page0335
PSYCHOLOGIA. 329
wszystkich przedmiotów, lecz także przymioty, kolor i zapach, twardość lub miękkość, ciepło lub zimno. Albowiem przymioty ciał są kombinacyami mechanicznemi atomów; wydaje nam się przedmiot ciepłym, gdy od niego wychodzą atomy okrągłe (te same, które stanowią istotę ognia); wydaje się czarnym, gdy do oczu naszych dostają się atomy chropowate; nareszcie białym, gdy gładkie. W podobny sposób tłumaczył smak ostry za pomocą atomów kończastych i t. d. Każdy zmysł przepuszcza do naszego wnętrza innego rodzaju obrazy i atomy 1).
Teorya ta, oparta na samych ruchach mechanicznych, nie tłumaczy jednak głównych objawów ducha, ani nawet zasad myślenia, na których się opiera. Czuł to Demokryt niewątpliwie i wprowadził do niej różne hipotezy, niweczące ją z gruntu. Tak materyalizm zaraz od początku istnienia swego, ukrywa w sobie sprzeczny ferment, który go rozkłada. Jest oczy wistem, że doznajemy nieraz wrażeń zmysłowych, którym nie odpowiada żadna rzeczywistość zewnętrzna; po wtóre że obrazy owe, wypływające z przedmiotów, są nader wątłe i znikome; gdy więc zewsząd dochodzą nas ciągle takie eteryczne fotografie, muszą w drodze przeszkadzać sobie, nadwerężać się a często rozpływać przed ukończeniem drogi. Nareszcie o tych, które szczęśliwie do nas doszły, nie mamy żadnćj pewności, że są podobne do przedmiotów swoich, bo między nami a rzeczą, zawsze jest obraz, a nawet właściwie dwa, bo obraz i jego odbicie, a tak nie poznamy nigdy przedmiotów samych, lecz tylko jakieś ich kopie, mgliste i niewyraźne. Te zarzuty, takie proste i łatwe, nasuwają się same z siebie, a jeżeli są prawdziwe, to jaką wartość mieć będzie filozofowanie o świecie zewnętrznym? A co ważniejsza, jeżeli teorya Dem okryta jest prawdziwą, jeżeli dusza nasza jest tylko kombinacyą delikatnych atomów, a myślenie tylko stykaniem się atomów duszy z atomami, przybywającemi od
*) Arist. de sensu c. 2. p. 43S. Theophr. de sensu 50. Demokryt napisał osobne dziełko myl ehhiXo>v, jak donosi Diog. Laert., stosował zaś teoryę swoją głównie do zmysłu widzenia i słuchu. Zob. szczegóły o tem w frgrn. 24—41 u Mul-lach’a (Tom I. str. 362 i nast.). Właściwie nie widzimy ani słyszymy wypływów bezpośrednich, lecz ich odbicia w powietrzu, czyli kopie obrazów. Pierwszy bowiem obraz 'bezpośrednio porusza powietrze i w niem tworzy swoje odbicie, które następnie odzwierciedla się w oku a stamtąd do wnętrza ciała się dostaje. Podobnież ma się rzecz z wrażeniami słuchu, powonienia i t. d.
http://rcin.org.pl
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
s 58 59 Z logo, że dzieci spostrzegają przede wszystkim nic cocliy przedmiotów, lecz działanie, wyni
Obrazek17 rswhoanaliza to nie tylko teoria psychopatologii, lecz także metoda leczenia. któm nreehic
page0304 304 zawodników, lecz także i w tych jego odgałęzieniach, które przerabiają i sprzedają prod
page0346 $44 PLATON. tylko jest pragnieniem piękności, lecz także chęcią posiadania jej na zawsze, m
wszystkim nie pogubić, warto nie tylko zdobywać wiedzę płynącą szerokim strumieniem z intemetu, lecz
str Ki 2 I Iny firn l !utr wszystkiego, co się wydarza, lecz także ojca samego Richera (do którego
6 (1684) x u. x u. 86 BOŻYDAR L.J. KACZMAREK M staci stereotypów), lecz także — a może przede wszyst
Zdzisław Augustynek Wersje materializmu ne, a także że każdy zbiór jest materialny. A zatem wszys
zdrowotną i teatralną. Wszystkie przedmioty łączone są z zajęciami metodycznymi, które także prowadz
str 162 I lny dni Ulnfr wszystkiego, co się wydarza, lecz także ojca samego Richera (do którego w
psychologia religii9 133 lieerloo, lecz zsuważyć także można u Sargenta oraz Hf tona. Wyrażali oni
zdaniu egzaminu dyplomowego i uprzednim zaliczeniu wszystkich przedmiotów w programie studiów, w tym
img002 Gdy dziecko zaczyna rozumieć, ze przedmiot istnieje także gdy zniknął 2 pola widzenia, oznacz
więcej podobnych podstron