P1130711 resize

110

Oddziaływaniom wietcżowsko-madziarowskim można by także przypisać pojawienie się na Śląsku pochówków popielnicowych (W. Szmukicr 1977). Wydaje się, że w związku z sygnalizowanymi coraz częściej w kulturze unietyckiej elementami madziarowsko-wieteżowskimi, a także występowaniem niektórych późnych (importowanych) wyrobów metalowych, zajdzie wkrótce potrzeba i możliwość wyodrębnienia u nas, podobnie jak w Czechach, jej VI fazy chronologicznej.

Dalszych studiów wymaga przedstawiający się jeszcze niejasno proces zaniku kultury unietyckiej w Polsce, który na naszym terenie mógł przebiegać nieco inaczej niż na południe i zachód od Sudetów. Pewne światło w tym względzie mogą rzucić badania nad materiałami typu Bruszczewo, woj. poznańskie, wykazującymi m. in. pewne wpływy kultury trzcinieckiej (Z. Pieczyński 1975).

Na podstawie chronologii opracowanej dla obszaru Czech i Moraw (a także w powiązaniu z datowaniem przy pomocy 04 kultury mierzanowickiej) można przyjąć, że cały rozwój kultury unietyckiej w Polsce przebiegał w czasie między 1850-1500 r. p.n.e., a więc w ciągu całej fazy A, aż do początku fazy BI, wg periodyzacji P. Rcineckego. Ostatecznie zanikła ona z chwilą pojawienia się od zachodu na jej terytorium kultury mogiłowej. co należałoby odnieść na przełom I i II okresu epoki brązu, wg J. Kostrzewskiego.

PROBLEM GRUPY LUBUSKIEJ KULTURY UNIETYCKIEJ, TZW. KULTURA NOWOCEREKWIAŃSKA I ZAGADNIENIE POCZĄTKÓW EPOKI BRĄZU NA OÓRNYM ŚLĄSKU

Na niedużym obszarze między ujściem Nysy do Odry a dolnym biegiem Warty i Obry wyodrębniono grupę kulturową nazwaną swego czasu grobską 1 (J. Kostrzewski 1949, s. 74; A. Knapowska- Mikołajczyków a 1957, s. 110-113) uważaną ostatnio za lokalną, tzw. lubuską grupę kultury unietyckiej (J. Kostrzewski, W. Chmielewski, K. Jażdżewski 1965, s. 127; W. Sarnowska 1969, s. 52-55). Do grupy tej zalicza się u nas cmentarzysko I w Grobi, woj. gorzowskie (K. Kostrzewski 1926, s. 4 n.), oraz w Swarzynicach, woj. zielonogórskie (W. Sarnowska 1969, s. 349-351). Mogą tu także należeć niektóre inne zespoły z tego terenu, jak np. ze zniszczonego grobu w Solnikach, woj. zielonogórskie (W. Sarnowska 1969, s. 348-349, ryc. 159g-i).

Ceramika pochodząca z wymienionych wyżej stanowisk wykazuje między sobą pewne cechy wspólne, różniące je zarazem od typowych naczyń kultury unietyckiej. Formą najbardziej charakterystyczną są niskie amfory o silnie wydętym brzuścu z wąską szyjką rozszerzającą się gwałtownie przy wylewie (tabl. XXXIII: BI, Cl). Zaopatrzone są w jedno małe uszko umieszczone na największej wydętości brzuśca (tabl. XXXIII: BI) lub nieco powyżej. Nawiązują do nich okazy o znacznie szerszej szyjce, czasem pozbawione uszek (tabl. XXXIII: B3, C2). Oba te .typy są zdobione od nasady szyjki aż po załom brzuśca charakterystycznymi nakłuciami rozdzielonymi czasem grupami pionowych-żłobków (tabl. XXXIII: B3, Cl). Dalej należy wymienić płytkie misy w kształcie odcinka kuli z małym uszkiem (poziomo lub pionowo przekłutym) poniżej wylewu, także zdobione nakłuciami (tabl. XXXIII: B2), następnie nieco wyższe misy zbliżone do waz, z wgięciem poniżej brzegu, zaopatrzone w uszko, wreszcie kubki z mniej więcej cylindryczną szyjką rozchyloną przy brzegu, niewiele różniące się od niektórych typowych okazów kultury unietyckiej. Trafiają się jeszcze miniaturowe naczynka beczułkowate lub gruszko-wate (W. Sarnowska, s. 176, ryc. 53j, k). Wszystkie wymienione naczynia, podobnie jak i ceramika z klasycznej lub hipotetycznej schyłkowej fazy kultury unietyckiej, wykonane są bardzo starannie, z gliny o domieszce drobnoziarnistego piasku i wypalane na kolor brunatny (W. Sarnowska 1969, s. 33).

Z obszaru występowania materiałów zaliczonych do grupy lubuskiej pochodzi kilka skarbów oraz luźnych znalezisk wyrobów brązowych, w większości typowych dla kultury unietyckiej. Wydaje się już dziś nie ulegać wątpliwości, że tzw. grupa lubuska wytworzyła się nie wcześniej, jak w klasycznej fazie kultury unietyckiej. a najprawdopodobniej u schyłku jej istnienia. Świadczyć o tym mogą niektóre formy kubków (tabl. XXXIII: C2> wchodzących w skład zespołów grupy lubuskiej, a nawiązujące do ceramiki kultury wieteżowskiej (W. Szmu-I kier 1977). Do późnych (zapewne należących już do przełomu I i II okresu epoki brązu lub z początków okre-1 su II) należą także niektóre wyroby brązowe (sztylet — tabl. XXXIII: C3 i siekiera z piętką) z grobów na cmentarzysku w Swarzynicach (W. Sarnowska, s. 350, ryc. 160c, d). Pewne ogólne podobieństwo pod względem kształtu amfor z Grobi I i Swarzynic (tabl. XXXIII: BI, Cl) do amfor kultury ceramiki sznurowej jest, naszym zdaniem, zupełnie przypadkowe i nie można z niego wyciągać wniosków (M. Kwapiński 1974, s. 36-39) o ich genetycznym powiązaniu, a tym samym o wczesnym datowaniu (na początkowe fazy kultury unietyckiej) zespołów z tych [ stanowisk. Nawiasem mówiąc zbliżona ornamentyka, jaką obserwujemy na amforach i na innych formach z Grobi i Swarzynic, nie mająca nic wspólnego ze zdobnictwem amfor kultury ceramiki sznurowej, występuje na niektórych naczyniach z przełomu I i II okresu epoki brązu w osadzie w Bruszczewie, woj. leszczyńskie

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
SNB14097 nych można by także z powodzeniem odnieść do wszelkich innych środo-wisk i nacji społecznyc
40148 P1130768 resize Wspomniany już stan rozpoznaniu osad ze starszego okresu epoki brązu na ziemia
Główczewski „Między śmiesznością a komizmem” 32f?i 32f?i 148 Rozdział i można by rzec, sensotwórc
wnetrze6 118 Maurice Maeteriinck OBCY Ojciec patrzy na wahadło zegara. MARIA Można by myśleć, że mod
out 0124 Teoria jedwsiti (>ty bieżnych Dlatego też, apcrccpcję można by także określić jako slawa
9 (1298) ■■r niczne wyznaczają pewne związki, które można by określić jako relacje bilansowe. Na prz
21983 img707 PRAWDA JAKO ODPOWIEDŹ Nie ma wypowiedzi, którą można by ująć tylko ze względu na podaną
21983 img707 PRAWDA JAKO ODPOWIEDŹ Nie ma wypowiedzi, którą można by ująć tylko ze względu na podaną
P1130768 resize Wspomniany już stan rozpoznaniu osad ze starszego okresu epoki brązu na ziemiach Pol
Obraz8 2 ARS CANENDI su, aby rytm był bliższy mowie [pronuntiati], niż śpiewowi [antnfi].“ Można by
P1130792 resize 193 I leśnych prawdopodobnie jeszcze we wczesnej epoce brązu rozciągały się obszary
DSC01401 (5) poszczególnych Osób. Można by wspomnieć pewne prawdy 0    Bogu, na przyk
87432 P1130720 resize Uderza stosunkowo ubogie i monotonne wyposażenie grobów (tabl. XXXVIII). ogran

więcej podobnych podstron