Top 4
GEOPOLITYKA PO ZAKOŃCZENIU ZIMNEJ WOJNY
polityki. Koniec przcciwstawności ideologicznej może oznaczać początek przcciwstawności pomiędzy cywilizacjami i religiami. Wskazuje na to widoczna obecność w Bośni ochotników islamskich po stronic muzułmanów bośniackich oraz rosyjskich prawosławnych po stronic Serbów.
Rola siły wojskowej, która miała zasadnicze znaczenie w stosunkach międzynarodowych świata dwubiegunowego, nagle uległa osłabieniu, a nawet marginalizacji.
Na miejsce „twardej” geopolityki, opartej na czynnikach geografii fizycznej oraz na wojskowej technologii, wkroczyła geopolityka soft7, która bierze pod uwagę gospodarki, kultury, rcligic. organizacje społeczne i polityczne oraz wpływ środków masowego przekazu na zachowania i decyzje polityczne. To samo dzieje się na polu nauk strategicznych*. Konflikty o niskiej intensywności, cyberwar, netwar oraz sofiwar zajęły miejsce dominujących w święcie dwubiegunowym konfliktów o wysokiej intensywności oraz odstraszania jądrowego’.
Geopolityczne teorie globalizacji i „nowego ładu światowego”
Koniec zimnej wojny pozostawił po sobie tylko jedną potęgę światową: Stany Zjednoczone, które jako jedyne posiadają zdolności wojskowe, ekonomiczne, technologiczne i instytucjonalne konieczne do pełnienia funkcji regulatora równowagi międzynarodowej, nawet jeśli nie samodzielnie, to korzystając z całej plejady instytucji międzynarodowych (ONZ, WTO, MFW), regionalnych (NATO, NAFTA. APEC) oraz dwustronnych (porozumienia z Japonią i Rosją). Utraciły one natomiast swoją absolutną przewagę na polu gospodarczym i finanso-interessi confessionati, .»Rjvisia di Stodi Polilici Internationa li", kwiecień-czerwicc I993.S. 163-181.
’ Joseph S. Nyc. So/t Power. „Forcign Policy", jesień 1990, s. 153-171.
* Lawrencc Friedman, Strategie StuJies and Mew Europę, 11SS, Adelphi Paper nr 284, s. 15-27, szczególnie s. 23-24; oraz Cnrlo Jean. Ripenutre la Ucurezut nell eld dei naziortalismi. „Limes", 1993, nr 1-2, s. 283-294.
■* Ferranle Picrantoni, Le Forze Armatę nel futuro, „Informazioni dclla Di fosa", 1994, nr 3,s. 34-50.
wym, którą utrzymywały od końca FI wojny światowej. Ich pozycja ekonomiczna jest dzisiaj zagrożona przez Japonię, Europę oraz cztery „tygrysy” Azji Południowo-Wschodniej. Pozostaje im przewaga wojskowa, jednak Stany Zjednoczone są coraz mniej chętne do odgrywania roli światowego policjanta w imię abstrakcyjnych zasad generalnych i ograniczają swoje interwencje do obrony własnych interesów narodowych. Pełnienie takiej funkcji mogło być możliwe w przeszłości, gdyby USA sprzymierzyły się z ZSRR, tworząc w ten sposób rodzaj „duopolu” imperialnego. Okazja ku temu nadarzyła się jednorazowo w 1990 r. - kiedy to ZSRR wydawał się jeszcze na tyle silny i zjednoczony - by móc wywierać potencjalny nacisk na Japonię, Chiny i Europę, czyniąc niezbędnymi dla nich gwarancje amerykańskie i słono opłacone uznanie przywództwa Waszyngtonu, jak to miało miejsce podczas wojny w Zatoce Perskiej.
Jednak fragmentacja ZSRR przekształciła jego niezmierzoną jedność terytorialną z czynnika ładu w czynnik chaosu. Wytworzyła ona w istocie próżnię potęgi zarówno na zachodzie dawnego obszaru sowieckiego, od państw bałtyckich po Mołdawię, jak i na jego południu, od Kaukazu po Azję Środkową, otwierając drogę próbom tworzenia własnych stref wpływów przez państwa sąsiedzkie.
Wydaje się jednak, że Stany Zjednoczone nie zrezygnowały całkowicie z idei „duopolu” z Rosją. Tłumaczy to priorytetowe znaczenie. które przyznały USA wspieraniu i stabilności Moskwy: jest to polityka Russia-first, której najgorętszym zwolennikiem był zastępca Sekretarza Stanu w administracji Clintona - Strobę Talbott, a najza-cieklcjszym przeciwnikiem - Henry Kissinger. Taka polityka jest uzasadniona nie tyle troską i niepokojem o losy ogromnego arsenału nuklearnego, odziedziczonego przez Rosję po ZSRR, ile długoterminową wizją światowego ładu politycznego. W jego ramach, G-7 przekształciłoby się w G-8, przejmując część funkcji Rady Bezpieczeństwa ONZ, wykluczając tym samym Chiny z rządzenia światem. To skłoniło Waszyngton do pragmatycznego poparcia dla działania łamiącego zasady demokratyczne, jakim było ostrzeliwanie parlamentu w Moskwie w październiku 1993 r., oraz do nicpowstTzymywania prób Moskwy
251
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Top 3 GEOPOLITYKA PO ZAKOŃCZENIU ZIMNEJ WOJNY Koniec historii czy też. zderzenie cywilizacji? Franci
Top 2 GEOPOLITYKA PO ZAKOŃCZENIU ZIMNEJ WOJNY Gospodarczej racjonalności takiego podejścia typu ideo
Top GEOPOLITYKA PO ZAKOŃCZENIU ZIMNEJ WOJNY ponownego objęcia kontroli nad przestrzenią gcostrategic
Top 1 GEOPOLITYKA PO ZAKOŃCZENIU ZiMNEi WOJNY Geopolitycma teorie gtoboliiecji i ..nowego >odu
4. Transformacja NATO po zakończeniu zimnej wojny - 10.12.2015 (E. Matyjanka, A. Komada, D. Paszkows
Po zakończeniu zimnej wojny i warunkach coraz większych współzależności międzynarodowych zagrożenia
Podziemie polityczne- powstało krótko po zakończeniu II wojny światowej. Wolność i Niezawisłość
skanuj0007 (474) oooLIBERALIZM INSTYTUCJONALNY o po zakończeniu zimne] wojny instytuąe odegrały w Eu
skanuj0007 (474) oooLIBERALIZM INSTYTUCJONALNY o po zakończeniu zimne] wojny instytuąe odegrały w Eu
98 98 STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE implikacje zakończenia zimnej wojny dla ładu międzynarodowego, odszedł
NOWE TENDENCJE EWOLUCJI LĄDU MIĘDZYNARODOWEGO W REGIONIE W wyniku zakończenia zimnej wojny sytuacja
skanowanie0002 M8__ __ I (IwiikI I liilO.tik Zakończenie zi
Powstanie szkoły i pierwsze lata jej istnienia 1945-1952 Po zakończeniu II wojny światowej w Polsce
Uznawaną za klasyczną definicję cyklu koniunkturalnego zaprezentowali tuż po zakończeniu II Wojny
str14 (11) KIERUNKI ROZWOJU ŚRODKÓW RAŻENIA OKRĘTÓW PODWODNYCH Po zakończeniu drugiej wojny światowe
Iwona Pietkiewicz Pierwsze dziesięciolecie po zakończeniu II wojny światowej to ogromne wpływy Związ
więcej podobnych podstron