Top

GEOPOLITYKA PO ZAKOŃCZENIU ZIMNEJ WOJNY

ponownego objęcia kontroli nad przestrzenią gcostrategiczną byłego ZSRR poprzez zgodę na wprowadzenie w życie rosyjskiej doktryny peace keeping'⁰.

Drugą możliwością dla stworzenia takiego ładu światowego jest dla Stanów Zjednoczonych próba ich funkcjonowania na zasadzie „pań-stwa-katalizatora” na poziomie światowym, to znaczy państwa, które jest w stanic integrować wykorzystywanie zasobów polityczno-wojskowych innych państw ze swoimi, działając jako dominujący element w koalicjach /. innymi państwami, w instytucjach międzynarodowych i transnarodowych oraz w wielkich przedsiębiorstwach prywatnych".

Taka sytuacja miała miejsce podczas wojny w Zatoce Perskiej, lecz posiada znikomą szansę powtórzenia się zarówno z powodu osłabienia prestiżu i wiarygodności Stanów Zjednoczonych, jak i z powodu coraz słabszego poparcia dla uznania interwencji zachodnich, jako zgodnych z zasadami i regułami społeczności międzynarodowej*. Opinia publiczna w Trzecim Święcie oskarża generalnie Zachód, a w szczególności USA, o posługiwanie się podwójną miarą i o działanie nic na bazie podstawowych wartości, odnoszących się do wszystkich, lecz na rzecz ich interesów narodowych oraz o kierowanie się zasadami, takimi jak głoszenie demokracji i poszanowanie praw człowieka, które nie służą niczemu innemu jak utrzymaniu ich władzy'*' i które przy-

¹⁰ Cailo Jean, Le nuove dottrine mililari degli Siali Unili e delta Russia a eon-fronio, „Informazjoni dclla Difesa”, 1994, nr 3. s. 12-20.

" Mkhacl Lind. The Catalytic State, „The National Interest"', wiosna 1992, s. 3-12, szczególnie s. 3-4.

• Teza autora może wydawać się nieaktualni w związku z tegoroczną (2003) wojną ^w Iraku- W rzeczywistości jednak potwierdza się ona, gdyż działania zbrojne podjęte pracz USA spotkały się z szeroką krytyką międzynarodową zarówno pośród państw Trzeciego Świata, jak i Rosji. Chin oraz części państw zachodnich, co uniemożliwiało zarówno uzyskanie na nie zgody Rady Bezpieczeństwa, jak i sformowanie równic wielonarodowej koalicji, jak to miało miejsce w 1991 r. Natomiast amerykańska próba interpretacji akcji zbrojnej jako realizacji rezolucji nr 1441 Rady Bezpieczeństwa z listopada 2002 r. w sprawie rozbrojenia Iraku nie została akceptowana. (Przyp. tłum.)

^,ł Koshore Mahbubani. The West and the Rest. „The National Interest". lato 1992, s. S i nast.

tacza siq tylko wtedy, kiedy są wygodne. Tezy te mają de facio precyzyjne uzasadnienie. Liberalizm, demokracja typu zachodniego oraz poszanowanie praw człowieka, w optyce geopolityki, nie są wartościami uniwersalnymi, lecz ideologiami służącymi dzisiaj panowaniu Zachodu - politycznemu, ekonomicznemu i kulturowemu - nad resztą świata.

Kryzys hegemonii amerykańskiej w świecie jest spowodowany również faktem, że „imperialny" pokój jest wyobrażalny tylko wtedy, kiedy umiejscawia się we względnie wąskich ramach¹³, natomiast kiedy rozciąga się na cały świat - staje się nieprawdopodobny, szczególnie w przypadku takiego państwa, jak Stany Zjednoczone, w którym są bardzo silne jeszcze dzisiaj tendencje izolacjonistycznc. Rada Bezpieczeństwa ONZ nic może zastąpić Stanów Zjednoczonych, ponieważ jest ona w istocie oligarchicznym klubem zwycięskich potęg z czasów 11 wojny światowej, którego działania zależne są od poziomu ich zgodności z interesami amerykańskimi. Jeśli poziom ten obniża się. Rada Bezpieczeństwa zostaje ubezwłasnowolniona¹⁴. Z tej samej przyczyny jest trudna do zreformowania. Rzeczywiście, gdyby stała się ona bardziej reprezentatywna, odnowiłyby się konflikty wewnętrzne, które w czasach krzyżujących się przypadków użycia prawa weta zimnej wojny blokowały jej funkcjonowanie. Państwa takie jak Indie, Indonezja i Brazylia wniosłyby bowiem na forum Rady Bezpieczeństwa konflikty regionalne, w które są zaangażowane, podczas gdy powiększenie jej o Niemcy i Japonię, zgodnie z kryteriami czysto ekonomicznymi, doprowadziłoby do dalszego spadku prestiżu ONZ w oczach Trzeciego Świata¹⁵.

Z drugiej strony, nie należy oczekiwać zbyt wiele od możliwości systemów bezpieczeństwa zbiorowego. Bezpieczeństwo jest dobrem

¹¹ Antonio Gambino, Im Jine della nucrra fredda ed d nuovo ordine mundiale, „II Mulino”, 1993, nr 3, s. 607-615, szczególnie s. 610-611.

¹⁴ Ibidem, s. 614.

¹¹ Scrgio Romano, Pacsaggio eon rovine. l.e islilusinni intemazionali dopo U 1939. „II Mulino”. 1993. nr 4. s. 703-710, szczególnie s. 709.

253

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Top 2 GEOPOLITYKA PO ZAKOŃCZENIU ZIMNEJ WOJNY Gospodarczej racjonalności takiego podejścia typu ideo
Top 3 GEOPOLITYKA PO ZAKOŃCZENIU ZIMNEJ WOJNY Koniec historii czy też. zderzenie cywilizacji? Franci
Top 4 GEOPOLITYKA PO ZAKOŃCZENIU ZIMNEJ WOJNY polityki. Koniec przcciwstawności ideologicznej może o
Top 1 GEOPOLITYKA PO ZAKOŃCZENIU ZiMNEi WOJNY Geopolitycma teorie gtoboliiecji i ..nowego >odu
4. Transformacja NATO po zakończeniu zimnej wojny - 10.12.2015 (E. Matyjanka, A. Komada, D. Paszkows
Po zakończeniu zimnej wojny i warunkach coraz większych współzależności międzynarodowych zagrożenia
skanuj0007 (474) oooLIBERALIZM INSTYTUCJONALNY o po zakończeniu zimne] wojny instytuąe odegrały w Eu
skanuj0007 (474) oooLIBERALIZM INSTYTUCJONALNY o po zakończeniu zimne] wojny instytuąe odegrały w Eu
98 98 STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE implikacje zakończenia zimnej wojny dla ładu międzynarodowego, odszedł
Podziemie polityczne- powstało krótko po zakończeniu II wojny światowej. Wolność i Niezawisłość
NOWE TENDENCJE EWOLUCJI LĄDU MIĘDZYNARODOWEGO W REGIONIE W wyniku zakończenia zimnej wojny sytuacja
skanowanie0002 M8__    __    I (IwiikI I liilO.tik Zakończenie zi
Powstanie szkoły i pierwsze lata jej istnienia 1945-1952 Po zakończeniu II wojny światowej w Polsce
Uznawaną za klasyczną definicję cyklu koniunkturalnego zaprezentowali tuż po zakończeniu II Wojny
str14 (11) KIERUNKI ROZWOJU ŚRODKÓW RAŻENIA OKRĘTÓW PODWODNYCH Po zakończeniu drugiej wojny światowe
Iwona Pietkiewicz Pierwsze dziesięciolecie po zakończeniu II wojny światowej to ogromne wpływy Związ

więcej podobnych podstron