Image (42)
588 OWEN GREENE
Ramka 20.7 Kluczowe koncepcje związane z międzynarodową ochroną środowiska naturalnego
Formułowanie agendy (agenda formation): proces, w którym problem zostaje rozpoznany, pojawia się on jako kwestia polityczna, jest formułowany w celu rozważenia go i debaty nad nim w ramach odpowiednich wspólnot politycznych oraz wzrasta jego ranga w hierarchii zagadnień międzynarodowych, tak że osiąga poziom, na którym rozpoczynają się negocjacje i proces decyzyjny.
Globalne zasoby wspólne {globai commons): surowce/dobra dostępne dla wspólnoty międzynarodowej, niepodlegające jurysdykcji żadnego z państw, np.: oceany, atmosfera, dno podmorskie, Antarktyka.
Instytucje międzynarodowe {International institutions): zestaw międzynarodowo uzgodnionych zasad, norm, reguł, wspólnych definicji, organizacji oraz procedur decyzyjnych i konsultacyjnych, które decydują o działaniach na określonym obszarze, rządząc nimi lub je kształtując.
Konwencja ramowa (framework convention): konwencja międzynarodowa tworząca zasady, normy, cele, organizacje, oraz procedury konsultacyjne, decyzyjne i przeglądowe, mające na uwadze elastyczne powtarzalne przeglądy lub rozwijanie zasad bądź zobowiązań.
Nadmierna eksploatacja {over-exploitation): niedająca się zrównoważyć eksploatacja danego zasobu.
Reżim ochrony środowiska/środowiskowy (envirónmental reg/me): reżim międzynarodowy dotyczący problemów ekologicznych.
Tragedia wspólnych zasobów (tragedy of the commons): nadmierna eksploatacja zasobów, do których dostęp jest nieograniczony, prowadzona przez użytkowników „racjonalnie" realizujących swoje własne interesy.
Transnarodowy/ponadnarodowy [transnationai): przecinający granice państw, łączący sferę międzynarodową i wewnątrzpaństwową; procesem transnarodowym będzie np. proces bez udziału państw, który odbywa się ponad granicami narodowymi.
Wdrażanie/implementacja {implementation): realizacja przyjętych decyzji lub polityk.
Wspólnoty epistemiczne {epistemic communities): oparte na wiedzy, transnarodowe społeczności ekspertów, którzy podzielają pewien sposób rozumienia kwestii bądź problemu tub mają wspólne preferencje co do politycznej na nie odpowiedzi.
Zarządzanie zbiorowe {cotiective governance): niehierarchiczne (w tym sensie, że pozbawione centralnej siły wymuszającej) systemy zarządzania.
Zrównoważony rozwój (sustainable development): rozwój społeczny i ekonomiczny, który wychodzi naprzeciw potrzebom teraźniejszości, nie stanowiąc zagrożenia dla potrzeb przyszłych pokoleń; programy, które utrzymują właściwą równowagę między rozwojem gospodarczym i społecznym a ochroną środowiska naturalnego. W praktyce jest to koncepcja wywołująca wiele kontrowersji, ponieważ grupy różniące się perspektywami politycznymi, ekonomicznymi, społecznymi i środowiskowymi nie zgadzają się ze sobą co do jego dokładnego znaczenia.
ustanowione zasady, dzięki którym globalne reżimy ochrony środowiska naturalnego, takie jak reżim ochrony warstwy ozonowej, mogą ograniczać handel, w bezpośredni sposób wypełniając swe cele bez występowania przeciwko zasadom WTO. Protokół z Montrealu np. zawiera określone postanowienia co do ograniczeń w handlu, zarówno z państwami-stronami, jak i z państwami, które nie przystąpiły do protokołu i nie stosują się do jego postanowień, oraz ograniczenia w handlu dobrami zawierającymi substancje niszczące warstwę ozonową. Jednakże sytuacja staje się znacznie mniej klarowna w wypadku restrykcji handlowych wynikających z troski o środowisko naturalne, które są nakładane jako część narodowych lub regionalnych środków, a więc nie mają szerokiego poparcia w skali globalnej.
Kwestie ochrony środowiska 589
W tym kontekście, napięcia między reżimami handlowymi i środowiskowymi najprawdopodobniej nadal będą źródłem tarć. Na przykład w połowie lat 90. USA wykorzystywały międzynarodowe zasady wolnego handlu do omijania obostrzeń w imporcie tuńczyka, będących odpowiedzią na metody połowu tej ryby zagrażające delfinom. Generalnie jednak wzrasta międzynarodowe zainteresowanie takim projektowaniem reguł i mechanizmów międzynarodowych reżimów ochrony środowiska naturalnego, by działały one zgodnie ze zglobalizowanymi procesami ekonomicznymi i mechanizmami rynkowymi, oraz kształtowaniem międzynarodowych wzorców handlu i inwestycji w zgodzie ze sprzyjającymi środowisku celami. Mechanizmy elastyczności, na które zgodzono się w protokole z Kioto do ramowej konwencji w sprawie zmian klimatu, są tylko jednym ze zjawisk ilustrujących tę tendencję.
Kluczowe tezy
• Na konferencji w Rio uzgodniono trzy nowe konwencje, mające na celu ograniczenie zmian klimatycznych, zachowanie różnorodności biologicznej oraz zwalczanie pustynnienia. Każda z nich weszła wżycie w bardzo szybkim tempie^ jednak efektywne ich urzeczywistnienie okazało się zadaniem długoterminowym.
• Negocjację w sprawie dalszego rozwoju konwencji w sprawie zmian klimatu dowiodły, jak wielkie wyzwania wiążą się Z wypracowaniem wspólnych działań zapobiegających poważnym zmianom
" klimatu, które są wynikiem działalności człowieka, oraz jak bardzo skomplikowane są negocjacje poszczególnych zagadnień związanych z równomiernym rozłożeniem Zobowiązań. Protokół z Kio-
: to, na który Zgodzono się w 1997 noku, ustanowił istotne, prawnie wiążące zobowiązania, jednak w dalszym ciągu pozostało wiele wyzwań.
• Nadal toczą się zażarte dyskusje, co do głównych celów konwencji o różnorodności biologicznej oraz środków prowadzących do ich osiągnięcia.
. * Instytucje utworzone w celu promowania implementacji Agendy 21 stymulowały tworzenie narodowych planów Zrównoważonego rozwoju oraz zapewniły forum, na którym plany te mogą być oceniane, I miejsce, gdzie sieci NGÓs, przedstawiciele rządów i instytucji mogą rozwijać i kształtować zawartość tych programów. Wpływ owych instytucji na ogólne wzorce rozwojowe był niewielki.
• Podstawowym zagadnieniem stały się stosunki między reżimami środowiskowymi a handlowymi.
Podsumowanie
Kwestie środowiska naturalnego jako jedno z głównych źródeł niepokoju i aktywności międzynarodowej wypłynęły na szersze forum w drugiej połowie XX wieku. Wiążą się one z globalizacją na kilka sposobów, Wiele problemów ekologicznych ma charakter międzynarodowy lub globalny, co stymuluje międzynarodowe działania polityczne stanowiące odpowiedź na nie. Inne problemy, choć lokalne w swym wymiarze, są doświadczane na całym świecie. Praktycznie wszystkie problemy środowiskowe są nieuchronnie powiązane z dynamiką zglobalizowanych procesów ekonomii politycznej.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Image (44) 584 OWEN GREENE Ramka 20.6 Protokół z Kioto do ramowej konwencji w sprawie zmian klimatu
Image (45) 582OWEN GREENE Ramka 20.5 Porozumienia w ramach UNCED (Konferencji NZ „Środowisko i
Image 870 CHRIS BROWN Ramka 31.8 Kluczowe koncepcje: „wartości azjatyckie" Gorliwość państw Zac
Image (41) 590 OWEN GREENE Świadomość kwestii związanych ze środowiskiem naturalnym i troska o nie w
Image (43) 586 OWEN GREENE zmodyfikowanych organizmów (geneticalły modified organisms, GMOs). W świe
Image (46) 580 OWEN GREENEKonferencja w Rio i jej rezultaty Jak wcześniej wspomniano, w 1989 roku Zg
Image (47) 578 OWEN GREENE badań, wymianę informacji oraz regularne spotkania w celu sprawdzania ade
Image (48) 576 OWEN GREENERozwój i wprowadzanie reżimu ochrony warstwy ozonowej Protokół z Montrealu
Image (49) 574 OWEN GREENE danego problemu ekologicznego. Sposoby działania, rozważania i oceniania
Image (50) 572 OWEN GREENE gali współpracę międzynarodową jako najkorzystniejszą bądź najbardziej pr
Image (51) 570 OWEN GREENE rządzania (governance) w celu zapobieżenia niezrównoważonym lub destrukty
Image (52) 568 OWEN GREENE I‘ujęcie „tragedii wspólnych zasobów” może być wyjaśnione na teoretycznym
Image (54) 64 OWEN GREENE wi^ks/.ymi, państw, a przez dostęp do mediów, a także dzięki odpowiednim e
Image (57) b58 OWEN GREENEWprowadzenie: międzynarodowe kwestie ochrony środowiska Na początku XXI wi
Image (7) 58 CHRIS BROWN Ramka 31,3 Kluczowe koncepcje: rodzaje praw Najczęściej stosowana kategoryz
20>.o., Wykonawca - Konsorcjum w składzie: LEMITOR Ochrona Środowiska Sp. z o.o., GEOMATIC SOFTWA
Image (22) 694 NICHOLAS J. WHEELER, ALEX 3. BELLAMY Ramka 25.3 Streszczenie kluczowych koncepcji teo
Image (58) Kwestie ochrony środowiska Owen Greene Wprowadzenie: międzynarodowe kwestie ochrony
Image (42) Test i fk*ó stawa wyceny aktywów 1 zobowiązań ńnans<wvych w momencie kb yąaowi-drenie
więcej podobnych podstron