page0132

122 S. DICK STEIN.

do tworzenia rzeczywistości, nie spełnionych jeszcze w porządku stworzenia. Jest to zatem w każdej gałęzi wiedzy ludzkiej dopełnienie stworzenia przez człowieka, wprowadzenie rzeczywistości nowych lub nieistniejących.

3) Współdziałanie celowe (Concours finał) służy do ustanowienia harmonii w systemie rzeczywistości stworzonych, albo inaczej do ustanowienia zgodności pomiędzy ich elementami różnorodnymi. Jest to w każdej gałęzi wiedzy ludzkiej korona stworzenia, dzieło wspaniałe inteligencyi Stwórcy, które już samo, nawet przy braku wszelkiego innego objawienia, służyćby mogło do okrycia istnienia absolutu.

W tak ogólnych niezbyt dla dzisiejszego czytelnika zrozumiałych pojęciach, wyjaśnia Wroński znaczenie trzech wielkich praw lub zasad, które wprowadza do dziedziny każdej umiejętności. Będziemy mieli jeszcze sposobność poznać, w jakim związku pozostaje ta trychotomia z „prawem tworzenia⁴*; na teraz niechaj wystarczy kilka słów oEja-śnienia.

- Wiemy już, że Wroński wprowadzał do nauki i dichotomią, dzie-/łąc każdą umiejętność na teoryę i technię. Z tych pierwsza, w matematyce np. obejmowała, jak wiemy już, twierdzenia lub prawa, odnoszące się do konstrukcyi algorytmów, t. j. działań lub funkcyj, stanowiących materyał zasadniczy, na którym operuje umiejętność; druga, t. j. technia, obejmowała metody lub sposoby: już to tworzenia funkcyj z innych, różne od tworzenia teoretycznego z elementów, już to dochodzenia na tej drodze do nowych form algorytmów. Otóż prawo najwyższe w matematyce, którego postać znamy z rozdziałów poprzednich, jest, według Wrońskiego, taką formą najogólniejszą, taką zasadą pierwszą, z której wynikają wszelkie twierdzenia i prawa matematyki. Znamy także już zagadnienie powszechne; jest ono tylko zmienioną postacią prawa najwyższego i służy w systemie Wrońskiego za podstawę najogólniejszą do rozwiązywania równań algebraicznych, całkowania równań różniczkowych itd. Wreszcie, „współdziałaniem celowem^u czyli „prawem teleologicznem⁴⁴ w matematyce jest u Wrońskiego prawo teoryi liczb, podające wzory, według których rozwiązują się kongruencye. Kongru-encye postaci x^m ^ A (mod M) są, według filozofii matematyki Wrońskiego, zestawieniem czyli harmonią elementów różnorodnych; po jednej stronie występuje algorytm potęgi lub reprodukcyi (iloczyn), którą on uważa za związany z pojęciami ciągłości lub nieskończoności, po drugiej zaś stronie algorytm dodawania, które co do natury swej pierwotnej takiego pojęcia wyższego nie potrzebuje. Zobaczymy poniżej, w jaki sposób Wroński szukał podobnej try^kotoiiiii czyli owych trzech praw zasadniczych i jak je znajdował w mechanice, astronomii, fizyce,

http://rcin.org.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
page0104 94 $3. DICK STEIN. działania i oddziaływania; przy takiem uważaniu, równowaga i ruch stanow
page0166 156 S. DICK STEIN. w filozofii i religii? Czy jest nim owa śmieszna organizacya mechaniczna
page0184 174 S. DICK STEIN. gdzie r oznacza promień ziemi, odpowiadający punktowi powierzchni, oznac
Slajd79 Art. 839. Przechowawcy nie wolno używać rzeczy bez zgody składającego, chyba że jest to
DSC01446 (2) wolny Od schematu, jest autentyczną rzeczywistością. Do takioi rzeczywistości nie mamy
508 O KLEJNOCIE Tenże za króla Stefana widząc potrzebę do Moskwy rzeczypospolitej, nie biorąc pienię
page0076 K. DICK,STEIN*. do ich natury z ilościami skończonemi. Powstaje przeciwko poglądowi, jakoby
IMG96 (7) 164 Stosunek puryfanizmu do dóbr kulturalnych nie mających bezpośredniej wartości religij
SDC10399 Model oscy/afora anharmonicznego Oscylator nie spełniający prawa Hooke a (siła F jest propo
SDC10399 Model oscy/afora anharmonicznego Oscylator nie spełniający prawa Hooke a (siła F jest propo
Rz 1,3 4 bmp NIE MA MOWY! NIGDY NIE WSIĄDĘ DO SAMOCHODU, BO NIE MAM POJĘCIA, JAK DZIAŁA! [fest
wyklad1 Gazy rzeczywiste4/f ;■ ’!o -,>c ■ ęt Gazy rzeczywiste^ nie spełniają równania Clapeyrona
Etapy nauki do matury: 1. Dziś nie mam ochoty 2. Jutro czasu 3. Pojutrze - to i tak bez sensu
80249 SDC10399 Model oscy/afora anharmonicznego Oscylator nie spełniający prawa Hooke a (siła F jest
SDC11674 Narodziny i upadek gospodarki rynkowej światem do sfery, w której nie ma już miejsca na wąt

więcej podobnych podstron