P2210327
20 Przedmowa do drugiego wydania
go uchwycił; ponadto wszędzie znajdzie odwołanie do odpowiednich miejsc w tomie pierwszym, w którym w tym celu zastąpiłem w drugim wydaniu zwykłe linie oddzielające odpowiednie urywki numerami paragrafów.
Już w przedmowie do pierwszego wydania oświadczyłem, że moja filozofia wychodzi od filozofii Kanta i dlatego zakłada jej gruntowną znajomość; powtarzam to tutaj. Albowiem nauka Kanta sprawia w każdym umyśle, który ją pojął, fundamentalną przemianę, tak wielką, że można ją uznać za duchowe odrodzenie. Mianowicie tylko ona jest naprawdę w stanie usunąć realizm nam wrodzony, który wywodzi się z pierwotnych określeń intelektu, a do tego nie wystarcza ani Berkeley, ani Malebranche, poprzestają bowiem za bardzo na tym, co ogólne, podczas gdy Kant wnika w szczegóły, i to w sposób nie znany ani prekursorom, ani kontynuatorom i ma zupełnie szczególny, chciałoby się rzec bezpośredni wpływ na umysł, który w wyniku tego rozczarowuje się zasadniczo i odtąd widzi wszystkie rzeczy w innym świetle. Ale dopiero dzięki temu staje się dostępny dla rozwiązań pozytywnych, które ja mam dać. Natomiast kto nie opanował filozofii Kanta, znajduje się, niezależnie od swych osiągnięć, niejako w stanie niewinności, pozostaje mianowicie w pętach tego samego naturalnego i dziecinnego realizmu, w którym urodziliśmy się wszyscy i który uzdatnia do wszystkiego, co tylko możliwe, z wyjątkiem filozofii. W rezultacie człowiek ten pozostaje w takim samym stosunku do poprzedniego, jak niedorostek do dorosłego. Jeśli prawda ta brzmi dziś paradoksalnie, co bynajmniej nie miało miejsca przez pierwsze 30 lat po ukazaniu się Krytyki czystego rozumu, to wynika to stąd, że od owego czasu dorosło pokolenie, które Kanta właściwie nie zna, albowiem w tym celu potrzeba czegoś więcej niż tylko pobieżnej, niecierpliwej
lektury lub informacji z drugiej ręki, a z koki dlatego, że na skutek złego pokierowania marnuje ono czas na twierdzenia filozoficzne zwykłych, a więc niepowołanych umysłów lub wręcz sofistów młócących słowa. Stąd zamęt w zakresie pierwszych pojęć i w ogóle niewysłowiony prymitywizm i płaskość, wyzierające spod osłony „wykwintu” i pretensjonalności we własnych próbach filozoficznych podejmowanych przez pokolenie tak wychowane. Ale w nieuleczalnym błędzie pogrążony jest ten, kto sądzi, że można nauczyć się filozofii Kanta z cudzych wykładów. Toteż ostrzegam przed takimi referatami, pochodzącymi z nowszych czasów; zwłaszcza w ostatnich latach spotykałem w pismach heglistów prezentacje filozofii Kanta, które mają wręcz baśniowy charakter. I jakże mogłyby umysły zwichnięte i zepsute już we wczesnej młodości przez heglizm zdolne być jeszcze do śledzenia głębokich rozważań Kanta? Nauczyły się wcześnie uważać kompletne pustosłowie za myśl filozoficzną, najbardziej żałosne sofizmaty za bystrość, a płaski nonsens [lappischer Aberwitz) za dialektykę, a przez przejmowanie szaleńczych zestawów słów, przy których duch daremnie się męczy i trudzi, by sobie cokolwiek pomyśleć, umysły ich uległy dezorganizacji. Im nie potrzebna żadna krytyka rozumu, żadna filozofia; im potrzebna medicina menłis, najpierw jako katharikon. coś w rodzaju wi petit cours de senscommimologie1, a dopiero potem trzeba popatrzeć, czy może być u nich w ogóle jeszcze mowa o filozofii. — Daremnie więc szukać nauki Kanta gdziekolwiek poza dziełami samego Kanta; te jednak są niezmiernie poczuczające, nawet tam, gdzie Kant się myli, gdzie błądzi.
„Medicina rnentis” — lekarstwo dla ducha, „kaduinkom" — środek oczyszczający, „un /•elit cours de senscommunologie" - krótki kurs zdrowego rozsądu.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
P2210328 22 Przedmowa do drugiego wydania Na skutek jego oryginalności dotyczy go w najwyższym stopn
P2210325 16 Przedmowa do drugiego wydania ukrytego oświetlił, to kiedyś uchwyci to także inny myśląc
P2210324 14 Przedmowa do drugiego wydania krzątaninę, pisanie i mówienie o sprawach filozoficznych,
63035 P2210330 26 Przedmowa do drugiego wydania jeszcze do życia, a to już duży zysk. Jeśli nawet tu
P2210329 24 Przedmowa do drugiego wydania fil o sofia’ 1. Moja filozofia natomiast wcale nie jest na
40905 P2210331 28 Przedmowa do trzeciego wydania zostały dodatki do systematycznej prezentacji mojej
P2210331 28 Przedmowa do trzeciego wydania zostały dodatki do systematycznej prezentacji mojej filoz
P2210322 10 Przedmowa do pierwszego wydania niejedno nie będzie im odpowiadało, że lektura ta będzie
więcej podobnych podstron