skanuj0002 (84)

— 42 —

ZARYS DZIEJÓW TURYSTYKI

około 1600 roku p.n.e. Na Bliskim Wschodzie powstawały często ufortyfikowane gospody dla kupców i ich karawan, były to karawanseraje. W kontekście współcześnie rozumianej turystyki za prekursorów ruchu turystycznego można uznać starożytnych Greków, którzy stopniowo rozwijali swą kulturę od 1500 roku p.n.e. W ich kulturze pojawiły się wyjazdy na wielkie przedstawienia, do licznych wspaniałych amfiteatrów. Do czasów współczesnych zachowało się wiele z nich. Przykładem jednego z najwspanialszych jest obiekt w Epidauros. Wyjątkowym i spektakularnym celem podróży Greków były wyjazdy na igrzyska olimpijskie, które od 776 roku p.n.e. rozgrywano co cztery lata w Olimpii na Peloponezie. W związku ze wzrostem] liczby podróży budowano przydrożne zajazdy, które umożliwiały przenocowanie i oferowały wyżywienie. W starożytnej Grecji zmienił się stosunek ludności miejscowej do podróżnych. Dotąd traktowano ich zwykle jako wrogów („hostis” - wróg). Zeus traktowany był jako opiekun podróżnych „Zeus Xenios” - gościnny, zatem i podróżnych traktowano z otwartością, gościnnie, pojawiło się pojęcie „hospes” - gość (Przecławski, 1996). Kolejnym etapem w rozwoju turystyki była rozbudowa infrastruktury i możliwości przemieszczania się w świecie Imperium Rzymskiego. Budowano jeszcze bardziej udoskonalone zajazdy, tzw. „staciones”, w których można było także zmienić konie i uzyskać potrzebne do podróży informacje. Zarówno w Grecji, jak i Rzymie charakterystyczne były wyjazdy wypoczynkowe, głównie do miejscowości nadmorskich oraz do funkcjonujących już w starożytności uzdrowisk, których renoma utrzymała się do czasów współczesnych. Do najbardziej znanych ośrodków Imperium Rzymskiego należą: Bath (Wielka Brytania), Baden Baden (Niemcy), Vichy (Francja), Baie Herculane (Rumunia), Spa (Belgia) i wiele innych. Znaczącą rolę w antycznym świecie odgrywały podróże pielgrzymkowe, np. do Delf, które nazywane były pępkiem starożytnego świata. Dużym powodzeniem cieszyły się liczne świątynie w wielu znaczących ośrodkach ówczesnego świata. Kolejnym ważnym celem wyjazdów były misje polityczne, które stały się charakterystyczne dla każdej epoki, jednak w obliczu rozwijającego się ruchu osobowego w innych celach stopniowo traciły na znaczeniu. Jak wcześniej wspomniano, uczęszczane były także szlaki handlowe, podróżowano głównie drogą morską w obrębie basenu Morza Śródziemnego. Od 200 roku p.n.e. do ok. 1500 roku szczególnie znany był Jedwabny Szlak. Znad Bałtyku nad Morze Śródziemne prowadził na początku naszej ery Szlak Bursztynowy. Obydwa są obecnie jednymi z najbardziej znanych szlaków kulturowych na świecie.

Źródła historyczne odnotowują podróże w różnych zakątkach świata. Mieszkańcy Indii podróżowali od III tysiąclecia p.n.e., o podróżach Chińczyków mówi się już od XVIII w. p.n.e., a Japończyków od VII w. p.n.e. Japończycy prawdopodobnie jako pierwsi dotarli do wybrzeży Kalifornii w Ameryce Północnej. O fakcie tym mogą świadczyć szczątki ich łodzi znalezione na wybrzeżu (Długosz, 2001).

Epoka starożytnego świata została zakończona wraz z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego w 476 roku.

Średniowiecze (okres uniwersytecki)

Najbardziej charakterystycznymi celami podróży w średniowieczu były pielgrzymki do miejsc świętych. Wraz z rozwojem nauki i ośrodków uniwersyteckich typowe stawały się podróże wykładowców i studentów. Pierwsze uniwersytety powstawały we Włoszech. Do najważniejszych ośrodków należały: Bolonia (1191), Yicenza (1204), Arezzo (1215), Padwa (1222). Od 1249 r. działają uniwersytety w Anglii, a od 1253 r. w Paryżu (Sorbona). W 1364 roku założono uniwersytet w Krakowie. Jednym z najwybitniejszych podróżników owej epoki był, studiujący również na włoskich uniwersytetach, Mikołaj Kopernik.