page0019
Krokodyle. Jaszczurki.
pospolity w całym Egipcie, gdzie go czczono; dziś znajduje się tylko w górnym biegu Nilu. Karmi się rybami oraz -większemi ssawcami; napada także na ludzi. Mięso jego, tłuszcz i jaja jedzą tylko krajowcy; piżmowej wydzieliny specjalnych gruczołów używa się do wyrobu perfum.
Głównemi jego wrogami są: szczur-nik ichneumon (Herpestes ichneumon) z ssawców i ostrzegacz nilowy (Vara-nus niloticus) z jaszczurek; oba te zwierzęta zjadają jego jaja.
Tab. 2 fig. 3. Gawial gangesowy
(Gayialis gangeticus), z pyskiem bardzo wąskim a długim, guzowato rozszerzonym na końcu; dochodzi do 6 m długości; zamieszkuje dorzecze Gangesu i Bramaputry; karmi się rybami, napada na większe ssawce i pożera trupy. Należy i dziś jeszcze do zwierząt czczonych w Indjach Wschodnich.
3 Rząd. Jaszczurki (Sauria).
Gady o ciele wydłużonem, okrytem rogowemi łuskami lub tarczkami; z 1 lub 2 parami nóg, rzadziej beznogie; nogi zwykle 5 - palcowe, z pazurami; ogon mniej lub więcej długi.
Szkielet składa się ze wszystkich głównych części; pas barkowy i miednicowy posiadają wszystkie jaszczurki, nawet beznogie. Kość kwadratowa połączona ruchomo ze szczękami (różnica od żółwi i krokodyli); połówki szczęki dolnej złączone ze sobą nieruchomo i dlatego paszcza nierozszerzalna (różnica od wężów).
Zęby nie osadzone w zębodołach, ale przyrośnięte do brzegu szczęk; znajdują się także bardzo często i na kościach pod-niebiennych. Język rozmaicie ukształtowany, stanowi ważną cechę systematyczną.
Oczy zwykle z 2 powiekami i migawką, wyjątkowo zakryte stałą przezroczystą błoną; błona bębenkowa niczem nieosłonięta, albo też ukryta pod tarczkami.
Jaszczurki właściwe są głównie streiie gorącej (najliczniej w Ameryce); prawie wszystkie są lądowe; karmią się owadami
i robakami (pożyteczne), większe gatunki także kręgowcami. Składają w wilgotnych i ciepłych miejscach jaja ze skórzastą powłoką; niektóre są jajo-żyworodne.
Dziś żyjące jaszczurki są przeważnie drobne, najwyżej średniej wielkości; ale w ubiegłych epokach geologicznych żyły olbrzymie gatunki, dochodzące 8 metrów długości (Mo-saurus).
Poznano przeszło 1700 gatunków żyjących: z nich tylko 6 znajduje się u nas. Dzielimy je (głównie podług budowy języka) na 5 podrzędów.
1 Podrząd. Widłatojęzyczne (Fissilinguia).
Język długi a cienki, wysuwalny, na końcu widlasto-rozszczepiony, służy jako organ dotyku. Oczy z powiekami; błona bębenkowa widoczna nazewnątrz; 2 pary nóg 5-palcowych; ogon długi. Znajdują się we wszystkich częściach świata; tu należy 5 naszych gatunków.
I Rodzina. Jaszczurki właściwe (Lacertidae).
Grzbiet pokryty łuskami, brzuch tarczami 4-kątnemi, ułożonemi w rzędy; na głowie tarcza wielokątna; szyja wyraźna, z kołnierzykiem, utworzonym z większych
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
page0028 14 moralne, które powinny kierować czynami ludzkimi w skry-tości, okazują się tylko wówczas
C (49) ści; schemat ten znajduje się tylko przy częściach, gdzie ich kształtowanie niewystarczająco
tpn w alpach i za alpami49 01 241 gdzie najlepsze po drodze znajduje się wino. Przybywszy do Mon-te
65 65 CHa—CH- N—CHS / CHa—CH- o całym brzegu. Na dolnej stronie liścia znajdują się
942821 01 djvu FIZYOLOG1A NARZADI’ WZROKI" 501 żółtej, gdzie siatkówka jesl najcieńsza i skład
Pochowany został w Qufu, gdzie do dziś znajduje się jego grób. Dzisiaj Konfucjusz uważany jest
skanuj0019 MAŁY EMIL Emil nie lubił przymusu. Wietrzył go wszędzie i gdy mu się tylko zdawało, że go
267 Badanie skorupy ziemskiej. pył z roślin ulega spłójcaniu, pada na grunt, gdzie go zatrzymują kor
page0026 10 Jaszczurki Grubojęzyczne (Legwany. Giekony). nie mrówkami, a dodatkowo także roślinami.
page0027 Tabl. V.JASZCZURKI. 2. Kalota zmiennobarwna. Calotes yersicolor. 1. Smok
page0030 12 Jaszczurki: Obrączkowce (Zwitnik białawy). Węże.5 Podrząd. Obrączkowce (Annulata). Ryc.
page0084 76 sejmu na sejmy, stawiał zbrojnych ludzi w potrzebie.” Skoro król się wyprawił z pospolit
skanuj0001(2) 2 Klucz Michał oglądał klucz, który dyndał na czerwonym sznurku. - G
JJ D&M djinn03 11 PRAWA HAREMU-UOŁ JAk SĄDZĘ ZOSTAty ZŁAMANE EKSCELENCJO TO GDZIE GO MOŻNA ZNAL
Gdzie G jest współczynnikiem proporcjonalności i nazywa się go przewodnością, a mierzy się go w sime
Gdzie G jest współczynnikiem proporcjonalności i nazywa się go przewodnością, a mierzy się go w sime
A ja mam taki liść. 3. To zbiór listków Magdy. Gdzie go umieszczę? Pasuje i do dużych, i do czerwony
więcej podobnych podstron