page0124
118 87,KOI.A JOŃSKA.
błąkał się samotnie, żyjąc jak pustelnik, korzonkami i liśćmi. Nie zwykły sposób życia wkrótce o chorobę go przyprawił, wtedy powrócił do miasta, gdzie umarł na wodną puchlinę, mając lat 60, prawdopodobnie około 470. Obywatele zapomniawszy słusznćj poniekąd urazy, pochowali go na rynku, oddając cześć jego geniuszowi.
Napisał księgę, która mu zjednała przydomek »ciemnego« (5 azoT£ivóę). Sokrates czytając ją u Euripidesa, powiedział, że to co zrozumiał, jest wyborne i że tak samo trzyma o tern, czego nie zrozumiał, ale że potrzeba delijskiego nurka, ażeby się przez nią przedostać. Że Sokratesa sąd był słusznym, pokazują fragmenta, znajdują się jednak wśród nich zdania przystępne, a niekiedy zachwycające żarem ponurego natchnienia. Dlatego trudno uwierzyć bajce, jakoby umyślnie pisał stylem ciemnym, żeby nie być zrozumianym przez większą publiczność. Tym konceptem bronił się Cyceron, dlaczego książki jego wcale nie czytał; mówcę rzymskiego wszelka ciemność odstraszała. Powiemy raczćj, że główną przyczyną, dla którćj styl Heraklita ciemnym jest, była nie wyrobiona jeszcze proza grecka. Pisywano w Milecie o filozofa i historyi, ale te próby pierwsze, może nieznane nawet Heraklitowi, były dosyć niedołężne. Wiadomo z jakiemi trudnościami walczyć musi powstanie wszelkićj prozy. Tak n. p. proza Kochanowskiego zadziwia grubością dykcyi a niezgrabnością peryodów, choć jego wiersze takie piękne, jasne, wyrobione. Na nićj, a bardziej jeszcze na stylu Reja z Nagłowic, można ocenić odstęp ogromny między prozą nie okrzesaną, tworzącą się, a stylem ścisłym, naukowym, udatnym. Jeżeli zaś Kochanowskiemu tak trudno było pisać prozą, chociaż znał świetne wzory greckie 1 łacińskie, to cóż dziwić się greckim filozofom, którzy nie mieli żadnych wzorów przed sobą. Dlatego uważam to zjawisko za bardzo zwyczajne, że wiersze Homera tak są doskonałe, że dziś nawet lepszych nikt nie potrafi napisać, a proza grecka przed Herodotem, o ile ja znamy z ułamków, jest ciemną, niezgrabną, często niezrozumiałą. To był główny powód ciemności Heraklita, i słuszne są uwagi Arystotelesa i Deme-tryusza retora, że peryody Heraklitowe są nic jasno powiązane, ani od siebie odgrodzone, tak iż często czytelnik nie wie, czy słowo jakie należy jeszcze do poprzedzającego zdania, czy też do następującego 1). Ale był także powód osobisty. Kto od ludzi stroni,
’) Ar istot. Rhetor. II. 5. Demetrius, de elocutione c, 192.
http://rcin.org.pl
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Trypolis to wbrew pozorom mała wiocha, a kiedy pracuje się w branży, tak jak mój stary, to nie sposó
page0116 I IO SZKOŁA JOŃSKA. t ozpłyną się w powietrzu. Tę myśl dobrze wyraził Augustyn 1), że »Anax
page0124 118 ra się r. 1863 wyjątkowy, w którym spełniono 534 zabójstw, z pominięciem więc jego przy
page0128 118 się od znanego jedynie tą tylko cechą, że nie jest znanem aktualnie w chwili obecnej; j
page0128 118 się jednak zawracania głowy łatwowiernymr przyrzeczeniami wyleczenia nieuleczalnych cho
skanuj0018 (118) /, kole: ekonomia normatywna zajmuje się sądami wartościującymi i zmierza do udziel
IMG55 (3) I też cierpieniem może nie zauważyć pędzącego samocho-I du. Dziecko lękające się samotnoś
IMGD73 118 Piotr Skeris tego jestem usprawiedliwiony”. To rozumienie, jak widzimy, pokrywa się z Kel
page0100 96 domaga się tylko tego, aby świat z nicości powstał, a nie po nicości, bo tej ostatniej n
page0101 97§ 12. Hypoteza Kanta. Mówi się nieraz o hypotezie Kanta-Laplace’a, jak gdyby to była jedn
page0104 94 bieństwa, różnicy, przyczynowości, stawania się, celowości i t. d. Robiąc z kategoryi
page0104 — 90 cie. Z tkliwemi dziećmi trzeba się oględnie obchodzić, jednakowoż starać się też powol
więcej podobnych podstron