page0345

page0345



Rossyjski język    337

(mienia); większy ciebie (tiebia). W składni rządu różnią się od polskich pomiędzy innemi słowa: śmiać się nad kim; żenić się na kim; naśladować (podraźat’) komu', mieć nadzieję na Boga; dziękować (błagodarit’) kogo, prosić o czem, uczyć (kogo) i uczyć się czemu, np. muzyce, arytmetyce. Z przymiotników: podobny (pochoź) rządzi przypadkiem 4-ym z przyimkiem na: na brata, na mienia, imiesłowy bierne rządzą przypadkiem 6-ym: kniga napisana uezi-iielem (przez nauczyciela), dom postrojen (zbudowany) kaznoju (przez rząd ). Przyimki: pri (przy) Alexandrie (7 przypad.) za Alexandra; po dworu, polu, domu (3 przypadek); po noczam (po nocach), po riekam (po nad rzekamy; ]/o znaczy także podług, np. po Taeilu, podług dzieł Tacyta; w rządzi (oprócz 7-go przyp.) 4-ym: poszedł w miasto, w sad, w izbu (do izby); pro (zamiast o) mienia (o mnie), nie pro was (nie o was, nie dla was); s przy porównaniu, rządzi 4-ym przypadkiem S goru, s dom, (jak góra, jak dom); oprócz s (z) jest jeszcze przyimek iz (z), oznaczający ruch ze środka przedmiotu: iz domu, goroda, komnaty (z domu, z miasta). Wierszowanie w języku rossyjskim jest miarowo-toniczne na wzór niemieckiego. Pierwszy w Rossyi wierszem miarowym pisać zaczął Łomonosow (w roku 1739). Rossyjski język rozpada się na kilka dyjalektow' czyli narzeczy, z których główniejsze, moskiewskie, wło-dzimirskie, smoleńskie, nowogrodzkie i riazańskie. Moskiewskiem narzeczem muwią w samej prawie Moskwie; lecz jest to język piśmienny i rządowy, język wyższej a po części i średniej klassy społeczności, język nareszcie wszystkich ukształconych Rossyjan, szlachty moskiewskiej i kupców. Główniejsze z prawideł wymawiania tego narzecza podane wyżej. W gubernii Moskiewskiej mówią rozmaicie: w mieście Klinie po nowogrodzka: chwilin (filiną puli acz), celawiek (człowiek); w Kolomnie po riazańsku; w Dogorodzku, po suzdalsku. W wielu miejscach powiatu Moskiewskiego słyszeć się daje: ndraw (nraw, obyczaje), lioow, ogniom, także Tucznik (ręcznik, zamiast połotienco). Od Moskwy na północ panuje narzecze Nuioogrodzkie; na południe Riazańskie; na wschód, Wlodzimirskie, na zachód, Smoleńskie. Od Moskwy na wschód, w najbliższej odległości już się daje słyszeć wymawianie dźwięku o wszędzie, gdzie tenże jest w piśmie; w okolicach Włodzimierza, podobne okanije sięga do najwyższego stopnia; dla pełnogłosia wstawiają tam o w wielu wyrazach: Wolodiiwr, wologa (zamiast wlaga, wilgoć), bologo (blago, dobro), i t. d ; nadto, a nawet bez akcentu, przechodzi nieraz na oi stokan (zamiast stakan, szklanka), cholat (zamiast chałat, szlafrok), Ondrej (Andrzej). Narzecze to idzie dalej na wschód przez całą Rossyję, nie wyłączając Syberyi; a lubo w różnych miejscowościach, częstym podlega zmianom; lecz w ogóle nigdzie, prócz może Kostromy, nie dosięga takiej ostateczności, jak we Włodzimierzu nad Klaźma. Od Moskwy na zachód, wymawianie na (akanije) stopniowo się wrzmaga; przybierając następnie kilka innych jeszcze odcieni, przechodzi na Białoruskie narzecze, które dźwięk o bez akcentu zamienia na a, z akcentem zaś, na dźwięk u albo uy. Samogłoska a z akcentem prawie się podwaja, np chaadzió, haaruszka (góreczka); stół wymawia się Stal, stul albo strug molk (w\\\C)wauk, wuyk i t. p. Od Moskwy na północ, język rossyjski przybiera wymawianie nomogrodzie, bardzo zbliżone do wło-dzimirskiego, a lubo w różnych miejscowościach szczególne ma odmiany, zaledwie jednak przedstawiać może wspólną dla całego kraju cechę wyróżniającą. Najczęściej tu słyszeć się daje i zamiast ie (jak na Ukrainie), np. chlib, sino (siano), hirlrg lecz to nie wszędzie ma miejsce. W Twerze (w punkcie środkowym między Moskwą a Petersburgiem) panuje pomieszanie dyjalektow.

ENCTKLOFEDYJA TOM XXII.    22


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
page0343 Rossyjski język    335 jest następujący: Aa (a), B6 (b), Be (w), Fe (g), Ąą
page0347 Rossyjski język    339 elementarni; mowa ludzka ilie uważana tu jako pfźedmi
51599 IMGP0624 Susze spowodowane są długotrwałym ograniczeniem opadów. Różnią się od większości kata
Magazyn64401 36 AFRYKA nie ludności jest większe, istnieje uprawa zboża i hodowla. Posuwając się
CCI20111204053 k k Gniazda różnią się od żył jedynie kształtem i większymi rozmiarami, gdyż powstał
page0342 334Rossyjska literatura — Rossyjski język sarzowę pod imieniem Felicy; z pomiędzy lirycznyc
page0346 338    Rossyjski język Na południe od Moskwy rozlega się narzecze Riazańskie
page0329 321Serbski język i literatura w nim trzy narzecza podrzędne: hercegowińskie w Bośuii i Herc
page0333 Rossyja 3 25 Podobnież Kościół, gdy tego wymagały okoliczności, zgromadzał sobory duchowne,
page0339 WYŻSZOŚĆ ARYSTOPANTJSA. 337 Różnica tego poglądu od mów poprzednich jest rzeczywiście wielk
page0344 336Rossyjski język vva, 1839), poznać go można jedynie drogą praktyczną. Prócz tego, akcent
page0376 XVIII. Szkolnictwo 337 B. Oświata pozaszkolna Dane o analfabetyźmie ob. dział II, tabl, 23,
35 Język C++ Builder 1. Większość programów w języku C++ Buiłder zaczyna się od instrukcji #include,
Niedoubezpieczenie- wartość mienia większa od sumy ubezpieczenia. Nadubezpieczenie- wartość mienia
Język polski 19 Większość zdających stworzyła spójne pod względem logicznym i poprawne składniowo
WSTĘP. Za rubieżą pozostało Podole, Ukraina, większa część Wołynia. Szmat to ziemi ogromny. Od

więcej podobnych podstron