page0090
86
się jako materyę, z której można coś zrobić, gdy tymczasem z nicości nic nie może powstać; jeżeli więc nie istniała odwieczna, niestworzona materya, to świat wogóle nie mógłby istnieć.
Otóż w zarzucie, tak sformułowanym, zawiera się błąd petitionis principii, bo właśnie o to idzie, skąd się wzięła materya świata. Błąd ten powstał w ten sposób, że nicość dlatego, iż gramatycznie jest wyrazem dodatnim, poczytuje się za jakiś byt pozytywny, za materyę, z której atoli nic się nie da zrobić. Jednak ostrze zarzutu zniknie, jeżeli się pamięta, że do aktu stworzenia nie tylko tego potrzeba, aby rzecz, która ma być stworzona, w żaden sposób przed swem stworzeniem nie istniała, lecz że potrzebna jest także przyczyna sprawcza, a dość potężna, iżby rzecz nieistniejącą mogła uczynić istniejącą. Otóż jeżeli się przyjmie Boga jako ową przyczynę sprawczą, wówczas nie mamy już do czynienia z nicością bezwzględną przy stwarzaniu, tylko z nicością przedmiotu stwarzalnego oraz z nicością przyczyny materyalnej stwarzania; tak bowiem przedmiot stwarzania jak i jego przyczyna materyalna zostają powołane do istnienia, ze stanu możliwości czysto logicznej stają się bytami fizycznymi. To też w systemie Hartmanna, który jako źródło wszechrzeczy przyjmuje nicość nawet przyczyny sprawczej, bo jestestwo bez treści pozytywnej, bez żadnych doskonałości, bez potęgi wszechmocnej, istnienie świata jest czemś zupełnie niezrozumiałem.
Za czasów, gdy materyalizm był jeszcze u szczytu sławy, raz poraź przytaczano zarzut, że jak niemasz materyi bez siły, tak niemasz siły bez materyi, wskutek czego nie można przyjmować siły niemateryalnej, któraby materyę z nicości wywołać mogła. Byłaby to bowiem siła, któraby w żadnym podmiocie nie tkwiła, a jest niedorzecznością przyjmować taką siłę.
I ten zarzut mieści w sobie błąd petitionis principii, bo materyaliści nigdy nie dowiedli, że tylko substancye materyalne istnieć mogą.
O wiele groźniejszy zarzut sformułowali panteiści w ten sposób, że jeżeli to, co jest skończone, zostało stworzone, to poza Bogiem byłaby jakaś skończoność, a więc i Bóg byłby poza skończonością. Innemi słowy; jeżeli świat został stworzony i posiada substancyę różną od Bożej, to przez dodanie Boga
http://rcin.org.pl
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
z wszystkiego coś zrobisz0001 Cena 12 zt Z wszystkiego można coś zrobić: kubki po twarożku, korki z
z wszystkiego coĹ› zrobisz0001 z wszystkiego można cos zrobić: kubki po twarożku, korki z butelek po
75929 IMG04 (7) Jako wzorzec wewnętrzny można użyć substancji, która spełnia pewne warunki: > &n
CCF20130525 004 ledy połączenie TCP określa się jako półotwarte ? ł ączeniu półotwartym mówimy wtedy
page0032 22 kowego, błyszczy tylko w naszym mózgu; co zaś do podrażnienia samego nic nie dowodzi, że
page0042 32 SINE AR-B ABILON J A jednak między niemi nic nie wiemy. Ten to więc Sargon I założył pi
Energia - bez energii nic nie może się dziać. Na naszej planecie mamy wiele źródeł energii.Konwersje
CCF20090702 060 120 Idea Boga nie można by odkryć i oświetlić; obecność to nieprzerwane ujaśnianie,
mieszkania, że ruszają się tam jakieś cienie. Było jasne, że do swego mieszkania wrócić nie może, po
CCF20090214 109 by pudełko zawierające coś, co nazywamy « żukiem ». Nikt inny nie może zajrzeć do cu
CCF20130313 008 o ile narrator różni się od podmiotu tego utworu. Adresat utworu, inaczej niż adresa
więcej podobnych podstron