page0204
198 lMTAGORKJCZYCY.
nauki jak Tales uczył się w Egipcie, to jego jest zasługą nieśmiertelną, źe rutynę rzemieślniczą i gruby empiryzm zamienił w naukową metodę, w doskonałe narzędzie teoretycznych badań. Prawdopodobnie wiedzieli architekci i miernicy egipscy i babilońscy, źe trójkąt wykreślony w półkolu, będzie prostokątnym a kwadrat na przeciwprostokątni (hipotenuzie), równa się sumie kwadratów na przyprostokątniach (kathetach), ale co wiedzieli tylko sposobem empirycznym, tego dowiódł Pitagoras sposobem naukowym. Wtedy nie powinno zadziwiać, że ulubioną naukę obrał także za punkt wyjścia w tłumaczeniu przyrody i że to samo robili uczniowie, po części jak on tćj samej nauce oddani. »Tak zwani Pitagorejczycy, (powiada Arystoteles), najprzód uprawiali matematykę i bardzo ją posunęli, ale w mój wychowani, wyobrażali sobie, że jćj pierwiastki są także pierwiastkami wszech rzeczy. Że zaś liczby z natury swojćj są tern, co jest pierwszem w porządku matematycznym, mniemali, że bardzo wiele podobieństw z rzeczami i zjawiskami, raczćj w nich dostrzedz się daje, niż w ogniu, ziemi lub wodzie. Mówili n. p. że pewne przeinaczenie liczb jest sprawiedliwością, drugie znowu duszą i rozumem, trzecie nareszcie stosowną do działania pora i podobnież trzymali o innych« ])
W tych prostych słowach a tak zwięzłych, że trudno je dokładnie przepolszczyć, streścił filozof ze Sta giry wszystkie dodatne i ujemne przymioty Pitagoreizmu. Niestety często się zdarza, że umysł jedną zaprzątnięty myślą, jedną olśniony prawdą, z jćj pomocą chce wszystko wytłumaczyć, a gdy fakta opierają się, nagina je do swego sposobu widzenia. Każdćj nauki historya obfituje w przykłady takićj jednostronnej, błędnej generalizacyi; podobnież uczniowie Pitagorasa, zachwyceni odkryciami mistrza 1 własnemi w dziedzinie matematyki, widzieli w końcu same liczby, zapomniawszy, że liczby nie są rzeczami, lecz tylko stosunkami tychże, prawami, a często symbolami.
Posłuchajmy znowu Arystotelesa, którego słowa są naj-dawniejszem a może i najwierniejszem sprawozdaniem o filozofii
') Metaph. I. 5. Tłumaczę ten rozdział, bo jest najdawniejszym wykładem nauki pitagorejskićj; przypuszczenia zaś nowożytnych, że Arystoteles nie rozumiał swoich poprzedników lub umyślnie przekręcał, w tym przynajmniej razie nie sprawdziły się, jak pokazują ułamki Filolaosa. Zob. n. p. fragm. 18. (u Mullach’a Tom II. str. 6), gdzie jakość i kolor tłumaczy przez liczbę 5 ; życie przez 6; rozum, zdrowie i ogień przez 7; miłość, przyjaźń, roztropność i troskliwość przez 8 i t. d.
http://rcin.org.pl
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
page0212 — 198 — i z radością dla niej żyje i czuje się zadowolonym i szczęśliwym tylko w jej wykony
page0258 950roos — Ropa do Amsterdamu, gdzie uczył się u malarza historycznego Julien des Jardin, a
NDIGCZAS0034762516 198 Mdam Lenkiewicz. jak zauważyłem, jedną z najistotniejszych cech gry w karty
img037 (22) £ Metoda subiektywne] oceny Podobnie jak poprzednia opiera się na ocenie eksperta, z tą
Nauki dogmatyczno-prawne: zajmują się ustaleniem jaka norma jest obowiązującą w danym systemie norm
rozwój np. jak człowiek może się rozwijać? Pytanie „dlaczego” jest szukaniem motywów. Np. dlaczego k
page0088 80 Summa teologiczna ginta trium Quaest, (Qu. XXXII, LIV), że pojmuje się tylko to, co jest
P1000982 lub ich słuchamy, staje się nam całkowicie obojętna świadomość, że to wszystko jest tylko l
to wspaniale przez przeciwieństwo: pycha jako brak pokory. Człowiek pyszny nie może zgodzić się na t
nie zakładać się w ogóle. - Tak. ale trzeba się zakładać; to nie jest rzecz dobrow
S5006312 EN 10002-1:2001 . ria(w oorównawcze21 staną się dostępne, to dopomogą w mierze-Naleźy przyj
P1080787 276 Ks. Joachim Nowak zachodzi odwrotny proces — świat rozwija się w człowieku. To, czym je
10 (42) 193 Twierdzenie o rzędzie Jeżeli ATX składa się tylko z 0, to uwaga jest trywialna. Załóżmy
DSC06252 (3) 54 Jerzy Szmagalski w takich grupach gier, jak np. w ‘Moje lepsze’, ‘Czy to nie jest ok
Jednak zanim zastanowimy się czy to stwierdzenie jest słuszne musimy przypomnieć sobie kilka
więcej podobnych podstron