page0002 1

VIII

zjawiła się liczna plejada myślicieli, którzy siłę talentu i głębokość nauki wśród niekorzystnych warunków, z podziwienia godną ofiarnością składali na ołtarzu szlachetnej sprawy. Cieszkowski, Gołuchowski, Krem er, Libelt (pomijam resztę) byliby wszędzie za granicą przyjęci skwapliwie w poczet pracowników; u nas musieli łamać się z przeciwnościami bez miary, aby stworzyć filozofię narodową. Czy osiągnęli cel pożądany, kiedyś osądzi potomność: nas zbyt mała dzieli odległość, zbyt świeże łączą wspomnienia, żebyśmy odważyli się na wydanie sądu. To niewątpliwem, że dzięki ich zasługom można dobrze wróżyć o przyszłości, bo dowiedli naocznie, że ani język nasz nie jest przeszkodą do traktowania przedmiotów oderwanych, ani głowy nasze za słabe do filozoficznej potrzeby. Zygmunt Krasiński, najwięcćj uduchowiony z myślicieli owego pokolenia, jest świetnym tego przykładem.

Patrzącemu jednak bezstronnie na długi szereg ich prac znakomitych, nasuwa się smutna uwaga, że nie dosyć owoców, wśród generacyi obecnćj; nie dosyć zapału do szerokich, ludzkość całą obchodzących zagadnień. Ile razy mówiliśmy-

0    tym lichym urodzaju, podawałeś słusznie, Szanowny Kolego, tę przyczynę główną, że myśliciele owi nie znaleźli u nas należytego poparcia, bo nie było gotowego gruntu. Olśnieni doskonałością systemów zagranicznych, pragnęli czemprędzej przesadzić je na ojczystą niwę, nie bacząc na to, że oprócz troskliwej ręki ogrodnika, potrzeba ziemi

1    atmosfery dogodnej; potrzeba, skoro mowa o filozofii, nieprzerwanej tradycyi, ożywiającej każdą obcą i swojską latorośl. Inne narody nigdy jej nie straciły; romańskie zawsze miały

http://rcin.org.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
page0010 VIII Najnowsza teorja Ungnada o najstarszych wędrówkach ludów w Azji Przedniej1) ukazała si
page0024 16 Summa teologiczna rzeczy, według owych słów Psalmu VIII, 2: wyniosła się wiel-możność tw
page0058 50Sącz Nowy — Sącz Stary się klasztor z kościołem jezuitom, którzy w r. 1831 gdy z Tyńca po
382 Rozwój stosunków komunikacyjnych. gólności we Francji i w Niemczech znajduje się liczna i bardzo
Filozofia Kanta w swych bezpośrednich interpretacjach 47 kształtowania się recepcji filozofii myślic
page0005 Wszystkie skarby świata należą do tyci, którzy mają pojętną głowę i zdrowe ręce. Trzeb
page0011 10 ] czaiącego się stanu narodu; me mało mówiąc o konstytucyjnych ustawach pod Jagiellonami
page0014 PRZEDMOWA niającego się świata. Nazwy własne są bowiem silniej związane z całokształtem lud
page0016 6 Dalej przypatrzymy się zarzutom materyali-stów przeciw istnieniu niezłożonej duszy ludzki
page0029 25 dziła się pod wpływem działania naturalnych sił w przyrodzie, musiało to powstać w takie
page0032 28 i udała się zEliezerem, który jej, jako też jej braciom ofiarował kosztowne podarunki. G
page0034 24 psucie się ciała, zwycięstwo sił materyi nad for-maeyą organiczną. „Życie, mówi Cuvier,
page0039 29 staje się niedokładniej szym. Przez długie wpatrywanie się w jeden punkt, całe pole widz
page0040 36 Aby się nie wdawać w długi historyczno-filozofic^ny wywód tej sprawy, dość wskazać na na
page0041 31 snuły się projekta fundacyi tych wspaniałych świątyń, które później dokonał w imię Boga

więcej podobnych podstron