page0439

POGRANICZE PÓŁNOCNO-WSCHODNIE

i innych. Różne sufiksy dodawane do tej samej podstawy tworzyły ciągi antroponimiczne, por. np. Sude : Sudeke, Sudenne, Sudir; Surday, Surdeike, Surdeta, Surdocz i Surgacz, Surgawde, Surgaute, Surgedde, Surgcnne.

Prusowie używali też imion zapożyczonych z języka polskiego, np. Godico, Godike, Godeke, Goddike, Gotko : Godzisław; Stanike, Staniko, Stańko, Staschke : Stanisław; Miriko, Mireke, Mirkę, Myrike, Mirosław, Mirslaw, Meraslaw, Merslaw : Mirosław, i niemieckiego: Hanike, Hannico, Hanocke, Hanucke, Hansuthe : Johann, Petrucke, Petrocke : Peter (Petrus).

W społeczeństwie pruskim do identyfikacji osób były używane również podwójne formy antroponimiczne, np. Gaudę Sudir, lub zawierające dodatkowe określenia i informacje, np. Glawde de Tńntiten, purus Pru-tenus, Matthis Globs in Scharlayken.

Z chwilą przyjęcia chrztu Prusowie otrzymywali nowe imiona chrześcijańskie, zapisywane w niemieckiej wersji językowej, do których dodawano pruskie nazwy osobowe, traktując je jako drugie określenie człowieka, np. Heynrich Abstyk, Johannes Algarde, Peter Alsux, Dyterich Ardang, Petir Arnikę, Mattis Arpol, Mattis Artowe, Steffan Arwayde, Michil Awgot, Peter Boysse, Petir Głupe, Matthis Globs, Hanke Glandim, Petir Grise, Heynrich Kynstuk, Kristan Kippelle. W ten sposób niektóre pruskie nazwy osobowe, dostosowane graficznie, fonetycznie i morfologicznie do systemu języka niemieckiego, stały się nazwiskami.

NAZWY MIEJSCOWE

Staropruskie pochodzenie mogą też mieć nazwy miejscowe, wodne i terenowe. Część z nich zapisano w okresie kolonizacji krzyżackiej, inne w wiekach późniejszych lub — w przypadku nazw małych obiektów wodnych i terenowych — dopiero w okresie międzywojennym. Do czasów współczesnych przetrwało wiele pruskich nazw miast, wsi, rzek i dużych zbiorników wodnych, a także strumieni, bagien, mokradeł, pól i lasów.

Pruskie nazwy miejscowe można rekonstruować na podstawie zapisów zachowanych w dokumentach niemieckich. Podlegały one daleko idącym zabiegom adaptacyjnym już w momencie ich utrwalania w dokumentach historycznych. Były zapisywane w postaci różnorodnych substytucji fo-netyczno-graficznych, morfologicznych i leksykalnych, wynikających z potrzeby dostosowania obcych genetycznie i strukturalnie nazw pruskich do systemu języka niemieckiego. Już najstarsze zapisy spotykamy w formach hybrydalnych prusko-niemieckich, np. Olsztyn, niem. Allen-

435