IMG24 (19)

A. MICKIEWICZ

Nie myślcie, aby urząd przez się zły był i nauka przez się zla była; ale je ludzie zepsuli.

Albowiem urząd według Chrystusa był to krzyż, na którym człowiek dobry dawał się przybijać i męczyć dla dobra drugich.

Dlatego namaszczano króle jak kaplany, aby zlać na nich łaskę potrzebną do poświęcenia 'się. A namiestnik Chrystusa nazywał się sługą sług.

A nauka podług Chrystusa miała być słowem Bono, żym, chlebem i zdrojem życia. Powiedział Chrystus: jCzlowiek nie tylko żyje chlebem, ale i słowemj A póki tak było, szanowano urząd i naukę. Ale potem ludzie podli zaczęli oisnąć się do urzędu jako do łoża ciepłego, aby w nim spać, a cenili miesce urzędowania jako karczmę przy drodze wedle dochodów jej.

A ludzie uczeni rozdawali zamiast chleba truciznę, i glos ich stał się jak szum młynów pustych, w których nie było już zboża Wiary; a więc młyny szumią, w a nikt się z nich nie nakarmi.

A Wy staliście się kamieniem probierczym książąt i mędrków świata tego; bo w pielgrzymstwie Waszym aza nie więcej Wam pomagali żebracy niż książęta, a w bitwach Waszych, i więzieniach, i ubóstwie, aza nie więcej Was nakarmił pacierz aniżeli

w. 113 urząd według Chrystusa — Mat. 20, 25—27; Mar. 10, 42—44, a także Mat. 10, 38; 16, 24; Mar. 8, 34; Łuk. 9, 23. w. 116 namaszczano króle — podczas koronacji, w. 118 nazywał się sługą sług — sertius sernorum dci (tac.), od VI w. tytuł papieży rzymskich. w. 120 chlebem i zdrojem życia — Jan 4. 14; 6, 35; 7, 38. w. 121 Człowiek nic tylko żyje chlebem —* Mat. 4, 4; Łuk. 4, 4 w. 133 aza (stpol.) — czy, czyż.

35

nauka Voltaira i Hegla, kitóre są jako trucizna, i nauka Guizota i Cousina, którzy są jako młyny puste

w. 136 nauka Doltaira — Mickiewicz ocenia negatywnie Woltera jako filozofa racjonalistę, a przede wszystkim jako politycz nego zwolennika absolutyzmu oświeconego; Hegla — już podczas pierwszego zetknięcia się z filozofią Hegla, którego kilka wykładów słyszał Mickiewicz w Berlinie w czerwcu 1829, poeta niechętnie odniósł się do filozofa niemieckiego. „Lękam się, abym nie przeszedł na stronę Śniadeckiego, tak mię nudzą hegliści" — pisał wówczas do Fr. Malewskiego. Negatywny stosunek do heglizmu zachował do końca życia. Przyczyną były religijne przekonania poety, właściwa mu niechęć do abstrakcyjnego myślenia, a także krytyczna ocena postawy politycznej Hegla jako zwolennika monarchii pruskiej. Wskazuje na to sąd o Heglu w Literaturze słowiańskiej: „...według tego filozofa ludzkość nie miała już nic więcej do czynienia, jak używać szczęśliwego bytu, który osiągnęła w doskonałych formach królestwa francuskiego, cesarstwa rosyjskiego i cesarstwa austriackiego, których wszelako wzorem i typem była monarchia pruska" (kurs III wykład XXI). w. 137 Guizota — Franęois Guizot (1787—1874), znakomity historyk francuski. W czasach Restauracji jeden z czołowych przedstawicieli opozycyjnej partii doktrynerów, po rewolucji lipcowej był przez kilka miesięcy ministrem w rządzie Ludwika Filipa, działając jako zdecydowany przeciwnik swobód demokratycznych. W parlamencie bronił stanowiska rządu w sprawie polskiej, zwalczając ideę pomocy dla powstania listopadowego (w styczniu i we wrześniu 1831). Poparł również projekt prawa o cudzoziemcach z 9 kwietnia 1832 r. (por. Wstęp s. V).

Cousina — Victor Cousin (1792—1867), znany francuski filozof. Byl założycielem tzw. szkoły eklektycznej, rozwijającej się pod wpływem idealistycznej filozofii niemieckiej. Był też jednym z pierwszych propagatorów heglizmu we Francji. W ostatnich latach Restauracji wyzyskał katedrę w Sorbonie dla manifestowania idei opozycyjnych. Po rewolucji lipcowej doszedł do licznych godności i wysokich stanowisk w szkolnictwie. Jako polityk i uczony popierał rząd Ludwika Filipa. Podobnie jak inne z wymienionych tu przez Mickiewicza na-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
60630 IMG26 (19) i.S A MICKIEWICZ a których on nazywa na jwinniejszymi, ci są najszanowniejsi; a kt
IMG24 NOWOŻYTNOŚĆ ttowożytnośc jest epoką w dziejach Europy znajdującą się między średniowieczom ko
37520 IMG 71 (4) biegunem „nic nie znaczących” subiektywnych procesów, staje się Jaźnią poprzez wejś
tn IMG24 •    Wszystkie mięśnie wyrazowe twarzy unerwione są przez
33025 IMG24 Czynniki oddziaływujące na wnikanie i transport herbicydów przez korzenie: dojrzałość k
84758 Obraz!4 (9) O potifjl iwlwnej I miiUyinunlulnol 300 nie poetyckie, aby mogło wznieść się <U
82524 skanuj0011 (129) WIĄZANIE JONOWE W kryształach jonowych nie możliwości, aby elektrony poruszał
IMG 71 (4) biegunem „nic nie znaczących” subiektywnych procesów, staje się Jaźnią poprzez wejście wr
37520 IMG 71 (4) biegunem „nic nie znaczących” subiektywnych procesów, staje się Jaźnią poprzez wejś
Recenzje 197 Książka ta wychodzi nie tylko naprzeciw wyzwaniom reformującej się polskiej szkoły, ale

więcej podobnych podstron