page0501
Skandynawskie języai i literatura 493
Vaesentligste Ordforaad (Wiedeń, 1853), dał porównawczy obraz staro-nor-wegskiego i indo-germańskich języków. Ivar Aassen napisał grammatykę i słownik norwegskiego narzecza. Z tego cośmy wyżej powiedzieli okazuje się, że język i jego literatura dotąd był wyłączną własnością Norwegczyków i Islandczyków; mianowanie więc jej staropółnocną, gdy Szwedzi i Duńczycy żadnego w niej udziału nie brali, jest niewłaściwem, tak jak niewłaściwem byłoby nazywanie ją islandzką, zwłaszcza w c zasie XIV wiek poprzedzającym.
0 ile więc udział Norwegii w zakresie dawnego piśmiennictwa ustępuje przed zasługami Islandyi, o tyle samo stanowisko Norwegii i jej dzieje, w stosunku do samotnie i odlegle położonej Islandyi, wyższą jej pod tym względem nadaje zasługę. Jakoż wiele poetycznych utworów, z islandzkich tylko znane nam pomników, w Norwegii głównie wzięły swój początek. Już w VIII wieku osnuta na mytologicznych i rycerskich klehdach bujnie rozwinęła się tu po-ezyja, w wieku zaś IX Skaldowie sztukę tę na wyższym postawili stopniu. Dopiero kiedy w końcu tegoż stulecia odkryto Islandyją, kiełkująca zaledwie w rodzinnym kraju poezyja, tu w przyjaznych okolicznościach w bujne wyrosła kwiecie. Norwegsko-islandzka literatura zamyka się w okresie od wprowadzenia pisma łacińskiego w drugiej połowie XI wieku, do upadku niezawisłości tej wyspy a z nią i literackiej działalności w końcu XIV wieku. Mimo to, poetyczne pienia i sagi daleko okres ten wyprzedzają; poezyje niepiśmienne tworzą się tui utrzymują przez wieki, a podaniem przekazywane, potem pismem utrwalone Klehdy (ob. Sagi) zdają się być właściwą cechą dawnej norwegsko-islandzkiej literatury. Pozostałe ułamki literatury dają porównawczy obraz starożytnej, prostotą nacechowanej, a późniejszej sztucznej poezyi. Organem pierwszej jest Edda, ostatniej pienia Skaldów. Poważne te północnej poezyi twory, siłą, wielkością i powagą rycerskich czasów tchnące, stanowią rzeczywiste narodowe epos. Sąto pieśni i sagi opiewające czyny bogów
1 bohaterów. Najdawniejsze z nich, jak Edda (ob.) Semunda w formie w jakiej do nas doszły, pochodzić mogą z VIII stulecia. Do nich należą także wróżby o losach świata i b^stw, pieśni o walkach Thora z olbrzymami, (jak, pieśń wędrowca, Odin, zwoływanie kruków i zgon Bandera}, tudzież rycerskie sagi jak pieśń o obu Helgach, i pieśni z cyklu Nibelungów, o Sygurdzie, Bru-nehildzie i Gudrunie, do których dodać należy pieśni z XI wieku, których tlen skargi Oddruna, i inne nieco późniejsze, tak zwane grenlandzkie, o Atli’m bracie Brunehildy. Piosnki ludowe, do których zaliczyć można i historyczną Biar-kamal, pojawiły się w IX stuleciu w poezyi Skaldów. O ile mnosić można z pozostałych urywków poezyj Skaldów z IX i X wieku przechowanych w nowszej Eddzie Snora-Sturlesoi?’a, przedmiotem ich głównie były dzieje lub pochwalne pienia, (drapa) starą skandynawską przeplecione mytologiją. Za najdawniejszego z pomiędzy Skaldów uważany jest Bragi, żyjący jeszcze przed Haraldem Harrschon, lubo przypisywana mu drapa o Ragnarze Lodbrok do późniejszych należy czasów. W połowie IX stulecia na dworze Haralda żył Thiodolf Hvin, który bogów porobił królami. Słynne także z owego okresu są obrazy bitew Thorbjórn’a Horrnklofi. Najwyższy rozkwit poezyi Skaldów w Norwegii i Islandyi przypada na wiek X-ty. Dwa najznakomitsze tych czasów utwory starym skreślone wierszem: Eiriksmal, w którym nieznany autor Norwegczyk opisał przybycia Eryka zmarłego w 952 r., i drugi Hahonarmal opiewający upadek Hakona Dobrego w 963 r., z tyoh pochodzą czasów. Wtedy także żył islandczyk Einar Skalaglam, którego Jarl Hakon (978—996 za ułożoną na jego cześć pieśń pochwalną, udarował złotą tarczą, jak niemniej wy-
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
page0503 Skandynawskie języki i literatura — Skanija 495 chodzące wieka, znane są
page0500 492 Skandynawskie języki i literatura sądowych wiecach, posłużyły za nowy
page0499 Skandy na wij a — Skandynawskie języki i literatura 491 Porów. Skoldberg: Besknfning dfver
page0502 494Skandynawskie języki i literatura sokiej w Islandyi używający sławy Egill Skalagrimson,
page0509 501Rumuński język i literatura W takim stanie znajdowała się Rnmunija kiedy kilku patryotów
page0510 502Rumuński język i literatura — Runeberg kują przad innymi. Po nim zastępują dwaj bajkopis
-na północ- f LITERATURA SKANDYNAWSKA FESTIWAL LITERATURY SKANDYNAWSKIEJ 22-28 czerwca
IMG)69 68 I. Romantyczny „sposób odczuwani# MITOLOGIA SKANDYNAWSKA WSROD ŹRÓDEŁ LITERATURY POLSKIEJ
page0508 500Rumuni — Rumnński język i literatura w Serbii i Macedonii południowej. Ogół ludności ple
page0509 501Skarbiec koronny — ze Skarbmierza w Wiedeńskim skarbca domyślali się istnienia koron nas
page0531 523Skimborowicz — Skirgiełło i 1841 roku (1 tom w 8-ce), Czasu, dziennika pilitycznego, lit
page0535 5 27Skit — Skład apostoiski najwięcej mogła stracić literatura, gdyż miejscowi mnisi mając
584,585 584Teorie literatury XX wieku w. interpretacyjna ioi, 483-485,483,493 w. wyobrażona 556 Wtór
Nowe odkryciew literaturze skandynawskiej CZY O TYM, KIM JESTEŚMY, DECYDUJĄ JEDYNIE PROCESY
-na północ- LITERATURA SKANDYNAWSKALITERATURYSKANDYNAWSKIEJ 15-21 czerwca
-na północ- LITERATURA SKANDYNAWSKA ^W # FESTIWAL-
-na północ- FESTIWAL LITERATURY SKANDYNAWSKIEJ -ir.-8-14 czerwca
-na północ- LITERATURA SKANDYNAWSKA FESTIWAL ILITERATURAMISKANDYNAWSKIEJ 29 czerwca-5 lipca
03.07.2020, godzina 11.30 festiwal literatury skandynawskiej ostatnie spotkanie -na północ-
więcej podobnych podstron