skanuj0002 (87)

mm 8 mm

DEFINICJE I PODSTAWOWE POJĘCIA ZWIĄZANE Z TURYSTYKĄ

Turystyka może być rozpatrywana na wielu płaszczyznach. W licznych publikacjach i przez wielu ekspertów uważana jest za jedną z ciągle i dynamicznie rozwijających się dziedzin gospodarki, stanowiących istotny czynnik rozwoju ekonomicznego wielu krajów, regionów i miejscowości. Dzięki swej interdyscyplinarności aktywizuje jednocześnie wiele innych dziedzin gospodarki.

Jak zauważają R. Winiarski i J. Zdebski (2008), w piśmiennictwie od dawna pojawiają się próby sformułowania teorii turystyki, które nie tylko opisywałyby zjawisko, ale też posiadały wartość eksplanacyjną. Winiarski i Zdebski (2008) dokonali przeglądu i analizy najważniejszych światowych teoretycznych koncepcji turystyki. Jedną z nich zaproponował Erie Cohen. Wymienił on osiem najpopularniejszych koncepcji, które ujmują współczesną turystykę jako:

a) skomercjalizowaną gościnność,

b) zdemokratyzowaną podróż,

c) aktywność w czasie wolnym,

d) nowoczesną odmianę tradycji pielgrzymek

e) ekspresję podstawowych treści kulturowych,

f) proces akulturacji,

g) typ stosunków etnicznych,

h) formę neokolonializmu.

Niemiecki socjolog Christoph Henning wymienia następujące „teorie turystyki” (Winiarski, Zdebski, 2008):

1) Teorie ucieczki, które traktują podróż turystyczną jako sposób na oderwanie się (ucieczkę) od codziennych problemów, zmianę środowiska i trybu życia.

2) Teorie wypoczynku, w których turystyka jest formą regeneracji sił fizycznych i psychicznych warunkującą zdrowie i dobre samopoczucie człowieka.

3) Teorie instynktowe, traktujące turystykę jako zachowanie służące wyładowaniu atawistycznych, wrodzonych, pierwotnych popędów takich jak popęd wędrowny czy też eksploracyjny.

4) Teorie konformistyczne, tłumaczące aktywność turystyczną naśladownictwem popularnych wzorów zachowań, uległością wobec obowiązującej mody lub konsumpcją na pokaz.

5) Teorie pielgrzymki, budujące paralele między turystą a pielgrzymem. W myśl tych teorii destynacje turystyczne można porównać do miejsc kultu religijnego, których zwiedzanie jest powinnością (a nawet obowiązkiem) turysty.

6) Teorie wyobrażonych światów, których zwolennicy wskazują na nierealistyczne doświadczenie świata przez turystów. Turyści postrzegają otaczający ich świat przez pryzmat własnych wyobrażeń ukształtowanych przez reklamy biur podróży, filmy podróżnicze i lekturę czasopism turystycznych.

Winiarski i Zdebski (2008) przedstawiają najciekawsze próby sformułowania oryginalnej koncepcji turystyki podejmowane na gruncie nauk humanistycznych. Odzwierciedlają one dążenia badaczy do uchwycenia istoty zjawiska turystyki.

Wymieniają oni następujące koncepcje określające turystykę jako:

a) ucieczkę od codzienności (Enzensberger),

b) podróż w czasie z biletem powrotnym (Spode),

ć) poszukiwanie autentyczności (Darni),

d) poszukiwanie tożsamości (Grabom),