IMG 33
r
i przy którym współpracowali również Peter L. Berger i Helmut Wagner, prowadził na początku lat pięćdziesiątych badania terenowe we wspólnotach kościelnych w RFN1 2. Książkę poprzedziła szeroko cytowana recenzja zbiorcza3, w której Luckmann ostro skrytykował ówczesną „socjologię religii na zlecenie”. Recenzja ta zyskała niezwykle szeroką, jak na ten gatunek, recepcję: co więcej, została wręcz uznana za „cezurę” niemieckojęzycznej socjologii religii. Początek i punkt wyjścia tomu stanowi ostrą krytykę „nowszej socjologii religii”4. Literatura krytykowana w Imisible Religion jest z pewnością przestarzała3. Aczkolwiek przegląd ówczesnej „nowszej socjologii religii” stanowić może raczej przedmiot zainteresować historyków, to jednak niektóre punkty krytyki pozostają słuszne jeszcze w odniesieniu do wielu badań, przeprowadzanych obecnie. Ważniejszy jest jednak teoretyczny koncept Niewidzialnej religii i jego konsekwencje dla socjologii religii.
Choć już we freiburskim tomiku Luckmann naszkicował zarysy swojej koncepcji, to dopiero w następnym okresie znalazła ona — przede wszystkim w efekcie współpracy z Peterem L. Bergerem — bardziej wyraziste ujęcie. Jeszcze w tym samym roku (1963) obaj wykorzystali perspektywę socjologii wiedzy dla socjologii religii (od jej funkcjonalnego nastawienia odstąpi później nie Luckmann, lecz Berger). Współpraca obu socjologów uwieńczona zostanie — po następnym, noszącym wyraźne piętno Gehlena, wspólnym artykule z dziedziny socjologii religii5 — przez ich Social Construction of
Reality (1966). Dzieło to, stanowiące „teorię socjologii wiedzy”, dało na poziomie międzynarodowym początki szkole i wkrótce już awansowało do miana „klasyki socjologii wiedzy”. Przy tym jednak oddziałało ono również na prace obu autorów w obszarze socjologii religii. W następnym roku (1967) Berger opublikował mianowicie książkę, którą nazwać by można jego głównym dziełem z dziedziny socjologii religii: The Sacred Canopy. Elements of a Sociological Theory of Religion ? I w tym samym roku ukazała się w Nowym Jorku u MacMillana The lnvisible Religion Luckmanna. Obydwaj spróbowali uczynić fenomenologiczne założenia socjologii wiedzy owocnymi dla socjologii religii, a z próby tej wyniknęły długofalowe konsekwencje nie tylko dla teorii i praktyki badawczej socjologii religii6 7.
Powodu, dla którego zostanie tu oto zaprezentowane niemieckie tłumaczenie amerykańskiego wydania, nie dostarcza bynajmniej jego szczególne wyrafinowanie stylistyczne8. Baczono raczej na to, by nie zatrzeć charakterystycznych cech oryginalnego tekstu. Tłumaczenie wersji amerykańskiej znajduje swe uzasadnienie w tym, że — co niemiecka recepcja wielokrotnie przeoczała — w niektórych ważnych punktach odbiega ona od starszego niemieckiego tekstu. Zawiera ona dwa dodatkowe rozdziały, w których, po pierwsze, zaakcentowana została funkcjonalistyczna koncepcja religii, a po drugie, zaprezentowane zostały treści nowej społecznej formy religii9. Ponadto do amerykańskiej wersji weszły ważne idee, noszące piętno „społecznej konstrukcji rzeczywistości”. Tu po raz pierwszy daje się rozpoznać koncepcja religii, która, jak Luckmann sam zamierzył, sprowadzić miała
9
Por. Th. Luckmann, Vier protestantisclie Kirchengemeinden. Beiichl ttber eine \ergleichende Uniersuchung, w: D. Goldschmidt. F. Greiner, H. Schelsky (red.), Soziologie der Kirchengemeinde, Stuttgart 1960.
Th. Luckmann. Neuere Schriften zur Religionssoziologie (recenzja zbiorc/.a), w: KZfSS 12 (1960), str. 315 i nasL Por. K.-F. Daiber, Einleitung, w: tenże i Th. Luckmann (red.), 1983, 14.
Por. M. Marty, Review ofThe Imisible Religion by Th. Luckmann, Christian Security 84 (marzec 1967), 346; Th. F. Hoult, Review ofThe Invisible Religion by Th. Luckmann, Social Forces 46 (1967), 302 i n.
Recenzje w: Frankfurter Hefien XIX/7 (1964), KólnerZeitschrift fur Soziologie und Sozialpsychologie 2 (1964), Revue des Sciences Philosophiques et Theologiques 49 (1965) itd. Por. E. Rosanna i C. Sartori (1973).
P. L. Berger i Th. Luckmann, Secularisation and Pluralism, w: IJRS 2 (1966).
New York/Garden City 1967; ang.: The Social Reality of Religion, London 1969; niem.: Zur Dialektik von Religion und Gesellschaft. Frankfurt 1973.
K. Dobbelaere, C/SR, An Alle mat ive Approach to Sociology of Religion in Europę: ACSS and CISR Compared, w: Sociological Analysis 1989, 50:4, 377-387.
Na konto tłumacza zaliczyć można fakt, iż praca ta była dla niego zajęciem ubocznym i wykonana została bez żadnej finansowej gratyfikacji. Podziękowania za udzielone wsparcie należą się Heidi Hoyermann, Susan Wach i — całkowicie bezinteresownej — Beatrice Rehmann.
Wersja angielska zawiera osobny rozdział, poświęcony antropologicznej funkcji religii; dołączony został nowy rozdział, poruszający nowoczesną problematykę religijną.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
43435 skanuj0081 (33) Przy wymaganych dużych wciskach stosuje się połączenia kombinowane, polegające
76011 IMG33 (3) w ---—•— o teorię i zdania logiczne (...) cały zestaw nowych działań nat, się na te
IMG 87 • Przy stabilnym obrazie w trybach AUTO i NORM zmienić źródło wyzwalania na
IMG 09 rzu na początku lat 90. (np. zachęcanie do inwestycji), a na inne trzeba kłaść nacisk teraz (
CCF20111010 003 Określenia szerokiego (rozległego)33 bezpieczeństwa narodowego powstawały już na poc
również zauważyć po upadku bloku komunistycznego na przełomie lat osiemdziesiątych i
DSC07365 serowarów. Kolejnymi projektami, które również mają znaczenie krajobrazowe, są prowadzone n
IMG 1. Pisownia wyrazów z „ó" i „u". Uzupełnij zagubione litery „u": dopisz je na po
IMG 1. Pisownia wyrazów z „ó" i „u". Uzupełnij zagubione litery „u": dopisz je na po
IMG93 III: Struktura sztuki bywały one redukowane jedynie do funkcji dokumentówn. W początkach lat
więcej podobnych podstron