page0118
108 S. DICKSTEIN.
rego zapowiada Ewangelia; pod potężnym jego wpływem wiara i nauka, religia i filozofia, dobro i prawda zleją się w jedno — podniosą człowieka do godności bóstwa. Przy pomocy rozumu bezwzględnego, człowiek nie tylko odkryje i odtworzy całą drogę, na jakiej wszechmoc boska świat stworzyła, lecz nakreśli sam sobie drogi przyszłej swojej twórczości, nie ludzkiej już lecz boskiej, w całem tego wyrazu znaczeniu.
Że w nauczaniu i szerzeniu tych prawd widział Wroński wielkie posłannictwo swoje na ziemi, niechaj zaświadczą własne jego słowa, wypowiedziane w kilka lat później w „Prodrome du Messianisme". ° położeniu, w którem upodobało się umieścić autora przez dozwolenie mu przeniknięcia do sanktuaryum stworzenia, ma on dwa obowiązki do spełnienia względem ludzi. Jeden polega na przekazaniu im tych prawd bezwzględnych, drugi na starciu z tych prawd wszelkich widoków osobistych. Pierwszy — spełnia w tej książce. Go do drugiego — to spodziewa się, że kto zgłębił doktrynę bezwzględną, pojmie, że autor jej nie mógł mieć na celu innych widoków, prócz zbawienia ludzkości. W samej rzeczy, jaką cenę mogłoby mieć w oczach jego uznanie ludzkie? Cóż ludzie ofiarować mu mogą? To on, przeciwnie, jest depozyta-ryuszem ich losów. Jakkolwiek sławnemi były prace wielkich reformatorów rodu ludzkiego, autor nie aspiruje do sławy podobnej. Nie idzie mu o to, aby zapewnić zwycięztwo tej lub innej prawdzie cząstkowej, więcej lub mniej ważnej, lub posunąć postęp ludzkości o jeden lub kilka kroków. Idzie mu o prawdę bezwzględną, którą nakoniec należy odsłonić ludzkości. I bez żadnej przesady, depozytaryusz prawdy bezwzględnej może wyrzec o sobie słowa markiza de Posa w Don Kar-losie Szyllera: „ten wiek nie dojrzał do ideału mego; należę do czasów przyszłychu. Zwracając się w innem miejscu tej książki do bandy, jak ją nazywa, mistycznej, do ludzi złych, którzy przed laty, po procesie Arsona, wystąpili przeciwko prawdzie, powiada: „Jest już na ziemi sposób uwolnienia się od zmowy, którą zawarliście z piekłem. Czytajcie prawdy, jakie wygłaszam i jeżeli macie odwagę, rozpocznijcie na nowo dawną walkę aniołów i demonówu. Do ludzi zaś czystych, znamionujących świat nowy, woła: „Czytajcie prawdy głębokie, które macie przed sobą, a jeżeli nie potraficie odpowiedzieć na wielkie i stanowcze zagadnienia, które kiedyś rozum ludzki winien bezwzględnie rozwiązać; jeżeli nie potraficie zrozumieć może samych zagadnień, od których zależy godność moralna człowieka, poznajcie przynajmniej, że istnieją rzeczy, przekraczające wasz słaby rozum, a mimo to rzeczywiste, rzeczywiste w swej istocie, jako źrodło wszelkiej realności. Jeżeli chcecie być rozumnymi, wyrzeknijcie się tego waszego zbyt lekkomyślnego, niedowiarstwa co do niewidzialnego i niepojętego pierwiastku zła, który
http://rcin.org.pl
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
page0118 108 CHALDEA seum, która przedstawia (ryc. 247) króla chaldejskiego z łukiem w ręku, odbiega
img108 108 8. Metody probabilistyczne Biorąc to pod uwagę oraz wykorzystując fakt, że x„ 6 {0,1},
page0100 90 S. DICKSTEIN. chciałem próbę ostateczną towarzystw naukowych, jako wynik naturalny stosu
page0102 92 S. DICKSTEIN. Wszystkie te metody i teorye nie wyczerpują wszakże istoty matematyki. Bra
page0109 — 108 - się domu, towarzysz z daleka tylko szedł za nim, a położywszy się na pagórku, był&n
page0109 108 Gtj. 2.Sftobl. 10. 2)jięfcjpnienic ja 28iecjerję ^ańffą. ttoóp ^an i 3&atticiel ba
page0112 108 Materyaliści dostawszy takie cięgi od ludzi nauki, ze wstydem porzucili fosfor, a widzą
page0112 108 widział każącego we Lwowie, gdy mu przyszło mówić o Datanie i Abironie, z takim niewypo
page0112 108 Laplace, że gęstość i silą tarcia zwiększała się od zewnątrz ku wewnątrz ciała wirujące
page0114 104 S. DICKSTEIN. szych warstw użytek arytmetyki. Przyczynę małego rozpowszechnienia sztuki
page0116 108 Rewolucyjne wojny Rewolucyjne wojny, są to właściwie wojny, jakie pom
page0116 108 Summa teologiczna § 2. CZY BÓG STWORZYŁ ANIOŁA OD WIEKÓW. Do drugiego paragrafu tak
page0118 108 Filozofowie angielscy Bain i Mili, zwalczali to twierdzenie z nadzwyczajną żarliwością,
page0118 108 gólnemi i jak na teraz nie dającemi się wyjaśnić są fakta, że przy umyślnem obudzeniu p
page0118 108 wości, nie może być tu mowy, bodła materyali-stów nie istnieje nic nadzmysłowego , nic
page0122 — 108 — a) schematyzująco, gdy oglądane przedmioty zatrzymuje tylko
page0124 114 3. DICKSTfil.Nf. człowieka. Bóg wszechpotężny nie mógł ich dać żadnej innej istocie, po
page0126 116 S. DICKSTEIN. Liberalni uznają tylko prawdę, wynikającą z doświadczenia lub z indukcyi
więcej podobnych podstron