page0300

— 296 —

u największej liczby roślin odrazu przechodzi w skrobię; ona bowiem pojawia się niebawem wśród ciałek zieleni komórki. Jeżeli zaś skrobia jest pierwszym składnikiem organicznym komórki, to jest rzeczą oczywistą, że wszystkie składniki dalsze muszą powstawać przez metamorfozę, której skrobia ulega. Nie będziemy tu opisywać dokładnie wszystkich ogniw pośrednich pomiędzy skrobią a utworzeniem ciał białkowatych; zresztą badania nad całą tą sprawą nie są jeszcze ukończone. To pewna, że jest właściwością organizmu roślinnego, iż potrafi w swych tkankach drogą metamorfoz chemicznych, którym ulegają pobrane substancye nieorganiczne, wytworzyć substancye białkowate, które następnie bywają włączone w skład ustroju danego.

Drogę o wiele prostszą procesów asymilacyjnych mają komórki roślin niezielonych (np. grzyby, bakterye) oraz komórki zwierzęce. Jako substancye odżywcze pobierają te ustroje, jak już wiemy, materyę organiczną, prze/- rośliny wytworzoną. Jakkolwiek w tych ustrojach niema mowy o tworzeniu mate-ryi żywej ze substancyi nieorganicznych, to jednak pobraim substancye organiczne ulegają wpierw przemianom daleko idącym, nim zostaną włączone w skład materyi żywej.

W organizmach zwierzęcych wyższych, u których istnieje-system krwionośny wybitnie zróżnicowany, substancye białkowate, zresorbowane przez komórki organizmu, dostają się po przejściu całego szeregu przeistoczeń w postaci globulin do krwi. Razem z prądem krwi krąży tedy białko, a gdy krew opłucze komórki wszystkich tkanek, zostaje białko, z płynu przez komórki pobrane i zużyte do budowy lub do naprawy materyi żywej.

Dalszem ogniwem przemiany materyi jest proces dezasy-milacyjny. Nie znamy jeszcze dotąd wszystkich faz tego procesu i całego łańcucha okresów przejściowych. Wierny ogólnie, że jest własnością zasadniczą substancyi żywej, iż samodzielnie rozkładać może swą materyę własną; wiemy zaś o tern prze-dewszystkiem stąd, że są dostępne badaniu produkty jej rozpadu. Produkty rozpadu białka żyjącego dadzą się podzielić na dwie grupy główne: pierwszą z nich stanowią substancye, zawierające azot, takie więc jak mocznik, kwas moczowy, kwas hippurowy itp. Z produktów zaś rozpadu białka, nie zawiera-

http://rcin.org.pl