dokładni*
musimy picr < ł v u k (‘ją d a
*h u, spotykana na
się z rozmaitego rod/.ajiy miach słowiańskich.
Według- niektórych badaczy dach jest właściwie szałasem, po-^fnwinnym na ściany. Istotnie, znamy już wypadki, kiedy przez ustawienie szałasu na niskiej ścianie dla lepszego zabezpieczenia chaty od pożaru otrzymywano rodzaj niskiego domostwa krytego dachem (porówn. § 487). Poza tern i konstrukcyjnie większość typów dachu daje się w prostej linji w^yprowadzić od szałasów.
Najważniejszą, istotną cecha dachu jest nie jego kształt zewnętrzny, który się najczęściej brało przy dotychczasowych badaniach pod uwagę, lecz jego wewnętrzna konstrukcja. Pewno jej typy częściowo poznaliśmy już wyżej z rysunków, czy opisów, mianowicie t. z w. konstrukcję na sochę (ob. np. fig. 423, 2, 3), na krokwie (fig. 425) oraz na luźny zrąb ($T 49(Ti fig. 428, 2 a). Pierwsza, choć naogół wychodzi;' już z użycia, dziś jeszcze spotyka się w różnych odmianach we wszystkich niemal krajach słowiańskich. Druga rozpowszechnia się w ostat/ nich czasach coraz bardziej. Trzecia wreszcie należy do zupełnie rzadkich wyjątków i nią też iAT> '|
szczegółowo zajmować się —.Vir ir* * \
nak\ »8 i fig. 440). Natomiast" zapoznamy się
z dwiema jeszcze innemi, jako to: z konstrukcją na_ kozły i na slegi. ____.
492. Przy k o rysi r p cji na sochę w najprostszym wypadku socha by- Rys. autor,
wa jedna i stoi pośrodku
budynku: pospoliciej jednak bywa ich więcej i są ustawione w rząd. Słupy te mogą być na górnym końcu rozwidlone albo zaciosanę w czop. Leży na nich pozioma belka ślemię (obacz. $ 484). Ślemię stanowi grzbiet dachu i może być porównane do kości pacierzowej, do której przymocowane są z obu boków nakształt prostych żeber klucze, t. j. żerdzie, podtrzymujące dach (ob. fig. 427 i 430).
Właściwie, zależnie od' Tćgo czy sochy znajdują się wewnątrz budynku opodal ścian (jak na fig. 427 i 430), czy też stoją tuż obok ścian szczytowych (fig. 431), albo nawet w tych ścianach, należałoby wyróżnić dwie odmiany konstrukcyjne i mówić o sochach vv_e-wnętrznych oraz o szczytowych. Takie rozróżnianie mogłoby być ważne, nie mamjr bowiem pewności czy obie odmiany (dziś i konstrukcyjnie i terytorjalnie ze sobą poczęśei zmieszane) nie mają zupełnie różnego początku. Sochy wewnętrzne, podtrzymujące pospolicie