Teoria komunikowania masowego - Denis McQuail - iLibrary Reader

m u?

a

3

s³ &

Spis treści -Teoria komunikowania... o

O Przedmowa do polskiego

wydania (Tomasz Goban-K/as) (15)

O Przedmowa do piątego wydania Teorii komunikowania masowego (19)

0 CZĘŚĆ I ZAGADNIENIA WSTĘPNE (22)

0 Rozdział lWprowadzenie (22)

£3 1.1. Przedmiot naszego badania (23)

S 1.2. Struktura książki (24)

a 1.3. Problemy i zagadnienia komunikowania masowego (26)

a i.4. Orientacje badawcze (29)

a i.5. Jak korzystać z książki (30)

a i.6. Ograniczenia zakresu i perspektywy (30)

a i.7. Różne rodzaje teorii (33)

a 1*8. Nauka o

komunikowaniu a badanie komunikowania masowego (35)

a 1.9. Konkurencyjne tradycje analizy: strukturalis tyczna, behawioralna i kulturowa (39)

£3 Literatura uzupełniająca (40)

0 Rozdział 2 Narodziny mediów

masowych (42)

a 2.1. Od początku do mediów masowych (43)

£3 2.2. Media drukowane -książka i bib Ho teka (44)

© □ 2.3. Media drukowane -gazeta (47)

£3 2.4. Inne media drukowane (50)

a 2.5. Tilm jako medium

Itelix iLibrary Reader

Limit wydruku: 10    Strona 51 /575    a o o

-Następna strona

l> M<<Juail. Tmru> inmtmikowtfiM mastmtgo. Wyjawi 2007 ISBN ‘ł7X-KS-OI-ISIJ3-M₁ C by WN PWN 2007

2.5. Film jako medium masowe 51

2.5. Film jako medium masowe

Film narodził się pod koniec: wieku XIX jako nowinka techniczna, jednak to, co oferował, nie było szczególnie nowatorskie tak co do treści, jak i funkcji. Film przenosił do nowych środków prezentacji i rozpowszechniania starą tradycję rozrywki, oferując opowieści, pokazy, muzykę, dramat, humor i sztuczki techniczne na poziomie popularnym. Niemal od razu stał się on również medium masowym z prawdziwego zdarzenia, w tym sensie, że dość szybko docierał do bardzo dużych grup populacji, nawet w obszarach wiejskich. Jako medium masowe film stanowił po części reakcję na „odkrycie” czasu wolnego - czasu nie spędzanego na pracy - oraz na potrzebę dostępnych cenowo i (z zasady) godnych szacunku sposobów wspólnego spędzania wolnego czasu przez całe rodziny. W ten właśnie sposób film udostępnił klasie pracującej część dóbr kulturalnych, którymi dotąd cieszyły się „wyższe” klasy społeczne. Sądząc z fenomenalnego tempa rozwoju filmu, zaspokajany przezeń ukryty popyt był olbrzymi.

Z wymienionych powyżej czynników formatywnych w tym przypadku największe znaczenie miały nie technologia czy nawet klimat społeczny, ale potrzeby psychiczne jednostek, które film zaspokajał.

Charakterystyka filmu jako „show-biznesu" w nowej formie dla rozszerzającego się rynku to tylko część jego historii. W dziejach filmu wystąpiły trzy inne istotne prądy. Po pierwsze, należy odnotować zastosowanie filmu w propagandzie, zwłaszcza o celach politycznych lub społecznych, wykorzystujące jego szeroki zasięg, pozorny realizm, oddziaływanie emocjonalne i popularność. Dwa pozostałe kierunki w historii filmu to powstanie wielu szkół sztuki filmowej (zob. 1 łuaco 1963) i narodziny ruchu społecznego filmu dokumentalnego. Tc dwie ścieżki rozwoju różniły się od głównego nurtu tym, że przemawiały raczej do mniejszości lub niosły znaczny ładunek realizmu (albo jedno i drugie). Obie łączy z propagandą filmową - acz jest to związek w pewnej mierze przypadkowy - fakt, że obie rozwijały się w czasach kryzysu społecznego.

W wielu popularnych filmach rozrywkowych w dalszym ciągu występują lekko tylko zamaskowane elementy ideologiczne i - pośrednio - propagandowe, nawet w społeczeństwach politycznie „wolnych”. Odzwierciedla to splot wielu czynników: świadomych zabiegów zmierzających od uzyskania kontroli społecznej, bezrefleksyjnego przejęcia wartości populistycznych lub konserwatywnych, infiiltracji rozrywki przez zabiegi marketingowe i PR*, wreszcie dążenia do uzyskania masowego odzewu.

Pomimo dominacji funkcji rozrywkowej w dziejach filmu filmy często wykazywały tendencje dydaktyczne i propagandowe. W porównaniu z innymi mediami film jest niewątpliwie bardziej podatny na ingerencję zewnętrzną i może podlegać większej presji ku konformizmowi ze względu na ryzyko finansowe wiążące się z jego produkcją.

Jako ilustracja tej sytuacji może służyć fakt, że po ataku na World Tracie Center 11 września przedstawiciele rządu Stanów Zjednoczonych starali się spotkać z lidera-

€) &

(Page Down)|

* I*R. skrót od ang. publu relations - polityka kształtowania wizerunku publicznego osób lub instytucji iprzyp. tłum.).

S? Teoria komunikowan...