scandjvutmp12�01

scandjvutmp1201

Fryderyk Froebel. 15

szcze; przyroda, ów żywy a „całkowity przedmiot — pisze on — rozdrabnia się na części, każda część rozważana jest zosobna, jak coś niezależnego, co nie pozostaje w żadnym związku z resztą". Tajemnica przyrody, jedność całej jej rozmaitości, wymykała się ciągle, jak widmo niepo-chwytne. Uniwersytetu Froebel nie skończył; wyborny ten matematyk z groszem tylko nie umiał się liczyć, a nade-wszystko nie umiał i nie mógł myśleć tylko o sobie. Już prawie po dwóch latach środki jego stopniały, a wraz z niemi znikła też możność dalszej nauki.

Ze śmiercią w duszy przedsiębierze on powrót do domu, na łono niezbyt czułej rodziny; rozpoczynają się kłopoty z wynalezieniem posady. Dzieje się to w r. 1801, a w rok później umiera mu ojciec — i żywotne zagadnienie wyboru zawodu staje się jeszcze bardziej groźnem i naglącem. Od owej chwili aż do r. 1805 Froebel rzuca się, że tak powiemy, na wszystkie strony, szukając zajęcia, ale wszystko, co mu się trafiało: posada leśniczego, bibljotekarza — nie zadowalało go. Nagle przybywa mu pomoc niespodziewana — umiera Hoffman, pozostawiając Fryderykowi niewielki spadek. Wolny na jakiś czas od troski o chleb powszedni, Froebel spokojniej zastanawia się teraz nad pytaniem: do czego ma najwięcej zdolności, jaka praca najbardziej przypadłaby mu do duszy — praca, związana nadto z pożytkiem ogółu? Wybór pada na architekturę, jako na środek wyrabiania i doskonalenia w społeczeństwie poczucia piękna. Z myślą tą Froebel przenosi się do Frankfurtu nad Menem, stawiając, że tak powiemy, pierwszy krok na właściwej drodze. Ciągła dążność do niesienia pożytku społeczeństwu przybiera teraz postać zadania poszczególnego: być pożytecznym drogą oddziaływania, wychowywania.