znalazł śmierć w płomieniach (r. 647). W Elamie zamieszki domowe trwały nieco dłużej. Ostatecznie król asyryjski podbił to państwo — rycina 143 przedstawia jego walkę z Elamitami — zburzył do szczytu ich miasta, a przedewszystkiem stolicę Suzę. Państwo Elamu, najpoważniejszy a odwieczny rywal Sumerów, Ba-bilończyków i Asyryjczyków, przestało istnieć (około 640); — jak się okaże na szkodę Asyrji. Łatwą sprawę przedstawiała Syrją; Tyr i 'Akkó zostały straszliwie ukarane, a króla Manaśśe z Judei za sam zamiar rokoszu poprowadzono w kajdanach do Babilonu, skąd jednak później wrócił (2 Par. 33, 11—13). Także i w Egipcie wojska asyryjskie odniosły z początku zwycięstwa nad buntownikami Tirhaką, Urdamani (Tanut-’Amon) i Necho, ale ostatecznie Psammetych I, syn Necha, zdołał z pomocą jońskich i karyjskich najemników zrzucić jarzmo asyryjskie (r. 663).

Większe jeszcze niebezpieczeństwo groziło ze wschodu, na przestrzeniach między Armenją a Elamem. Armenja była wówczas bezsilną, a Elam już nie istniał; to też brama dla Medów stała otworem. Asyryjczycy ponieśli, zdaje się, klęskę, chociaż nie wybiła dla nich ostatnia godzina. Na polu woj-skowem panowanie Aśśurbanipala oznacza chwilę ostatecznego przełomu i chylenie się ku upadkowi. Nic dziwnego, bo — zamiast za przykładem przodków osobiście dowodzić swem wojskiem — władca Asyrji wysyłał zwykle na pola bitew swoich dowódców, sam zaś, na wzór wschodnich despotów, oddawał się literaturze, sztuce, polowaniom, rozkoszom życia i haremowi. Za ostatnich bowiem Sargonidów obok militaryzmu znajdowała silne poparcie literatura i sztuka. Bo też Aśśurbanipal, wykształcony w nich od młodości, miał wielkie dla nich zamiłowanie. Nieśmiertelną jego zasługą będzie po wsze czasy to, że dla swej bibljoteki polecił przepisać w języku asyryjskim tysiące tabliczek treści literackiej z bibljotek i wzorów starobabilońskich. Przez to zachował je dla swej potomości i dla nas.

http://rcin.org.pl

*

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
page0052 42 ulicy, upadła jak kłoda na ziemię.—sztywną zupełnie dwaj nieznajomi odwieźli do domu, gd
W umowie można zawrzeć również klauzulę zgodnie z którą po śmierci wspólnika na jego miejsce wchodzą
Katecheta: Jezus był ukoronowany cierniową koroną, a po śmierci jeszcze na krzyżu, żołnierz przebił
Ochrona utworów w Europie do 70 lat po śmierci autora, Na świecie jest to lat 50. Główne akty prawa
page0012 10 może. Dach spoczywa zwykle na Krokwiach i belkach. Okna są w ścianach. Składają się one
page0080 70 ASYRJA Pojęcie o ówczesnej sztuce religijnej daje płaskorzeźba (ryc. 155) z wyobrażeniem
page0235 ROZDZIAŁ DWUNASTY. Po śmierci Wrońskiego. Usiłowania i prace jego wielbicieli. Starania pod
29 PO ŚMIERCI BOGA niewystarczająca, a jednak dostępna tym, którzy nie podzielają wiary i nie chcą
59. Polityka zagraniczna Kazimierza Wielkiego. W kilka dni po śmierci Łokietka odbył syn jego Kazimi
20 7. Wyjaśnij na czym polega dekretowanie dokumentów księgowych. 8. Podziel się swoimi uwagami
52438 stary smok Ten groźny smok grasuje na tym obszarze. Jeśli go pokonasz podzieli się z tobą
480Zaczęła go pisać już po śmierci brata swego, w sierpniu 4845 r. Na pierwszój tóż karcie, zaraz cz
IMGE53 64 Alexandre Astruc jakąś aparaturę projekcyjną i będzie chodził do księgarza na rogu po film
page0010 Reanmonr — Recepta 2 przyjął wtenczas dopiero, kiedy dozwolono, aby po śmierci jego przez a

więcej podobnych podstron