page0026

Reformowany kościół

swym do Gejtewy, przywrócił natychmiast poprzednio zniesiony kousystorz, i zaprowadził pewien rodzaj cenzury obyczajów publicznych. Reformator ten w nauce wiary zbliżył się do Zwingliusza, i lubo znakomity badacz Biblii, objaśnia ją zbyt subjektywnie. W nauce o osobie Chrystusa, nie jest on wolnym od pojęcia nestorjańskiego, które polega na braku jedności dwóch natur Chrystusa, boskiej i ludzkiej. Ztąd też wynikła i różnica w^r stosunku Lutra w nauce o kominami, wedle której to nauki, tylko wierzący, mocą swej wiary, otrzymują duchowy pokarm ciała i krwi Chrystusa, niewierzący zaś otrzymują tylko ehleb i wino. W nauce o usprawiedliwieniu zgadza się poczęśei Kalwin z Lutrem, lecz skłonność jego do starotestamentowego zakonu, osłabia znaczenie łaski. Silnie różniącą nauką jest także nauka o predestynacyi, wedle której Kalwin twierdzi, iż Bóg jednych z upadłych, bez względu na ich wiaro lub niedowiarstwo, ku chwale łaski swej wybierze i życiem wiecznem obdarzy, drugich zaś na chwało swej sprawiedliwości, pozostawi na drodze zatracenia i w końcu odda na wieczne potępienie. Osobistość Kalwina, jego wysoka nauka, bystrość umysłu i silna konsekwencya w dowodzeniach, sprawiły, iż wpływ jego stał sio przeciwnym i nie tylko przyjęty został za normo reformy kościoła w Szwajca-ryi, ale i we Francyi, Anglii, Szkocyi, południowych Niemczech, Polsce i Węgrach. W^re Francyi zwolenników kalwinizmu przezwano Hugonotami i w srogi sposób prześladowano. Mimo to kalwinizm czynił szybkie postępy, a na synodzie generalnym w Paryżu r. 1559, ułożono w yznanie Gallikańskie (Confessio Galhca). Do reformacyjnych dążeń jednak przywiązała się wkrótce polityka; kiedy albowiem Burbonnme wraz z Coligninr, popierali kalwinizm, Gwizjusze, by przemódz przeciwników stanęli po stronie rzymskich katolików. Edyktem z St. Gennain r. 1562 dozwolono protestantom wolności wyznania. Lecz fanatyzm religijny podniecany przez Franciszka Gwizjusza, mieszał pokój hugono-tów w gwałtowny sposób* Pokojem zawartym w St. Germain r. 1750 zapewniono llugonotom wolność wyznania, lecz słodkie ich marzenia zostały przerwane straszną rzezią, dokonana w Paryżu w nocy Ś. Bartłomieja 24 Sierpnia 1572 r., podczas której w Paryżu i w różnych miejscowościach Francyi, wymordowano przeszło sto tysięcy hugonotów. Wybuchła wojna religijna, zakończona została pokojem zawartym w Beaulieu 1576. Z wstąpieniem na tron francuzki Henryka IV, nastała dla hugonotów nowa era. Edyktem Nanteuskim z 1598 r. zapewniono im zupełną wolność wyznania. Lecz już za Ludwika XIII (1610—13) rozpoczęły się na nowo prześladowania, a Ludwik XIV, zniesieniem edyktu Nanteńskiego r. 1685, wygnał z Francyi pół miljona hugonotów, najpracowitszych obywateli Francyi, którzy przemysłem swym wzbogacili sąsiednie Niemcy i Niderlandy. Stan taki trwał do roku 1787, w którym Ludwik XVI, edyktem wersalskim zapewnił protestantom opiekę prawa; wolność wyznania zaś, zyskali dopiero r. 1789 na mocy dekretu wydanego przez Konwencyą. Napoleon I prawem organicznem z r. 1802 woluość tę zatwierdził. Po restau-racyi r. 1814 kościół katolicki ogłoszony został panującym, kalwinizm zaś równie jak protestantyzm w ogólności, uznane zostały jako wyznania tolerowane. Wkrótce w południowej Francyi przyszło do krwawych prześladowań, a nadużyciom fanatyzmu położyła dopiero koniec rewolucya 1830 r. Mimo wpływu, jaki wywierał racyonalizm niemiecki, kościół reformowany zakwitł pełnein życiem we Francyi. Roku 1848 zebrał się w Paryżu synod reformowany, lecz, gdy objawiły się na nim dążenia anti-kościelne, pastor Franciszek Monod i hrabia Gasparin, zawiązali r. 1849 unią ewangelicką, do której przystąpiło 30

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
P12 (10) RATUJ/ PUSZ& SIĘ / X ZAŁÓŻ ARARAT DO OODYCHANIA/ ZAM DO TESA / ODSTAWIĆ NATYCHMIAS
page0003 105 faHISTORYAOD TALESA DO ŚMIERCI ARYSTOTELESA PRZEZX. Dr. STEFANA PAWLICKIEGO C. R. Profe
page0011 9 wyznaczą mu czas do zabawy, która będzie tem milszą i weselszą, im lepiej pracował i
page0012 2 dłem i całym dobytkiem do grodów warownych. Kiepodlega zwątpieniu, że podów czas Wielkopo
page0019 13 - 13 - argument do należytego udeterminowania wpływu danego czynnika ]ub zjawiska; poprz
page0023 19 nnetody syntetycznej do chemii organicznej. Rzeczywiście, na podstawie utworzenia składn
page0023 R. LI. O aniołach w porównaniu do ciał 15 Zarzut drugi. Oprócz tego Grzegorz w Homliji
page0024 20 liamaze wszystkiemco do niego należało. Abraham dowiedziawszy sig od zbiega, że Lot zost
page0025 17Reformowany kościół mując, przedewszystkiem uderzał na to, co jest zewnętrz nem, na obrzę
page0025 R. LI. O aniołach w porównaniu do ciał 17 Zarzut trzeci. Oprócz tego aniołowie nie przybier
page0027 19Reformowany kościół Zboró w. Dekretem z dnia 26 Marca 1852 L,advvik Napoleon, ustanowił d
page0027 R. LI. O aniołach w porównaniu do ciał 19 wydanym przez usta zwierzęce, jak powiedziano w I
page0028 20Reformowany kościół nycta z sprawami politycznemi kraju. W Czechach, znajdują się także r
page0028 w najdrobniejszej cząstce należy do ogólnego porządku stworzenia. Nigdzie nic nie brakuje,
page0028 18 ♦ zapamiętałością, do bałwochwalstwa wrócili. — Książę udawał, że się tego nie domyśla,
page0029 21Reformowany kościół Agendy jako księgi ogólnego znaczenia kościelnego i unii, jako kościo
page0029 R. LI. O aniołach w porównaniu do ciał 21 zawiera w sobie pobierani i pokarmu, który s
page0029 Powyższy stosunek skazanych do obwinionych objaśnia poczęści ma łą stosunkowo liczbę przest

więcej podobnych podstron