page0253
249
gdy pierwiastek życia w zwierzęciu nie ma samodzielnego, własnego bytu, tylko zależny od ciała, tak, że z ciałem stoi, z ciałem upada, to przeciwnie dusza ludzka jest istota samoistną, mającą swój, od ciała niezależny, odrębny byt, a choć z ciałem złączona, nie jest absorbowana przez ciało. Wyraża to jędrnie św. Tomasz z Akwinu, powiadając1): „Forma (tj. pierwiastek determinujący materyę do takiego a nie innego bytu), sama z siebie zniszczyć się nie może, tylko ubocznie przez zniszczenie cómpositum niszczeje . . . jeżeli forma jest tego rodzaju, że nie ma swego bytu inaczej, jak tylko przez to, że istnieje compositum. Jeżeli zaś jest forma jakaś, mająca swój byt, to wynika, że forma taka jest niezniszczalna. Nie można bowiem oddzielić bytu od tego, co go posiada, chyba wówczas, gdy forma się od niego oddziela. Stąd, jeżeli to, co ma byt, samo jest formą, to bytu nie można oddzielić od niego. Nie ulega zaś wątpliwości, że pierwiastek, przez który człowiek jest istotą rozumną, jest formą mającą byt swój w sobie, a nietylko tak, żeby coś przez nią istniało4*. Aby to popularnie wyrazić, to myśl św. Tomasza jest ta, że taka forma, taki pierwiastek, którego przeznaczeniem jest tylko byt nadawać jakiemuś organizmowi, ginie, skoro się rozkłada materya; natomiast pierwiastek mający swój własny, od materyi niezależny byt, nie przestanie istnieć, choć rozkłada się compositum, organizm, którego on był formą. A to właśnie stosuje się do duszy ludzkiej, bo jest ona pierwiastkiem nietylko na to, żeby ciało przezeń istniało, lecz ma nadto wiele innych władz i funkcyj nie dających się identyfikować z funkcyami ciała. Ma rozum i wolną wolę, które ani w ciele nie istnieją, ani nie są jego wyrobem; a jeżeli istnieją, to musi istnieć i podmiot, w którym tkwią. Ta więc zachodzi różnica między ciałem a duszą, że tamto ma wprawdzie życie w sobie, ale nie od siebie, bo w każdej chwili odbiera je od duszy; jest ono
') „De anima“ ąuaestio unica art. 14 corp. Porów, także: Sanse-verino: „Elemema philos. christ. “ str. 273—281.
http://rcin.org.pl
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Z ważnych przyczyn możemy posłużyć się kłamstwem pozornym np. gdy domagający się prawdy nie ma prawa
Obraz (1076) 43 Reguła ł. pozwala na przyporządkowanie konfiguracji tylko wtedy, gdy przy asymetrycz
pic 10 12 191430 porządku zdarzeń w przyszłości. Zwierzę nie ma pojęcia porządku czy w ogóle jakich
skanuj0019 (168) W schemacie kratownicy nie ma węzła, w którym występują tylko dwie niewiadome, nie
Mój pies nie ma roweru VIA lolmania.pl Był u mnie policjant i twierdzi, że mój pies goni ludzi
WEWNATR7 NIE MA ifi ZAOCMiCW IABOLATORIUM TYLKO li*1 *><**999 SCHRONISKO
pierwszy, lecz takiej nie ma, ona sama musiałaby być bytem pierwszym. Wobec tego, że jej nie ma trze
66 pobytu w stolicy, w której pan dziedzic nie ma jeszcze własnej siedziby, „dom się najmie wygodny,
Statek jest bezpieczny, kiedy stoi w porcie, lecz nie po to buduje się statki. I nie ma złych wiatró
3 Slajd Bez miłości nie ma szans, spróbuj zmienić biedny świat, Daj im znak, że święta są już dziś.
NIE MA RZECZY NIEMOŻLIWYCH SĄ TYLKO NIEOPŁACALNE dowiedz się jak zaplanować swoją karierę
NIE MA RZECZY NIEMOŻLIWYCH SĄ TYLKO NIEOPŁACALNE dowiedz się jak zaplanować swoją karierę
DSC00170 (20) Okna półskrzynkowe • Nie ma krosna dookoła ościeżnicy tylko krośnia-ki w nadprożu i w
1265727839 by roszekP0 Nie ma rzecz} niemożliwych Są tylko takie, które oczekują od ciebie trochę wy
img977 Levi-Strauss stanowi continuum. Nie ma żadnej wyraźnej linii oddzielającej zieleń od żółci lu
więcej podobnych podstron