tpn 1 224821 01
STEFAN RUDNICKI: MORZE BAŁTYCKIE I MORZE CZARNE 303
Lód tworzy się na morzu Bałtyckiem obficie każdej zimy. Zatoka botnicka i wschodnia część fińskiej są od listopada do maja zamarznięte. U brzegów Szwecyi, Estonii i Kurlandyi zamarza morze także bardzo często i zamyka tamtejsze porty na cały miesiąc. Nawet w południowej części Bałtyku i w morzu Bełtów utrudnia lód żeglugę w czasie wszystkich ostrzejszych zim.
Zjawiska ruchowe na morzu Bałtyckiem jako na zamkniętem morzu śródziemnem są zaledwie słabem odbiciem podobnych zjawisk na otwartych oceanach. Fale Bałtyku dochodzą tylko do wysokości 3 m; mimo to są dla żeglugi przykre i niebezpieczne. Mianowicie wskutek ograniczonej przestrzeni krzyżują się tutaj w czasie burzy różne systemy fal i powstaje nieregularne kotłowanie. Zjawisko przypływu i odpływu występuje na Bałtyku bardzo słabo. W Bełtach i w Sundzie wynosi wysokość przypływu 006—062 m, na południo-wem wybrzeżu Bałtyku nawet w czasie nowiu i pełni tylko OOl— 0-11 m. W Helsingforsie dochodzi różnica między najwyższym a najniższym stanem wody tylko do 0.028 m. Natomiast zdarzają się na morzu Bałtyckiem wielkie zmiany poziomu wskutek wiatrów, opadów, różnic temperatury etc. Ogółem stoi poziom Bałtyku wyżej aniżeli poziom oceanu wskutek mniejszej gęstości wody i ustawicznego dopływu słodkiej wody z rzek. Im dalej na pn. wschód, tern wyższy poziom. Engelhardt wykazał, że poziom zatoki Botnickiej (Ha-paranda) stoi o 14 cm wyżej aniżeli Bełty, a o 37 cm wyżej niż Skagerrak. Nowsze niwelacye i’osyjskie pouczyły, że między Kronsztadem a Rewlem wynosi różnica poziomów 12 cm. Ogólny poziom Bałtyku jest według badań Rosena 15 cm wyższy od poziomu Ska-gerraku.
Peryodyczne wahnienia poziomu morza Bałtyckiego wywołane są przedewszystkiem wahaniami temperatury. Wahania poziomu, z tej przyczyny powstające, dochodzą tylko do 32 mm. Nieco większe wahania wywołują opady powietrzne. W Kronsztadzie waha się poziom o 218 mm z minimum w marcu, maximum we wrześniu, co odpowiada rozkładowi opadów’ w dorzeczu Newy. U wybrzeży szwedzkich i niemieckich przypada minimum w kwietniu i maju, inaximum w lecie, gdy ilość opadów jest największa. Wahania te wynoszą w Travemunde 1L4, w Swinemiinde 13'9 cm. Odkryto także na Bałtyku peryodyczne wahania poziomu zgodne z 35-letnimi peryodami Brucknera.
Nieperyodyczne wahnienia poziomu wywołują w morzu Bałtyckiem wiatry. Panujące wiatry zachodnie podnoszą poziom morza od Kilonii do Arkony o 13 7 cm. Gwałtowne burze piętrzą wody u brzegów południowych o 2—3 m ponad zwykły poziom. W czasie
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
tpn 1 224823 01 STEFAN RUDNICKK MORZE BAŁTYCKIE 1 MORZE CZARNE 305 Arktyczna fauna tego morza (Yol
tpn 1 224827 01 STEFAN RUDNICKI: MORZE BAŁTYCKIE J MORZE CZARNE 309 cały styczeń i luty. Tak samo
tpn 1 224819 01 STEFAN RfDNICKi: MORZE BAŁTYCKIE ) MORZE CZARNE 301 ku wschodowi wybrzeże staje si
tpn 1 224856 01 338 GEOGRAFIA fizyczna ziem polskich zielony moczar, nie różniący się na oko od łą
tpn 1 224825 01 STKFAN KUDKICKi: MORZE HAt.TYCKIE 1 MORZE CZARNE 307 mierzeje i jeziora przybrzeżn
tpn 1 224860 01 L. KRZYWICKI: CHARAKTKRYSTYKA FIZYCZNA LUDNOŚCI ZIEM POLSKICH 539 Poiskiem, wyróżn
tpn 1 224885 01 EUGENIUSZ KOMEK: KLIMAT ZIEM POLSKICH 173 liczba stacyi ombrometrycznych się niema
tpn 1 224837 01 224 GEOGRAFIA FIZYI Z A ZIEM POL8KCIH W dolinie źródłowej Laby znajduje się szere
tpn 1 224853 01 240 geografia fizyczna ziem polskich i NE pod wpływem kształtowania się typu klima
tpn 1 224897 01 280 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKCIH wraz ze śryżem, zbija się w pokrywę lodową: r
tpn 1 224800 01 LUDOMIR SAWICKI! HYDROGRAFIA ZIEM POLSKICH 283 Prutu i Dniestru znajdują się w Kar
tpn 1 224834 01 316 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH 2 drzewa szpilkowe, resztki roślinności mocza
tpn 1 224844 01 326 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH gdzie ich woda rozlewa się po równinie, rośni
tpn 1 224857 01 antoni rhhman: roślinna szata zirm polskich 339 swego uginania się pod ciężarem cz
tpn 1 224830 01 ANTONI RKIIMAN: OPIS FIZYCZNO-GEOGRAFICZNY ZIEM POLSKICH 409 Rolnictwo i pasterstw
tpn 1 224850 01 ANTONI REHMAN: OPIS FIZYCZNO-GEOGRAFICZNY ZIEM POLSKICH 429 gnące się wąską smugą
tpn 1 224867 01 446 GKIKIRAFIA fizyczna ziem polskich morza Niemieckiego odprowadzała. Przypatrzmy
tpn 1 224871 01 450 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH Właściwa nizina Warciańska rozpoczyna się prz
tpn 1 224817 01 Morze Bałtyckie i Morze Czarne napisał Stefan Rudnicki. Morze Bałtyckie jest odgał
więcej podobnych podstron